Quantcast
Channel: معلم ابتدایی
Viewing all 374 articles
Browse latest View live

درس سوم علوم ( کارخانه ی کاغذ سازی )

$
0
0
پرسش های متن 

1- کدام فلز به طور گسترده برای ساخت کارخانه کاغذ سازی به کار می رود ؟ 

فلز آهن يکی از موادی است که به طور گسترده در توليد وسايل لازم برای ساخت يک کارخانه ی کاغذسازی به کار می رود. 

2- از آهن در ساخت کدام قسمت های کارخانه کاغذ سازی استفاده می شود ؟ 

دستگاه چوب خردکن، سَرند، ديگهای خميرسازی ، غلتک های بزرگ و .... 

3- کدام يک از ويژگی های آهن سبب شده است تا اين فلز به طور وسيع در صنعت کاغذ سازی و اغلب صنايع بزرگ کاربرد داشته باشد؟ 

از آهن به این دلیل در صنعت کاغذ سازی و اغلب صنایع بزرگ زیاد استفاده می شود که سخت و محکم است . 

ايستگاه فکر 

چرا برای خشک کردن خمير کاغذ و تبديل آن به ورقه های نازک کاغذ از غلتک های بزرگ آهنی استفاده می کنند؟ 2 دليل بياوريد. 

1- غلتک های آهنی سخت و محکم و سنگین هستند و به راحتی خمیر کاغذ ر ا صاف می کنند. 

2- غلتک های آهنی رسانای خوبی برای گرما هستند . خمیر کاغذ را بهتر خشک می کنند. 

3- به دلیل فراوانی آهن هزینه تهیه این غلتک ها نسبت به غلتک هایی از مواد دیگر ارزان تر است.
 


4- در سا لهای گذشته با برخی از ويژگی های آهن آشنا شديد. آيا می توانيد آن ها را نام ببريد؟ 

1- به فراوانی یافت می شود. 

2- در طوبت و هوای آزاد زنگ می زند. 

3- سخت محکم است.
 

آزمایش کنید 

1- يک ليوان برداريد و داخل آن تا يک سوم حجم آب بريزيد، سپس در حدود نصف استکان روغن مايع روی آن اضافه کنيد. حال يک قطعه چوب و يک قطعه آهن داخل ليوان بيندازيد. چه چيزی مشاهده می کنيد؟ نتيجه ی مشاهده ی خود را بنويسيد. 

چوب روی آب می ماند اما آهن به ته لیوان خواهد رفت . 

2- چند قطعه ی چوبی، پلاستيکی و فلزی با شکل و اندازه ی يکسان برداريد. حال آن ها را روی دو کفه ی ترازو قرار دهيد. چه چيزی مشاهده می کنيد؟ نتيجه ی مشاهده ی خود را بنويسيد. 

کفه ای که فلز روی آن است پایین تر قرار خواهد گرفت . 

3- سه قاشق و ميله ی چوبی، پلاستيکی و آهنی هم شکل برداريد. 

الف) با يک جسم سنگين مثل چکش بر سر هر سه ميله ضربه های يکسانی وارد کنيد. چه چيزی مشاهده می کنيد؟
 

اگر ضربه محکم باشد آهن نخواهد شکست ولی چوب و پلاستک می شکنند. 

ب) ابتدا نوک قاشق آهنی را محکم روی سطح چوب و پلاستيک بکشيد، سپس قاشق چوبی را برداشته و محکم روی سطح آهن و پلاستيک بکشيد. چه چيزی مشاهده می کنيد؟ 

قاشق آهنی بر روی قاشق پلاستیکی و چوبی خراش ایجاد خواهد کرد اما اگر آن دو قاشق را بر روی قاشق آهنی بکشیم بر روی قاشق آهنی خراش ایجاد نخواهد شد و این نشان دهنده این است که مقاومت آهن در برابر خراشیدگی بیشتر از چوب و پلاستیک است . 

5- چهار فلز را که رسانای برق و گرما هستند را نام ببرید ؟ 

طلا، مس، آلومينيم و سرب 

6- ويژگی های عمومی فلزها عبارتند از ؟ 

1- فلز ها رسانای خوبی برای جریان برق هستند 

2- با ضربه نمی شکنند ( چکش پذیرند ) 

3- شکل پذیرند ( می توان آن ها را به شکل ورقه یا مفتول و .... در آورد ) 

4- در مجاورت هوا اکسید می شوند ( زنگ می زنند ) 

5- سطح تازه بریده ی فلزات معمولا برّاق است .
 

ايستگاه فکر 

برای ساختن هر يک از وسايل زير از کدام يک از فلزهای آهن، مس، آلومينيم، طلا استفاده می کنند؟ به چه دليل؟ 
 
حلقه ی انگشتر از طلا و نقره (چون نرم و انعطاف پذیر و قیمتی هستند و به هرشکلی در می آیند) ومس (برای استحکام بخشیدن به آن) ساخته می شود. 

خودرو از آهن (برای بدن به دلیل مقاوم بودن) و مس (برای سیستم برق خودرو) 

روکش قرص از آلومینیوم (به راحتی به ورقه های نازک تبدیل می شود و به دلیل نازک بودن به راحتی پاره می شود ) 

دوچرخه از آلومینیوم (سبک و مقاوم است) و آهن ( به دلیل سخت و محکم بودن ) 

کابل و سیم از مس (رسانای خوبی است و به راحتی به شکل مفتول در می آید) 

فرغون از آهن (محکم و سخت است) 


7- برای تهیّه کاغذ علاوه بر آب کسیژنه از چه چیز دیگری استفاده می کنند ؟ 

در مرحله ی تهيّه ی خمير کاغذ، علاوه بر آب اکسيژنه از اسيد نيز استفاده می کنند. 

8- اسید ها به چند دسته تقسیم می شوند نان ببرید ؟ 

اسید ها به دو دسته ی1- اسید های خوراکی و 2- اسید های صنعتی، تقسیم می شوند. 

9- اسید های صنعتی چه ویژگی هایی دارند ؟ 

اسيدهای صنعتی سمی و غيرقابل لمس کردن و خوردن هستند . 

10 – اسید های خوراکی چه مزه ای دارند ؟ 

اسید های خوراکی ترش مزه هستند 

آزمایش کنید 

چند عدد ميوه مانند ليموترش، پرتقال، کيوی و ...، سرکه ی ترشی، محلول رقيق جوهر نمک و کاغذ پی اچ آماده کنيد. تکّه ای از کاغذ پی اچ را به هر يک از مواد آغشته کنيد. مشاهدات خود را بنويسيد. 

از کاغذ پی اچ برای نشان دادن قدرت اسید استفاده می شود هرچه رنگ کاغذ به قرمز نزدیک تر شود قدرت اسید بیشتر است. 

لیمو ترش : قرمز کم رنگ 

پرتقال و کیوی : نارنجی کم رنگ 

سرکه ترشی : نارنجی 

محلول رقیق جوهر نمک : قرمز پرنگ 

آزمایش نشان می دهد محلول رقیق جوهر نمک اسید قوی تری است زیرا کاغذ را بیشترقرمزکرد .
 

11- وسیله ی شناسایی اسید ها چیست ؟ 

کاغذ پی اچ وسيله ی شناسايی اسيدها است. 

آزمایش کنید 

1- سه ليوان برداريد و آن ها را شماره گذاری کنيد. داخل هر کدام يک تکّ هی خرد شده از سنگ مرمر بيندازيد، سپس به ليوان اوّلی ۱۰ ميلی ليتر آب به دومی ۱۰ ميلی ليتر سرکه و به سومی۱۰ ميلی ليتر جوهر نمک اضافه کنيد. پس از نيم ساعت مشاهدات خود را يادداشت کنيد. 

سنگ مرمر در جوهر نمک کاملا حل می شود. 

مقداری از سنگ مرمر در سرکه حل می شود. 

سنگ مرمر در آب حل نمی شود. 


2-يک گياه (مانند گل رز و)... را به کلاس بياوريد و به کمک پنس و پنبه يکی از برگ های آن را به جوهر نمک آغشته کنيد. پس از نيم ساعت مشاهدات خود را يادداشت کنيد. 

کم کم برگ کم رنگ تر می شود تا اینکه رنگ سبز برگ از بین می رود . 

ايستگاه فکر 

12-چرا ورود فاضلاب کارخانه به رودخانه ها، مزارع و ... به آن ها آسيب می رساند؟ 

چون در فاضلاب کارخانه ها مواد شیمایی وجود دارد و این مواد میزان (ph) یا همان قدرت اسیدی آب را تغییر می دهند که این امر باعث مرگ آب زیان و همچنین گیاهانی که از این آب استفاده می کنند می شود. 

درس چهارم علوم ( سفر به اعماق زمین )

$
0
0
پرسش های متن 


1- مهمترین روش مطالعه درون زمین چیست ؟ 

امواج لرزه ای 

2- آيا شما موارد ديگری از لرزش اجسام را می شناسيد؟ نام ببريد. 

لرزش سیم گیتار در اثر ضربه 

لرزش آب در اثر انداختن سنگ به درون آن 

لرزش تار های صوتی در اثر آواز خواندن 


3- امواج لرزه ای چیست ؟ 

به امواجی که در اثر شکستن ناگهانی سنگ های درون زمين در اثر زمين لرزه ايجاد می شوند، امواج لرزه ای می گويند. 

آزمایش کنید 

يک ميز آهنی، پلاستيکی و چوبی معمولی را مورد آزمايش قرار دهيد. از يک سر ميز آهنی به آن ضربه ای بزنيد و هم کلاسی شما در طرف ديگر ميز با دست خود لرزش های ايجاد شده را حس کند.همين آزمايش را برای ميزهای چوبی و پلاستيکی نيز تکرار کنيد، نتيجه ی حاصل را با هم مقايسه کنيد. 

هرچه ماده سخت تر و فشرده تر باشد لرزش سریعتر منتقل می شود پس نتیجه می گیریم که میز آهنی لرزش را سریع تر انتقال می دهد . 

4- سرعت عبور امواج لرزه ای درون زمین از سنگ ها چگونه است ؟ 

امواج لرزه ای درون زمين، از سنگ های سخت و متراکم، تندتر و از سنگ های نرم و کم تراکم، کندتر عبور می کنند. 

5- دانشمندان چگونه به ویژگی های لایه های درونی زمین پی می برند ؟ 

دانشمندان با استفاده از تغييرات سرعت امواج لرزه ای در بخش های مختلف درون زمين، به ويژگی های لايه های درونی زمين پی می برند. بعضی لايه های زمين از مواد متراکم و بعضی از مواد کم تراکم تشکيل شده اند. 

6- مواد تشکیل دهنده ی زمین چه حالت هایی دارند ؟ 

مواد تشکيل دهنده ی زمين، در برخی از قسمت ها حالت شکننده و در بعضی جاها حالت خميری دارند. 

آزمایش کنید: 

۱ چند قطعه چوب خشک و مرطوب را به کلاس بياوريد. 

۲ هر کدام از اعضای گروه يک قطعه چوب خشک را با دو دست خود بشکند. 

۳ همين کار را با چوب مرطوب انجام دهيد. 

۴ عکس العمل چوب خشک و مرطوب را با هم مقايسه کنيد.
 

چوب خشک بر اثر خم کردن و وارد کردن فشار تا اندازه ای می تواند فشار وارده را تحمل کند و وقتی کمی بیش تر شود می شکند اما چوب تر بر اثر وارد کردن فشارخم می شود و انعطاف پذیر است و به سختی می شکند. 

7- ساختمان درونی زمین بر اساس جنس ،به چه لایه هایی تقسیم می شود ؟ 

به سه لايه ی پوسته، گوشته و هسته تقسيم می شود. 

8- براساس حالت مواد تشکيل دهنده(جامد، مايع و خميری) لايه های درونی زمين به چند بخش تقسيم بندی می شوند؟ 

به پنج بخش 

1- سنگ کره ( جامد ) 

2- خمیر کره ( خمیر) 

3- گوشته ی زیرین ( جامد ) 

4- هسته ی خارجی ( مذاب ) 

5- هسته ی داخلی ( جامد ) 


9- سنگ کره شامل چه بخش هایی است؟ 

پوسته و بخش جامد بالایی گوشته که زیر پوسته واقع شده است. 

10 – گوشته شامل چه بخش هایی است ؟ 

- بخش سنگی و جامد بالای گوشته که زیر پوسته واقع شده است و قسمتی از سنگ کره را تشکیل می دهد. 

- بخش میانی گوشته که حالت خمیری دارد و نرم کره را تشکیل می دهد. 

- بخش جامد و سنگی پایین گوشته که به آن گوشته ی زیرین می گویند.
 

11- هسته شامل چه بخش هایی است ؟ 

هسته ی خارجی که حالت مایع دارد و هسته ی داخلی که حالت جامد دارد. 

12- ویژگی های بخش سنگ کره را بنویسید؟ 

اين بخش شامل پوسته و قسمت جامد بالايی گوشته است. ضخامت اين بخش حدود ۱۰۰ کيلومتر است و روی قسمت خميرکره حرکت می کند. 

13- خمیر کره را تعریف کنید ؟ 

اين بخش از کره ی زمين،حالت خميری دارد و از زير سنگ کره شروع می شود و تا عمق حدود ۳۵۰کيلومتری ادامه دارد یعنی 250 کیلومتر ضخامت دارد..منشأ بيش تر آتش فشان ها و زمين لرزه ها مربوط به اين قسمت می باشد. 

14 – گوشته زیرین را تعریف کنید. 

اين بخش که حالت جامد دارد، از زير خميرکره تا ابتدای هسته ی خارجی ادامه دارد و 2550 کیلومتر ضخامت دارد. 

15 – هسته ی خارجی را تعریف کنید. 

اين بخش حالت مايع دارد و از گوشته تا هسته ی داخلی ادامه داردو ضخامت آن 3200 کیلومتر است. 

16- هسته ی داخلی را تعریف کنید. 

اين بخش حالت جامد دارد و مرکز زمين را تشکيل می دهد و از زیر هسته ی بیرونی شروع می شود و شعاع آن 1300 کیلومتر است. 

17 – حالت هسته داخلی و خارجی چگونه است ؟ 

هسته ی داخلی جامد است و هسته ی خارجی مایع ( مذاب ) است. 

18- دانشمندان چگونه دریافتند که هسته ی داخلی جامد و هسته ی خارجی مایع است ؟ 

با استفاده از اختلاف سرعت امواج لرزه ای

 

درس اول فارسی (معرفت آفریدگار)

$
0
0
معنی درس 

این همه خلق را که شما بینید به دین چندین بسیاری ، این همه را خالقی است که آفریدگار ایشان است و نعمت از ایشان از وی است، آفریدگار را به باید پرستیدن و بر نعمت او سپاس داری باید کردن . 

تمام این آفریده هایی که شما می بینید که بسیار زیاد همه هستند ، همگی آفریننده ای دارند که آن ها را آفریده است و نعمت هایی که داندن از او است پس باید این آفریننده را به پرستندند و به خاطر نعمت هایش سپاس گذاری کرد . 

اندیشه کردن اندر کار خالق و مخلوق روشنایی افزاید اندر دل ، و غفلت از این و نااندیشیدن ، تاریکی افزاید اندر دل ، و نادانی و گمراهی است . 

تفکر در مورد آفریننده و آفریده هایش باعث بینایی و معرفت و آگاهی روح و جان می شود و فراموش کردن و فکر نکردن باعث سیاه شدن دل و گمراهی نادانی می شود . (( تاریخ بلعمی ، ابو علی بلعمی )) 
باد بهاری وزید از طرف مَرغزار............... باز به گردون رسید ناله ی هر مرغزار 
در چمنزار باد بهاری وزید و دوباره باعث شد که آواز هر پرنده ای در آسمان بلند شود . 
خیزو غنیمت شمار ، جنبش باد ربیع ...........ناله موزون مرغ ،بوی خوش لاله زار 
برخیز و قدر این باد بهاری و آواز آهنگین پرنده ها و بوی خوش لاله زار را بدان و از آن خوب استفاده کن . 
هرگل وبرگی که هست یاد خدا می کند ..........بلبل و قمری چه خواند ؟ یاد خداوند گار 
تمام گیاهان و گل ها از خدا یاد می کنند آواز بلبل و قمری چه چیزی است ، جزیاد خداوند؟ 
برگ درختان سبز در نظر هوشیار ..............هر ورقش دفتری ست ، معرفت کردگار 
در دید و چشم انسان اندیشمند و هوشیار حتی برگ درختان سبز هم نشانه ای از نشانه های خداوند است . 

خود ارزیابی 

1- چه چیزی سبب افزایش روشنایی دل می شود ؟ 
اندیشیدن در کار آفریننده و توجه به آفریده هایش . 
2- منظور از بیت ( برگ درختان سبز در نظر هوشیار هروروقش دفتری ست ، معرفت کردگار ) چیست ؟ 
در دید و چشم انسان اندیشمند و هوشیار حتی برگ درختان سبز هم نشانه ای از نشانه های خداوند است . 
3-به نظر شما بلعمی بر چه چیزی تاکید می کند ؟ 
اندیشیدن در نعمت های خداوند و سپاس گذاری به خاطر این نعمت ها 

معنی واژه ها 

خلق = آفریده – مردم / خالق آفریننده / سپاس داری = سپاس گذاری / افزاید زیاد می کند غفلت بی خبری – فراموش کاری / مرغزار= چمن زار / گردون = آسمان / زار =ناتوان - خسته خیز = برخیز – بلند شو / غنیمت شمار = قدر فرصت را بدان / جنبش =حرکت - تکان / ربیع = بهار / موزون = آهنگین – هماهنگ / قمری = نوعی پرنده / دفتردراینجا منظور کتاب است / معرفت = شناخت از روی علم ودانش وآگاهی . 


بنویسیم 

فعالیت های درس 

1-در بيت زير، شاعر بر غنيمت شمردن چه چيزهايی تأکيد می کند؟ 
خیز و غنیمت شمار جنبش باد ربیع ..................... ناله ی موزون مرغ ، بوی خوش لاله زار 

وزش بادبهاری ------ آواز پرندگان ------ عطر گل های لاله در لاله زار 

2-بيت زير را به زبان ساده، بنويسيد. 
برگ در ختان سبز در نظر هوشیار .............................هر ورقش دفتری است معرفت کردگار 

در نظر آدم هوشیار حتی برگ درختان سبزهم نشانه ای از نشانه ای قدرت پروردگار و کتابی برای شناخت خدا است. 

3-قافيه های شعر درس را پيدا کنيد و بنويسيد. 

مرغزار ، زار ، لا له زار ، خداوند گار ، کرد گار 

4-موصوف و صفت ها(ترکیب های وصفی ) را مشخص کنید. 

معرفت آفریدگار، برگ درختان ،ناله ی موزون ،بوی خوش ،باد بهاری 

ناله ی موزون، بوی خوش وباد بهاری،ترکیب وصفی یعنی موصوف وصفت هستند. 
معرفت آفریدگار و برگ درختان ترکیب اضافی یعنی مضاف و مضاف الیه هستند. 

املا 

1-جاهای خالی را با توجّه به معنای داده شده، کامل کنيد و بنويسيد. 

فاخ.......ه : کوکو --------->فاخته رب.....ع: بهار -------->ربیع 
مو....ون : هماهنگ ------>موزون مَر..... : چمن و سبزه------>مَرغ 

2-چهار کلمه از درس پيدا کنيد که يکی از شکل های (( غ )) را داشته باشد. 

غنیمت...... مرغ....... مَرغزار....... غفلت 

3-کدام يک از ابيات درس را بيش تر دوست داريد؟ آن را با خطّی خوش بنويسيد. 

این گزینه سلیقه ای می باشد. 

4-با حروف زير، چهار کلمه بنويسيد که ارزش املايی داشته باشند. 
ظ-ق-س-د 
ع-ه-ط-ب
 

قطب - سبد - عقد - عهد - طبس 

نگارش 

1-با توجّه به نوشته ی زير، متن را تا سه سطر ادامه دهيد. 

شاخ که با میوه هاست سنگ به پا می خورد ............بیدمگر فارغ است از; ستم نابکار 

امروز; شاخه ی دیگری از درخت توت ، شکست وبر زمین افتاد .درخت توت ،آهی کشید وبه درخت بید که درآن سوی باغ کودکان کاری به کارش نداشتند خیره شد وبا خود گفت:
 به راستی که سرنوشت کدام یک از ما بهتر است من که میوه می دهم و مورد ستم قرار می گیرم یا درخت بید همسایه که بار و بر ( میوه ) نمی دهد ولی در طرف دیگر باغ به ظاهر آسوده اما در واقع در تنهایی خود به سر می برد. 

2- با کلمات زیر ، یک متن در چند سطر بنویسید. 

بهار ، سوسن ،نرگس ،لاله زار ،مخلوق ، بلبل ،خالق 

زمانی که فصل بهار می رسد از طبیعت انتظار سرسبزی و روییدن گل هایی چون سوسن و نرگس داریم . با حضور در لاله زار اولین تصویری که در ذهنمان تداعی می شود چهره ی نورانی شهدا ست و با شنیدن نغمه های بلبلان است که رسیدن فصل بهار را جشن میگیریم وباید همیشه بدانیم که خداوند خالق تمامی مخلوقات است. 

3-کلماتی مرتبط با کلمات زير بنويسيد. 

کردگار = خداوند = پروردگار = آفریدگار = خالق 
بهار = نسیم = شکوفه = سرسبزی = جوانه 

4-با کلمه ی زير، يک جمله ی خبری، پرسشی، عاطفی و امری بسازيد. 
بلبل
 

جمله ی خبری : بلبل پرنده ای کوچک است. 
جمله ی پرسشی :آیا آن بلبل آواز می خواند؟ 
جمله ی عاطفی : به به آواز بلبل چه گوش نواز است! 
جمله ی امری: آن بلبل را از قفس رها کنید. 

5- با توجّه به کلمات زير، جدول را کامل کنيد. 
زمستان ، درختان ، مرغزار ، گل ها ، کبوتران ، آسمان 

مفرد : زمستان ، مرغزار ، آسمان 
جمع: درختان ، گل ها ، کبوتران 

کارگاه نویسندگی 

هنگام نوشتن باید به نکات زیر توجه داشته باشیم: 
1-از کاربرد کلمه های گفتاری وشکسته خود داری کنیم. 
2- از تکرار کلمه ها بپرهیزیم. 
3- ساده و خوانا بنویسیم.
 

1-با توجه به نکته های یاد داشت شده جمله ی ((اندیشه کردن در کار خالق و مخلوق ، روشنایی افزاید اندر دل ))را به نوشته ای ساده تبدیل کنید. 

اندیشیدن در مورد پروردگار و آفریده های اومعرفت و شناخت پروردگار را در ذهن و قلب انسان افزایش می دهد. 

2-با نثر ساده و روان زیبایی های محل زندگی خود رادر یک بند معرفی کنید. 

به دلیل تنوع محل زندگی دانش آموزان این فعالیت شخصی است. 

3- ضرب المثل ((شکر; نعمت ، نعمتت افزون کند )) را در یک بند توضیح دهید . 

زمانی انسان شکر گذار نعمت های خداوند باشد و از نعمت های خداوند به درستی استفاده کند خداوند از این رفتار انسان راضی خواهد بود و بنابر این نعمت خودرا براین گونه بندگان افزایش می دهد.

درس دوم فارسی (پنجره های شناخت)

$
0
0
خودارزیابی 
1-با توجه به متن درس، نظر گروه ایمان چه بود ؟ 
اعضای گروه ایمان بر این باور بودند که این چهار کلمه به ترتیب درستی به دنبال هم آمده اند . 
زیرا ما با شناخت خود و شناخت خلق و خلفت ، سرانجام به خالق همه این ها ایمان می آوریم .
 
2-گروه اخلاق بر چه چیزی تاکید کرده است ؟ 
گروه اخلاق ریشه ی همه پدیده ها و اشیا را در اخلاق نیکو رفتار پسندیده می دانست و بر این عقیده بودند که ما وقتی می توانیم خالق خود واین عالم را خوب بشناسیم که به رعایت اخلاق و آدب نیک پای بند باشیم . 
حکایت 
منظور از اینکه (( محبت ها را روی سنگ و بدی هارا روی شن نوشت )) چیست ؟ 
اگر ما چیزی را بر روی سنگ بنویسیم تا سال های سال آن نوشته بر روی آن سنگ باقی خواهد ماند ولی اگر آن را روی شن بنویسیم با وزش اولین باد، شن ها به هم می ریزد و نوشته از بین می رود. در اینجا منظور این است که ما باید محبت های دیگران را مانند نوشته ای که بر روی سنگ نوشته می شود در دل و ذهن وخود حک کنیم و بدی های آن ها را مانند نوشته ای که روی شن نوشته می شود و زود از بین می رود زود از دل و ذهن خود پاک کنیم . 
بخوان وبیندیش 
مرغ زیرک که می رمید از دام ....... با همه زیرکی به دام افتاد 
پرنده ی زیرک و باهوش که همیشه خود را از دام ها دور نگاه می داشت این دفعه با تمام زیرکی و هوشیاری در دام افتاد . 
ایستگاه اندیشه 
چرا برخی دام می افتند؟هرکسی که به زیرکی و خود مغرور شود در واقع خود را در دام غرور انداخته و 
از همین دام معمولا ضربه های بزرگتری می خورد .
 
معنی واژه ها خلق = آفریده /درنگ = تامّل – مکث / دریافت =دراینجا فهمید / پای بند باشیم = لازم بدانیم / خاطر خواه در اینجا دلخواه / خودبینی = خودپسندی – غرور - عجب /نهراسیم = نترسیم / مشاجره دعوا -درگیری/ آزرده = رنجیده / آبادی = روستا –ده / لغزید = سُر خورد / حک کرد = تراشید / همپایه = هماندازه - هم قدر / مِهر = محبت /سرا خانه / سهل = آسان – راحت / رضا = خشنودی / زیرک زرنگ طمع = حرص /خاطر = یاد – فکر - اندیشه / می رمید = فرار می کرد قسمت = در اینجا سرنوشت /غفلت فراموشی - بی خبری - نا آگاهی . 

بنویسیم
 

فعالیت های درس 


1- مخالف (متضاد) کلمات زير را بنويسيد. 

ظاهر === 
باطن .............پسندیده === ناپسند ..............تفاوت === تشابه 

................مفید === مضّر 

2- متن زیر را با یکی از حروف زیر (از، به، در، با) کامل کنيد. 

چلچله ی خوش آو
از درآبی آرام بلند به پرواز در آمد . به ابر سلام کرد. ازکنار خورشید گذشت وبه او لبخند زد. با باد همنوا شد . به زمزمه ی آب گوش فرا داد وچهره ی زیبا ی خود را در آن مشاهده کرد . چلچله می دانست که چگونه از این همه زیبایی لذت ببرد . 

3- کلماتی که باهم ارتباط دارند در یک گروه قرار دهید . 

فکر ، افکار ، معلومات ، تعلیم ،تفکر ، معلمان ،متفکران ، تعلیمات
 

الف : فکر ، افکار ، تفکر ، متفکران 
ب: معلومات ، تعلیم ، معلمان ، تعلیمات 

املا 

1- پنج واژه ی مهم املایی از درس پیدا کنید و معنای آن را بنویسید. 

این مورد بر عهده خود شما دانش آموزان می باشد. 

2- از متن درس کلماتی را که یکی از شکل های (( ع ، ق )) دارند ، پیدا کنید و بنویسید . 

ع----------> معلم ، عجله ، اعضا ، معنا ، عالم ، رعایت ، علم ، علمی ، عمل ، عالی ، عملکرد 
ق----------> دقت ، خلق ، خلقت ، خالق ، دقایق ، نقطه ، اخلاق ، بقیه ، تقریبا ، نقش ، حقیقت ، دقیق 

3- در عبارات زیر غلط های املایی را پیدا کنید و شکل درست آن ها را بنویسید. 

« ناگهان معلم از جای خود بر خواست و گفت : خیلی آلی بود ، تا اینجا بسیار جالب بود چون شما با تفکّر درباره ی چهار واژه به اندیشه های تازه ای دست یافته اید اما بگزارید که گروه « عمل » هم نظرات خودشان را بیان کنند ».
 

برخواست ---------->برخاست 
آلی ---------------->عالی 
بگزارید ------------>بگذارید 



نگارش 

1- با کلمه ها و ترکیب های زیر ، جمله بسازید. 

خالق : 
خداوند خالق جهان است . 
کبوتر : پرواز کبوتر ها در آسمان زیبا است . 
هنگام سحر : هنگام سحر زمان خوبی برای دعا است . 
پنجره : با باز شدن پنجره هوای تازه به درون اتاق آمد . 

2- اگر می توانستید با کوه ها ، درختان و رود ها صحبت کنید، چه چیز هایی به آن ها می گفتید، گفت و گوی خود را با آن ها در چند سطر بنویسید . 

در این روزگاری که درختان را ازبین می برند ، آب هارا آلوده می کنند و کوه ها را برای جاده سازی می تراشند از آن ها می پرسیدم که دوست داشتید در مقابل پیشرفت انسان ها زندگی و جاری بودن خود را از دست بدهید یا این که ترجیح می دادید طبیعت با نظم همیشگی خودش پیش برود. 


3- تصویر زیر ر ا در یک بند توصیف کنید . 
 
درختی که سرسبزی اش به روح انسان جلا می دهد ، آسمان آبی و پاکی که فرصت زندگی و تنفس به پرندگان ، پروانه ها و سنجاقک ها می بخشد .صدای آبی که تما م خستگی را از جان به در می آورد .در این تصویر زندگی جاری و ساری است چون رود پر آب و پاک . 


کار گاه نویسندگی 


در به کار گیری کلمه ها هنگام نوشتن باید دقّت کنیم. به نمونه های زیر توجه کنید. 

صبح ، اورا دیدم . 
بامداد ، اورا دیدم . 
پگاه ، اورا دیدم . 

1- به جای واژگان مشخص شده ، واژه های دیگری قرار دهید و جمله را باز نویسی کنید . 

الف )هیچ چیر نمی تواند اثر 
محبت را ازبین ببرد . 
هیچ چیز نمی تواند اثر مهربانی را از بین ببرد . 
ب ) بپرسیم و از پرسیدن نهراسیم . 
بپرسیم و از پرسیدن نترسیم . 

2-اکنون ، در باره موضوعی که بیش تر از هرچیز دیگری درباره آن می اندیشید ، یک بند بنویسید. 

دانش آموز عزیز این فعالیت را باید با توجه به اندیشه خود ، توصیف کنید. 

3- ضرب المثل (( از تو حرکت ، از خدا برکت )) را در یک بند توضیح دهید . 

برای رسیدن به اهداف و خواسته ها باید تلاش کرد . دعاکردن به درگاه خدا در حالی که کاری برای رسیدن به خواسته ها انجام نمی دهیم مفید نخواهد بود . خداوند به کسانی برای رسیده به خواسته هایشان کمک خواهد کرد ، در حالی که بر خدا توکل می کنند و خواسته های خودرا از درگاه خداوند می خواهند تلاش نیز می کنند . این ضرب المثل در واقع این مورد را بیان می کند . 

4- هر چه را از محتوای درس های این فصل فهمیده اید، در یک بند بنویسید. 

پاسخ به عهده ی خود دانش آموز می باشد.

ستایش

$
0
0
ستایش 

معنی درس به نام خداوند جان و خرد 

ای یاد تو بر دل وزبان ها ...........................افتاده چو روح بر روان ها 

ای کسی که یاد تو چون روح که از جسم جدا نیست، همواره بر دل و زبان ها افتاده است. 
بی یاد تو نیست هیچ مرغی ........................ در سبزه و باغ و بستان ها 

هیچ پرنده ای نسیت که در سبزه زار ، باغ ها و بستان ها و گلزارها با آوازش تورا یاد نکند . 

سیمرغ و عقاب و باز و شاهین ..................... ذکر تو کند در آشیان ها 

سیمرغ و عقاب و باز وشاهین(منظور همه ی پرندگان) ، در لانه و آشیانه خود از تو یاد می کنند. 

هر گز نرسد به منزل عشق ..................... بی بدرقه تو کاروان ها 

کاروان ها بودن حمایت تو هیچ کدام به مقصد نمی رسند . 

جبریل و ملائک مقرّب .......................... ذکر تو کند در آسمان ها 

جبرئیل(فرشته ی خدا)و سایر فرشتگان نزدیک به تو هم در آسمان ها به یادت هستند. 
معنی واژه ها 

مرغ = در اینجا هر نوع پرنده ای / بوستان = باغ ، فضای سبز سیمرغ = پرنده ای افسانه ای / 
ذکر = یاد کردن / بدرقه = مشایعت - همراهی مسافر یا میهمان هنگامی خداحافظی / منزل عشق =مقصود - هدف / جبریل = جبرئیل - نام یکی از فرشتگان خدا / ملائک = فرشتگان - جمع ملک / مقرب=نزدیک - دارای قرب و منزلت
 

درس سوم فارسی (داستان من و شما)

$
0
0
خود ارزیابی 

1- مقصود از(( آواهای دلنشین )) و ((نغمه های مهربانی )) چیست ؟ 

این آوا ها و نغمه ها لالایی ها ، ترانه ها و صحبت های کودکانه ای که پدر و مادر و دیگر کسانی که در پروش کودک سهیم هستند از ابتدا به زبان فارسی در گوش نوزاد می خوانند و اورا با این زبان پرورش می دهند وبزرگ می کنند . 

2- چرا زبان، موجودی زنده معرفی شده است ؟ 

چون هر زبانی فراز وفرود هایی دارد و در طول زمان می تواند بر سایر زبان ها تاثیر بگذارد یا تاثیر بپزیرد و تغییر و تحول داشته باشد . اگر اززبان حفظ و نگهداری نشود می تواند حتی به مرگ زبان بیانجامد .
 

معنی شعر 

سخن 

با اینکه سخن به لطف آب است......................کم گفتن هر سخن،صواب است
 

هر چند سخن به روانی و دلنشینی آب است،کم گفتن و به اندازه سخن گفتن کاری پسندیده و درست است. 

آب ارچــه همـــه زلال خـیزد..........................ازخوردن پر، ملال خیزد 

آب اگر چه زلال و شفاف و بدون عیب است، زیاد نوشیدن آن موجب دل آزردگی و ناراحتی می شود. 

کم گوی و گزیده گوی چون دُر.......................تا زاندک تو، جهان شود پُر 

کم سخن بگو و گزیده و حساب شده مانند مروارید که کمیاب ولی با ارزش است تا همین سخنان اندک امّا با ارزش تو در سراسر جهان انتشار یابد. 

لاف از سخن چو دُر توان زد........................آن خشت بود که پُر توان زد 

انسان می تواند از سخن و گفتار باارزش ،همچون مروارید لاف بزند و به آن ببالد و خشت و گل است که نیازمند فراوانی است. 

یـک دستـه گـل دمـاغ پـــرور .........................از خرمن صد گیاه بهتر 

یک دسته گل خوش بو وروح نواز، از انبوهی از گیاهان بدون بو یا بدبو بهتر است. 



ای زبان فارسی 


ای زبان فارسی ، ای دُرّ دریای دری .............. ای تو میراث نیاکان ای زبان مادری 

ای زبان فارسی ، ای مروارید دریای پارسی دری ای میراث پدران ما ای زبان مادری ما 

در تو پیدا فرّما ،فرهنگ ما ، آیین ما ............... از تو بر پا ، رایَتِ دانایی و دانشوری 

شکوه فرهنگ و آیین ما در تو آشکار شده است و پرچم دانایی و دانش پژوهی ما ایرانیان به وسیله ی تو برافراشته شده است . 

کابل و تهران و تبریز و بخارا و خجند .............جمله ، ملک توست تا بلخ و نیشابور و هری 

وسعت تصرف گویش تو از کابل و تهران و تبریز و بخاراوخجند تا بلخ و نیشابور و هرات است. 

جاودان زی ، ای زبان دانش و فرزانگی .............تا به گیتی نور بخشد آفتاب خاوری 

تا زمانی که آفتاب از مشرق طلوع می کند تو جاودانه زندگی کن ای زبان دانش وخردمندی . 

فارسی را پاس می داریم زیرا گفته اند .............«قدر زر ، زرگر شناسد قدر گوهر ، گوهری» 

ما زبان فارسی را حفظ می کنیم چون همان طور که زرگر قدر زر را و جواهر شناس قدر جواهر را می داند ، ما هم قدر زبان فارسی را می دانیم . 

معنی واژه ها 

فراز= بلندی / فرود = پستی / اعتبار = در اینجا آبرو -ارزش / عظمت = بزرگی / شکوه =هیبت – فرّ / شوکت = شکوه - فرّ – عظمت / بی گمان بدون شک / درک = فهم /دلاوری = شجاعت / دّر =مروارید / دری فارسی کهن / فرّ شکوه - زیبایی / آیین =مذهب – روش / رایَت پرچم – درفش جمله در اینجا به معنی همگی است / مُلک =سرزمین / زی = زندگی کن / فرزانگی خردمندی / گیتی = جهان / خاوری شرقی /پاس می داریم قدر می دانیم - ارزش می نهیم . 

بنویسیم 

فعالیت های درس 

1- کلمه های مترادفی را که در متن درس به کار رفته است ، پیدا کنید وبنویسید . 

مانند = مثل ........... عمر= زندگی ........... شور = شادابی .......... تلاش=کوشش ........... بزرگی= عظمت........شکوه=شوکت ........... پابرجا = استوار .......... قدرت = توان .......... کلمه = واژه .......... پیوستگی = اتحاد 

2- برای هر کلمه دو هم خانواده بنویسید . 

تلفظ = 
الفاظ = لفظ 
دقّت = دقیق = دقایق 
مقصود = قاصد = قصد 
عظمت = معظم = عظیم 

3-با توجه به متن درس جدول زیر را مانند نمونه کامل کنید . 

...........کلمه ............. آن ............ ها ........... ات 
..........ستاره..........ستارگان ...... ستاره ها ......-------
 
...........نسل ...........-------........ نسل ها ........------- 
............آن ...............آنان ......... آن ها ........------- 
........... آوا ...........--------......... آوا ها ........------- 
..........نغمه............--------......... نغمه ها ......------- 
.........فرزند........... فرزندان.......فرزند ها .......-------- 
..........تغییر ..........---------.......-----------.....تغییرات 
........دوست........... دوستان ......دوست ها .......------- 
........دشمن .......... دشمنان ...... دشمن ها ......--------
 

4- برای هر کلمه دو صفت مناسب بنویسید 

کلمه ........... صفت 1 .......... صفت 2 

فرزندان ....... 
کوشا ............. خردمند 

خط ........... زیبا ................ خوش 

نگاهبان ....... هوشیار ......... با دقت 


املاء 

1- در متن زیر ، کلمات مشخص شده را با حروف مناسب کامل و بازنویسی کنید . 

تلاش و کوشش شما فرزند مهر بان باع
ث سربلندی و عزّت من می شود . بزرگی و عظمت من و شما به این است که با هم ، کنار هم و نگهبان هم باشیم . تغییر و تحوّل ویژگی هر پدیده ی زنده است . 
چهره ی نوشتاری و خطّی من ، برای ایجاد دوستی و 
صمیمیت میان من و شما کمی بیشتر اهمیّت دارد . 

2- برای هر یک از واژه های زیر دو هم خانواده بنویسید . 

کلمه ................ هم خانواده 1 ................ هم خانوداه 2 

ظاهر ................... 
ظهور ............................ مظاهر 
محبت .................. محب ........................... محبوب 


3- در بند نخست درس واژه هایی را که یک نقطه دارند بیابید و بنویسید . 

من - موجود - فرود - طولانی - خود - همان - با - نسل - بر - جاری- بوده ام - هم وطن 

نگارش 

1- چند کلمه ی مترادف از متن درس، انتخاب کنید و با استفاده از آن ها یک بند در باره ی زبان فارسی ، بنویسید. 

زبان فارسی ترکیبی از شکوه و شوکت تاریخ پر بار ایرانیان است .تاریخی که با عظمت و بزرگی ایرانیان گره خورده . زبانی که سرشار از آواهای دلنشین و نغمه های مهربانی است . ما باید با تلاش و کوشش شور وشادابی این زبان را تا همیشه تاریخ زنده نگهداریم. 


2- به عنوان یک ایرانی ، برای حفظ زبان فارسی چه وظایفی دارید ؟ درچند جمله بنویسید . 

به کار نبردن واژه های معادل زبان فارسی از سایر زبان ها . 
کاربرد صحیح واژه ها و عبارات و خارج نکردن واژه ها از شکل صحیح و ادبی آن ها ( عبارات را عامیانه به کار نبریم ) .
 

3- با استفاده از (( که ، از ، ولی )) متن زیر را کامل کنید . 


یکی 
از پایه های زبان و فرهنگ ، واژگان آن زبان است که ما آن را قلب زبان می دانیم .ولی حفظ و نکو داشت کلمات زبان ملّی ، کمک به قدرت و عظمت زبان و فرهنگ ملّی آن است . 

کارگاه نویسندگی 

هر نوشته ای از چند جمله به هم پیوسته درست شده است . در هنگام نوشتن باید به ساده نویسی 
و کوتاهی جمله ها ، توجه کنیم . 

1- نوشته ی زیر را به صورت ساده و کو تاه تر بنویسید . 

با مدادان ، خورشید از پشت افق ، یعنی آن جایی که در یا به آسمان می پیوندد ، پدیدار می شود 
و چهره ی زرّین خود را به جهانیان نشان می دهد.
 

سپیده دم خورشید از مشرق طلوع می کند و نور خودرا به مردم می بخشد. 

2- متنی در یک بند بنویسید و کلمات متضاد (( فراز و فرود )) و (( شکست و پیروزی )) را در آن به کار ببرید . 

زندگی سر شار از فراز و فرود است انسان در طول زندگی با شکست ها وپیروزی های زیادی روبرو می شود که باید تمام آن ها را در قالب تجربه به دیگران هدیه کند. 

3- با توجه به نوشته ی سمت راست ، بخش های خالی سمت چپ جدول را کامل کنید . 

قبلا در باری زبان فارسی می دانستم 
که دارای سابقه ی طولانی و پرباری در میان سایر زبان هاست . 

اکنون یاد گرفتم که این میراث با ارزش را به شکل صحیح آن حفظ کنم و به آیندگان انتقال دهم . 

پس تلاش می کنم درباره ی زبان مادری ام مطالعات دقیق تری داشته باشم و در کاربرد صحیح واژگان کوشا باشم . 

زبان فارسی را دوست دارم چون این زبان بزرگانی دارد که باعث افتخار و سربلندی من در بین جهانیان است . 


4- ضرب المثل (( زبان سرخ ،سر سبز می دهد بر باد )) را در یک بند توضیح دهید. 

بدون فکر و اندیشه سخن گفتن می تواند برای انسان مشکلاتی را به وجود بیاورد .حتی می تواند جان انسان را به خطر بیاندازد .پس بهتر است پیش از سخن گفتن فکر کنیم و هر سخنی را در هر جایی نگوییم تا خودرا از آسیب حفظ کنیم .

 

درس چهارم فارسی ( هفت خان رستم )

$
0
0
معنی ابیات 

خروشید و جوشید و بر کند خاک ............. ز سُمّش زمین شد همه ، چاک چاک 

رخش شیهه کشید و خشمگین شد و به نشانه ی یورش سُم خود را بر زمین کوبید به گونه ای که زمین زیر پایش کنده شد . 

بزد تیغ و بینداخت از بر، سرش .............. فرو ریخت چون رود، خون از برش 

رستم سر اژدها را از تنش جدا کرد و خون مانند رود از تن اژدها جاری شد. 

بینداخت چون باد ، خَمِّ کمند .......................سر جادو آورد ناگه به بند 

رستم کمند ( طناب حلقه شده ) را با سرعت به سمت جادوگر انداخت و اورا اسیر کرد . 

میانش به خنجر به دونیم کرد ................. دل جادوان زو پر از بیم کرد . 

رستم از کمر جادوگر را به دونیم کرد و با این کار خود جادوگران دیگر را پر از وحشت کرد . 

چو رستم بدیدش بر انگیخت اسب .............. بدو تاخت مانند آذر گُشسب 

هنگامی که رستم اورا دید اسبش را با سرعت به سوی او تازاند. 
سر و گوش بگرفت و یالش دلیر ............ سر از تن بکندش به کردار شیر 

رستم شجاعانه سر و گوش و یالش را گرفت و مانند شیر با شجاعت سرش را از تنش جدا کرد . 

زبهر نیایش ، سر و تن بشست ................. یکی پاک جای پرستش بجست 

برای عبادت سر و تن خودرا شست و به دنبال جایی پاک و تمیز برای این کار گشت . 

از آن پس نهاد از بر خاک ، سر ............... چنین گفت : کای داورِ دادگر ! 

سپس سربر خاک سجده گذاشت و گفت ای پروردگار عادل 

ز هر بد ، تویی بندگان را پناه ................... تو دادی مرا،گُردی و دستگاه 

در برابر هربدی و آسیبی تو برای بندگان پناه هستی و تو هستی که به من زور پهلوانی و شکوه و عظمت دادی . 

خود ارزیابی 

1- منظور از عبارت زیر چیست؟«از هفت خان گذشتن » 

همانطور که رستم برای نجات دادن پادشاه ایران از دست دیوان سختی های زیادی را پشت سر گذاشت وقتی کسی کاری را با سختی و دشواری زیادی انجام دهد این عبارت را به کار می برند . 

2- رستم در هفت خان چه مراحلی را پشت سر گذاشت ؟ 

1- نبرد رخش با شیر 2- گذر از بیابان و گرفتار شدن در آن 3- نبرد با اژدها 4- نبرد با جادوگران 5- نبرد با اولاد دیو 6- نبرد با ارژنگ دیو 7- نبرد با دیو سپید . 

3- به نظر شما چه نیرویی باعث شد رستم بتواند هفت خان را با موفقیّت پشت سر بگذارد؟ 

اعتقاد به خداوند و توکل به او و نترسیدن از مشکلات پیش آمده 

حکایت 
ادب لقمان 

لقمان را گفتند : ادب از که آموختی ؟ گفت : از بی ادبان ؛ هرچه از ایشان در نظرم ناپسند می آمد ، من از آن عمل ، دوری می کردم . 

به لقمان گفتند: از چه کسی ادب یاد گرفتی ؟ لقمان گفت : بی ادبان ؛ هر کاری که آن ها انجام می داند و در نظر من ناپسند و بد میآمد از آن دوری می کردم . 

به نظر شما چگونه می توان از بی ادبان ، ادب آموخت ؟ 
اگر انسان بدی ها و کار های ناپسند دیگران که می بیند بشناسد و از انجام آن ها دوری کند به ادب بیش تری دست خواهد یافت. 

معنی واژه ها 

خان = مرحله - منزل / اهریمنی = شیطانی / شمار = تعداد / دیوان = دراینجا جمع دیو ها /راهی می شود = به سوی جایی می رود / قوی پنجه = زور مند /تیمار می کند = مراقبت می کند / نخجیر = شکار / فرجام = پایان – سر انجام / دادگر = عادل کوفتن = کوبیدن / دیده=چشم / به تنگ می آید = صبرش تمام می شود / خروشید = دراینجا شیهه کشید / سهمگین =ترسناک / تیغ = شمشیر / بَر = در اینجا تن / چیرگی = پیروز شدن / کمند = ریسمان - طناب حلقه شده / میان = دراینجا کمر / آذرگشسب = آتش سریع و سوزان / گُرد = پهلوان /دستگاه = در اینجا عظمت - شوکت– شکوه / همهمه = هیاهو / اختلاف انداختن = نزاع به وجود آوردن . 

بنویسیم
 

فعالیت های درس
 

1- بیت زیر را به نثر ساده فارسی بنویسید . 

خروشید و جوشید و بر کند خاک ................... ز سمش زمین شد همه چاک چاک 

( رخش ) شیهه کشید و خشمگین شد و به نشانه ی حمله سمش را بر زمین کوبید و زمین زیر پایش را کند. 

2- عبارت های زیر را به زبان ساده بنویسید . 

رستم در خشم می شود = رستم خشمگین می شود. 

رستم به تنگ می آید = رستم خسته می شود. 

3- با توجه به متن درس کدام یک از کلمات زیر جمع است؛ چرا؟ 

دیوان ، زابلستان، اژدها ، پهلوان ، مازندران ، یزدان ، جادوگران 

دیوان و جادوگران کلمات جمع هستند. 

دربقیه کلمات « ا ن» و « ها » بخشی از خود کلمه است و ونشانه ی جمع نمی باشد . برای تشخیص این موضوع اگر« ا ن » و « ها » را از انتهای این کلمات حذف کنیم بخش باقی مانده کلمه معنا داری را نمی سازد به طور مثال اگر از انتهای زابلستان « ا ن » را حذف کنیم بخش باقی مانده « زابلست » خواهد بود که کلمه معنی داری نمی باشد . 

4- یک نمونه « مبالغه » از متن درس ذکر کنید و آن را توضیح دهید . 

بزد تیغ و بنداخت از بر سرش .................... فروریخت خون چون رود از برش 

هنگامی که سر اژدها قطع می شود شاعر خارج شدن خون از بدن اژدها را به دلیل حجم زیاد خون به جاری شدن رود تشبیه کرده است. 


املا 

1- کلماتی را که در املای آن ها یکی از شکل های « ص ، ط » وجود دارد از متن درس پیدا کنید و بنویسید . 

ص ------->قصد ، تلخیص .......................... ط --------->خطرناک 

2- اگر به جای معلم بودید از درس « هفت خان رستم » چه قسمت هایی را برای گفتن املا انتخاب می کردید ؟ آن ها را بنویسید . 

دانش آموز عزیز این فعالیت سلیقه ای است . 

3- با توجه به متن درس، جاهای خالی را با کلمات مناسب پُر کنید . 

رستم با خدای خود به راز و نیاز می پردازد و او را سپاس می گزارد. 
رستم در خشم می شود ، به رخش پر خاش می کند. 

نگارش 

1- با هم فکری گروه خود ، داستان یکی از خان های «هفت خان رستم» 
رابنویسید

دانش آموز عزیز این فعالیت گروهی است . 

2- اگر شما به جای فردوسی بودید خان هشتم را چگونه می نوشتید ؟ 

دانش آموز عزیز این فعالیت سلیقه ای است . 

3- برای موفقیت در زندگی فکر می کنید چه خان هایی پیش رو دارید ؟ 

گذر از مرحله مقدماتی تحصیل و قدم نهادن به مرحله آموزش عالی 
انتخاب شغل مناسب با توجه به رشته ی تحصیلی و رقم زدن آینده ای مطمئن 


کارگاه نویسندگی 

بهره گیری از حس های پنج گانه 

برای اینکه نویسنده خوبی باشیم لازم است : 


    • همه چیز را خوب و دقیق ببینیم ( خوب دیدن )

    • خوب و دقیق گوش بدهیم ( خوب گوش دادن )

    • نسبت به بو ، مزه ، طعم اشیا ف حساس و دقیق باشیم ( تقویّت حس چشایی و بویایی )

    • گاهی به کمک حس لامسه ، پدیده ها و اشیا را بشناسیم ( تقویت حس لامسه )


پس مقدمه ی خوب نوشتن ، خوب دیدن ، خوب گوش دادن و دقت در پدیده ها و استفاده از حس بویایی ، چشایی و لامسه است. 

1- از پنجره کلاس به بیرون نگاه کنید و آنچه را که می بینید در یک بند بنویسید . 

دانش آموز عزیز این فعالیت شخصی است. 

2- چشمان خود را ببندید و حس خود را در باره ی صدا هایی که می شنوید ، بنویسید . 

دانش آموز عزیز این فعالیت شخصی است. 

3- با شنیدن صدای زنگ مدرسه چه احساسی در شما پدیدار می شود ، این حس چه رنگی است و چه مزه ای دارد ؟ 

دانش آموز عزیز این فعالیت شخصی است. 

4- بر داشت خود را از ضرب المثل « نوش دارو ، بعد از مرگ سهراب » در یک بند بنویسید ؟ 

هر کاری را به خصوص کمک به دیگران را باید به موقع و در زمان مناسب انجام داد .چون اگر در زمان مناسب این کار را انجام ندهیم ،فایده ای نخواهد داشت ؛ مانند نوش دارویی که رستم به سهراب داد اما دیگر دیر شده بود . 

5-هرچه از محتوای درس های این فصل فهمیده اید ، در یک بند بنویسید . 

این فصل بیشتر اشاره به زبان فارسی و حفظ و نگهداری آن دربرابر آفات زبان صحبت می کرد .
 

درس پنجم فارسی ( زنگ انشا )

$
0
0
خود ارزیابی 

1-در این درس نظر معلم نسبت به شهدا چیست ؟ 

نظر معلم این است که شهدا مانند خورشیدند و به زندگی ما گرمی و نور داده اند . 

2- چرا شهید مانند چراغ خانه است ؟ 

همان طور که چراغ می سوزد اما به اطراف خود نور می دهد تا همه جا را روشن کند شهیدان از جان خود گذشتند تا ما آرامش و آسایش داشته باشیم در واقع آرامش و آسایش ما به خاطر نور شهداست . 

3- شما هم مانند شاعر شهید را با یک جمله ی زیبا توصیف کنید ؟ 

شهید نامش چون سنگ نشانه ای است بر راه . 

حکایت 

به نظر شما چه کسانی وجودشان مانند غذا برای ما ضروری است ؟ 

اشخاصی چون پدر ، مادر ، معلّم ، استاد ، راهنمای خیر خواه و دوستان خوب و مفید . 

معنی واژه ها 

شقایق = نام گلی است / حادثه = اتفاق – رویداد – واقعه / جنس = گونه - نوع برخی =بعضی .
 
بنویسیم 

فعالیت های درس 

سه نمونه تشبیه ، از درس « زنگ انشاء » انتخاب کنید و مانند نمونه در جدول زیر قرار دهید . 


......... جمله ی تشبیهی............. قسمت اول ........قسمت دوم ........قسمت سوم ....... قسمت چهارم 

شهید مثل یک نمره بیست است........ شهید ..........نمره ی بیست.......ممتاز بودن............. مثل 

شهید چون شقایق سرخ است ......... شهید ............. شقایق ...........سرخ بودن............ چون 

شهید چون چراغ خانه ماست ......... شهید ....... چراغ خانه ی ما .....نورانی بودن.......... چون 

*شهید داستانی است پر از حادثه .... شهید ............ داستان ..........پر حادثه بودن......... مانند 

*= گاهی قسمت چهارم جمله تشبیهی حذف می شود . به طور مثال 
شهید داستانی است پر از حادثه = شهید مانند داستانی پر از حادثه است.
 

2- سه کلمه بنویسید که با داستان هم قافیه باشد. 

باستان ------ آستان ------ راستان ------ گلستان 

3- کدام یک از ترکیب های زیر موصوف و صفت هستند؟ 

ساعت ِ انشاء ----------> مضاف و مضاف الیه ( ترکیب اضافی ) 

خانه ی ما --------------> مضاف و مضاف الیه ( ترکیب اضافی ) 

ساعتِ پرخاطره --------> موصوف و صفت ( ترکیب وصفی ) 

نمره ی بیست ----------> موصوف و صفت ( ترکیب وصفی ) چون منظور از بیست ممتاز بودن است نه رتبه یا شماره.
 

املا 

1- شکل صحیح کلمات را انتخاب کنید. 

الف ) دانش آموزان ( انشا ی ، انشاء ) خودرا در کلاس خواندند . 

ب) معلم گفت : نام ( 
شهدای ، شهداء ) انقلاب ما در تاریخ جاویدان باقی خواهد ماند . 

2- چند کلمه بنویسید که حر آخر آن ها مانند «مصطفی » نوشته و خوانده می شود . 

مرتضی --- مجتبی --- عیسی --- موسی ---- کبری --- هدی --- عظمی 

3-رابطه ی « طلب » و « مطلوب » مانند رابطه ی کدام یک از گزینه های زیر است؟ 

الف) نظر ، منظور  .................................ب) معلم ، علوم 

پ) مثل ، امثال............................................... ت) غریب ، قریب 


نگارش 

1- شخصیت های شعر زنگ انشاء را مشخص و معرفی کنید. 

معلم - دانش آموزی به نام مرتضی - دانش آموزی به نام مصطفی و دو دانش آموز دیگر که جمله هایی در درس می گویند. 

2- داستان زیر را ادامه دهید . 

« از کوه بالا رفت . شقایق های وحشی در دسترس نبودند . با احتیاط جلو رفت و دسته ای از شقایق های سرخ را چید .کوله بارش سنگین بود . به سختی از کوه پایین آمد ، کف پوتینش سوراخ شده بود . کم کم هوا داشت تاریک می شد که به سنگر ها نزدیک شد . به سمت سنگر خودشان حرکت کرد ، صدایی ملکوتی را شنید که روحش را به پرواز در آورد با خوش حالی پرده سنگر را کنار زد ولی ناگهان با تصویری روبه رو شد که هرگز در گوشه ای از ذهن خود هم آن را تصور نمی کرد . همه برگشته بودند انتظار داشت که شقایق ها را هنگام اذان به سجاده ی سید هدیه کند اما سید رفته بود و بغضی سنگین برای او به جا گذاشته بود . میان دو احساس خود سرگردان بود .با بغضش کنار می آمد یا اینکه خوشحال می شد از اینکه دیگر سید ، درد و غم و بغض را تجربه نخواهد کرد ..... 

3- با استفاده از کلمه های بدون نقطه ی درس یک بند بنویسید . 

4- جمله ی زیر را در دو سطر ادامه دهید . 

شهید همچون داستانی است پر از حادثه و زیبایی ؛ از سلاله ی خورشیدی که گرمایش عظمت نور رابه 
ضمیرمان می نشاند . نامش چون سنگ نشانه ای است برراه که دل را به مقصود می رساند. 


5- متن زیر چند جمله دارد ؟ جمله ها را باز نویسی کنید . 

هنگام ظهر زحمت کشان و خستگان راه می گویند :ما از پنجره های غروب زیبایی هارا دیده ایم که بر دامن تپه ها آرمیده است و در زمستان آن بینوای در برف مانده می گوید : زیبایی همراه با بهار در بلندی ها خیمه خواهد زد در تابستان آن دهقان سالخورده می گوید : زیبایی با بر گ های پاییزی رقصان ، بر زمین می آید

نکته : در متن بالا هر جمله با رنگی جدا گانه نوشته شده است واژه های « و » و « که » حرف هستند؛ جمله نیستند . 

کارگاه نویسندگی 

گزارش نویسی 

گزارش ، نوشته ای است که نویسنده در آن به توضیح و بیان ویژگی ها و جزئیات شنیده ها و دیده های خود می پردازد . 

1- گزارشی ساده از آنچه امروز در مسیر مدرسه دیده اید بنویسید . 

دانش آموز عزیز این فعالیت شخصی می باشد. 

2- گزارش یکی از مسابقات ورزشی مورد علاقه خودرادر یک بند ، بنویسید . 

دانش آموز عزیز این فعالیت شخصی می باشد. 

3- فهم خودرا از ضرب المثل « تو نیکی می کن و در دجله انداز .... » را در یک بند بنویسید . 

تو نیکی می کن و در دجله انداز ............................. که ایزد در بیابانت دهد باز 


در این ضرب المثل دجله نماد سرسبزی خوشی است و بیابان نماد سختی و مشقت است. منظور این ضرب المثل این است که اگر هنگامی که تو در کنار خوشی ها هستی در راه خدا کار های خوب انجام بدهی، 
خداوند هنگام سختی ها به تو کمک خواهد کرد .

درس ششم فارسی ( اخلاق پسندیده )

$
0
0
آداب طعام خوردن 
اوّل دست و دهن پاک کند ، آن گاه به کنار خوان حاضر آید و چون بر خوان بنشیند ، دهان فراخ باز نکند و لقمه بزرگ نگیرد ، بلکه اعتدال نگاه داردو طعام نبوید و نگزیند و اگر طعام اندک بود آن را بر دیگران ایثار کند و در لقمه ی دیگران نظر نکند و پیش از دیگران دست باز نگیرد ، بل اگر سیر شده باشد ، تعلّلی می آرد تا دیگران نیز فراغ شوند و اگر درمیان طعام به آب حاجت افتد ، به شتاب نخورد و آواز از دهن بیرون نیارد و چون خلال کند ، اگر درمیان جمعی بود ، در خلال کردن توقف کند . 
در هنگام غذا خوردن ابتدا فرد باید دست و دهان خود را بشوید و بعد در کناره سفره حاضر شود ، لقمه های خود را بزرگ نگیرد تا دهانش را بیش از اندازه باز نکند بلکه لقمه هایش در اندازه متوسط باشد وغذارا بو نکند و قسمت های خوب غذارا تنها برای خودش نگذارد و اگر غذا کم است طوری غذا برای خود بکشد که به دیگران بیش از او برسد و در لقمه های دگران دقیق نشود و قبل از دیگران دست از خوردن بر ندارد حتی اگر سیر شده است آرام غذا خوردن را ادامه دهد تا دیگران نیز غذای خود را تمام کنند اگردر بین غذا خوردن به آب احتیاج پیدا کرد ، آب را آهسته بخورد و و هنگام خوردن غذا و نوشیدن آب از دهان خود صدا خارج نکند و اگر خواست از خلال دندان استفاده کند دقت کند که این کار را دربین جمع انجام ندهد . 

آداب سخن گفتن 

آدمی باید که بسیار نگوید و سخن دیگری به سخن خود ،قطع نکند و چیزی را که غیر از او پرسند ، جواب نگوید .اگر کسی به جواب مشغول شود و او به جوابی بهتر از او قادر باشد ، صبر کند تا آن سخن تمام شود . سخنی که با او می گویند، تا تمام نشود به جواب مشغول نگردد .از غیبت ودروغ گفتن خودداری کند .باید که شنیدن او از گفتن او بیش تر بود، از حکیمی پرسیدند که چراشنیدن تو از گفتن تو زیادت است ؟ 
گفت : زیرا که مرا دو گوش داده اند ویک زبان ، یعنی دو چندان که می گویی ، می شنو .
 
انسان نباید زیاد سخن بگوید و سخن دیگران را با حرف خود قطع نکند وجز زمانی که از او چیزی می پرسند پاسخ ندهد . اگر کسی در حال پاسخ به سؤالی است و او جواب را بهتر بلد است صبر کند تا شخص اول صحبت را خود را کامل کند . وقتی چیزی به او می گویند صبر کند تا سخن گوینده تمام بشود بعد پاسخ بدهد . غبیت نکند و دروغ نگوید . باید بیشتر از آنکه حرف می زند گوش کند . از حکیمی پرسیدند چرا تو بیشتر از آن که حرف بزنی گوش می کنی 
گفت : چون به من دو گوش و یک زبان داده اند و این به این معنی است که دوبرابر آن چه حرف میزنی گوش کن .
 
دادند دو گوش و یک زبانت ؛ ز آغاز .... یعنی که دو بشنو و یک بیش مگوی 

از ابتدای آفرینشت به تو دو گوش و یک زبان داده اند و این به آن معنی است که دوبرابر آن مقداری که حرف میزنی گوش کن .
(خواجه نصیرالدین توسی ، اخلاق ناصری ، با اندکی تغییر ) 

زیان های زبان 

بدان که آفات زبان بسیار است و زیان های آن بیشمار ؛ از این است که ثواب خاموشی و فواید آن بی نهایت بود .و هرکه خاموشی اختیار کند ، رستگار شود . و از رسول – صلی الله علیه وآله - پرسیدند که کدام عمل فاضل تر؟زبان از دهان بیرون آورد و انگشت بر آن نهاد ، یعنی خاموشی ! و فر مود که بیشتر خطاهای فرزندان آدم در زبان وی است . وگفت هر که به خدای تعالی و به قیامت ایمان دارد ، باید که جز از سخن خیر نگویید یا خاموش نشیند . 

آگاه باش که آسیب های زبان بسیار است و ضرر های آن بی شمار است . به همین دلیل است که ثواب سکوت و فایده ی های آن بسیار زیاد است .هرکسی که سکوت کند رستگار می شود . و از پیامبر اکرم - سلام خدا بر او و خاندانش – پرسیدند که چه کاری از همه کار ها بهتر است ؟ زبانش را از دهان بیرون آورد و انگشت خود را بر آن گذاشت ، یعنی سکوت . و فرمود که بیشتر اشتباهات انسان ناشی از زبان اوست . گفت هرکس که به خداوند بلند مرتبه و روز قیامت باور داشته باشد باید که همیشه سخنانی که می گوید راست ودرست باشد و یا اینکه سکوت کند . 
(ملّاادهم عزلتی خلخالی ، لطائف المواقف ) 

خود ارزیابی 

1- چند مورد از آداب طعام خوردن را بیان کنید؟ 

شستن دست دهان قبل ازغذا خوردن . لقمه بزرگ بر نداشتن . بو نکردن غذا . بی صدا غذا خوردن .استفاده نکردن از خلال دندان در جمع .تمام نکردن غذا قبل از دیگران . اگر غذا کم بود طوری غذا بکشد که به دیگران بیشتر برسد . 

2- چرا کسی که جواب بهتری می داند باید صبر کند تا پاسخ دیگران تمام شود ؟ 

چون باید احترام کسی که سخن می گوید را نگه داشت . 

3- چرا بیشتر خطاهای فرزند آدم در زبان اوست ؟ 

زیرا از قدیم گفته زبان کوچک است اما گناهانش بزرگ . گناهانی چون غیبت ، تهمت ، دروغ گویی ،توهین ، خبر چینی و .... با زبان انجام می شود . 

معنی ابیات
 

شیر خدا 

علی آن شیر خدا شاه عرب .............. الفتی داشته با این دل شب 

حضرت علی که دارای لقب اسدالله است در راه خدا مانند شیر شجاع می جنگید و در میان اعراب برترین مرد بود با تاریکی شب انس داشت . 

شب زاسرار علی آگاهست ................دل شب محرم سّر الله است . 

شب از راز های علی آگاهی دارد تاریکی شب محرم رازهای الهی است. 

شب شنفته است مناجات علی ...............جوشش چشمه ی عشق ازلی 

شب دعاها و راز و نیاز های علی با خداوند را شنیده است که مانند چشمه ای همیشگی در وجود او می جوشیده است . 

کلماتی چو دُرّ آویزه ی گوش ............... مسجد کوفه هنوز مدهوش 

سخنان آن حضرت را باید مانند مروارید(گوش واره) به گوش آویزان کرد وهمیشه در ذهن داشت سخنانی که خوبی آن ها هنوز در گوش مسجد کوفه مانده و اورا از خود بی خود کرده است. 

فجر تا سینه ی آفاق شکافت ............. چشم بیدار علی ، خفته نیافت . 

خورشید از افق بالا آمد و تاریکی را از میان برداشت ولی علی را همچنان مشغول عبادت وبیدار دید. 

ناشناسی که به تاریکی شب ................... می برد شام یتیمان عرب . 

علی آن کسی است که چهره ی خود را می پوشاند تا ناشناس بماند ودر تاریکی شب برای یتیمان عرب شام به در خانه هایشان می برد . 

عشق بازی که هم آغوش خطر ................ خفت در خوابگه پبغمبر . 

علی آن عاشقی است که به خاطرعشق الهی خطر کرد و شب به جای پیغمبر در رختخواب او خوابید .( اشاره به واقعه ی هجرت پیامبر ) 

آن دم صبح قیامت تاثیر.................... حلقه ی در ،شد از او دامن گیر 

در آن سحر گاه که به شهادت رسید و عظمت شهادتش مانند قیامت بود حلقه ی در دامن او را گرفت تا به مسجد نرود . 

دست در دامن مولا زد در................... که علی بگذر و از ما مگذر 

در، دست به دامان علی شده و از او خواهش کرد که صرف نظر کن و از من عبور نکن و به مسجد نرو . 

شب روان ، مست ولای تو علی ............. جان عالم به فدای تو علی 

شب زنده داران عبادت کننده بی خود شده و شیفته ی دوستی تو هستند .جان همه عالم به فدای تو بشود علی . 

بخوان وبیندیش 

«سعدی » می گوید « وقتی به جهل جوانی بانگ بر مادرم زدم ، دل آزرده به کنجی نشست و گریان همی گفت : مگر خردی فراموش کردی که درشتی می کنی » 

سعدی می گوید : در جوانی از روی نادانی با مادرم بلند صحبت کرد ، مادرم دلش رنجید و در گوشه ای نشت و با گریه به من گفت : مگر کودکی خودت رافراموش کردی که با من بدرفتاری می کنی و با تندی حرف می زنی . 

گر از عهد خردیت یاد آمدی ................ که بیچاره بودی در آغوش من 

چنانچه زمان کودکیت را که ناتوان بودی و من تو را در آغوش می گرفتم و مواظبت می کردم به یاد می آوردی . 

نکردی بر این روز بر من جفا ................ که تو شیر مردی ومن پیر زن 

اکنون که تو مانند شیر قوی شدی و من پیرزنی ضعیف ، به من ستم نمی کردی و با من بدرفتاری نمی کردی .« محمود پوروهاب ، مرام خوبان » 


معنی واژه ها 

آداب = جمع ادب / خوان = سفره / فراخ = زیاد - وسیع / اعتدال = میانه روی / نظر نکندنگاه نکند / نگزیند = دست چین نکند – انتخاب نکند / تعلّل = درنگ / ایثار کند = ببخشدفراغ = آسوده / حاجت = نیاز / زیادت = بیشتر / می شنو = بشنو / آفات = جمع آفت /ثواب = کارخوب خاموشی = در اینجا سکوت / فوایده = جمع فایده / اختیار کند = انتخاب کند فاضل تر = برتر / تعالی = بلند مرتبه / الفت = دوستی - انس مَحرَم = رازدار /ازلی= همیشگی - جاوید / دُرّ = مروارید / آویزه = آویخته / مدهوش = سرگشته فجر =طلوع / آفاق = کناره های آسمان / خفته =خوابیدهشب روان =شب زنده داران بر ای عبادت / وِلا =محبت -ولایت/الله اکبر = خدابزرگتر است / ابهت شکوه - عظمت / شأن =مقام / مقرر داشته = لازم شمرده – تعیین کرده / اُ ف = صدای که برای ابراز نا رضایتی گفته می شودمانند آه / بانگ = فریاد کریمانه = با بخشندگی / پاس = در اینجا به معنی سپاس ارائه = نمایش تواضع = فروتنی / آزرده = رنجیده خردی = کوچکی / درشتیتندی کردن / جهل = نادانی / جفا = ستم 

بنویسیم
 

فعالیت های درس 

1- با توجه به متن درس ، جمع کلمه های مفرد زیر را بنویسید. 

لون --------> الوان 

عضو ------> اعضا 

بیگانه -----> بیگانگان 

آفت --------> آفات 

حس -------> حواس 

2- با افزودن « بی » یا « نا » مانند نمونه ، مخالف کلمات زیر را بنویسید

مثال : بی مهر ، ناخوش 

اصالت -------> بی اصالت 

نهایت -------> بی نهایت 

اختیار--------> بی اختیار 

سازگار ------> ناسازگار 

مهربان ------> نامهربان 

رحم ---------> بی رحم 

عدالت -------> بی عدالت 

شنوا --------> ناشنوا 

مرتّب --------> نا مرتّب 

کران --------> بی کران 

امن ---------> نا امن 

انتها --------> بی انتها 

3- چند نمونه از رفتار های پسندیده ای را که بیش تر دوست دارید ، بنویسید. 

املا 

1-با توجه به معنی جمله زیر کلمات مناسب خط بکشید. 

الف) یقین دارم که ( صواب -- ثواب ) خاموشی ، بی نهایت است . 

ب) اول دست ودهن پاک کند ، آنگه به کنار ( 
خوان -- خان ) حاضر آید. 

2-کلمه های هم خانواده را در جدول زیر مرتب کنید. 

عامل - حافظ - مجموع - معتدل - حفاظت - مقطّع - عملیات - تعدیل - تجمّع - محفوظ - جامعه - قاطع - اعمال - متعادل - جمع 

حفظ -----> حافظ - حفاظت - محفوظ 
جماعت---> مجموع - تجمّع - جامعه - جمع 
عمل -----> عامل - عملیّات - اعمال 
قطع -----> مقطّع - قاطع 
اعتدال ---> تعدیل - متعادل 

3- کلمات دو نقطه ای را از بند نخست درس ، بیابید و بنویسید . 

خوردن - دست - خوان - آید - فراخ - باز - نکند - لقمه - اعتدال - نظر - سیر - تعلّل - فارغ - نخورد 

نگارش 

1- با استفاده از کلمه های زیر ، یک بند در مورد « آداب سخن گفتن » بنویسید . 

زبان - غیبت - پاسخ - سخن - میهمانی - مراقبت 

2- جمله های زیر را با نثر ساده بنویسید. 

تعلّلی می آرد تا دیگران نیز فراغ شوند ---> درنگ می کند تا دیگران نیز کار خود را تمام کنند. 

دو چندان که می گویی ، می شنو ---> دوبرابر مقداری که صحبت می کنی ، گوش کن. 

هرکه خاموشی اختیار کند ، رستگار می شود ---> هر کسی که بیشتر سکوت کند ، رستگار می شود. 

کارگاه نویسندگی 

شرح حال نویسی 

یکی از راه های تمرین در نویسندگی ، نوشتن شرح حال است . در شرح حال نویسی به این نکته ها توجه می شود : زمان و محلّ تولد محلّ زندگی ، ویژگی های اخلاقی و جسمی ، وقایع مهم زندگی و ... 

1- شرح حال خودرا در یک بند بنویسید ( خودرا معرفی کنید ) 

دانش آمور عزیز این فعالیت شخصی است. 

2- بعد از یک مهمانی ، ظرف ها در آشپزخانه درباره ی آداب غذا خوردن مهمان ها در حال صحبت هستند . گفت و گوی آن ها را در یک بند ، بنویسید. 

بشقاب به چنگال گفت : بهتر بود که به اندازه ای که قصد خوردن داشتند برای خود غذا می کشیدند و نیز بهتر این بود که پس از اتمام غذا اطراف سفره را کمی پاکیزه می کردند و با ذکر سپاس از خداوند این وعده غذایی را به پایان می رساندند . 

3- ضرب المثل ( کم گوی و گزیده گوی چون درّ ) با کدام قسمت درس ارتباط دارد ؟ مفهوم آن را در یک بند توضیح دهید . 

مربوط به بخش «آداب سخن گفتن است » 

هنگام صحبت کردن باید مختصر و مفید صحبت کرد .امّا در همان صحبت مختصر باید به گونه ای صحبت کنیم که تمام مقصود خود را برسانیم. 

 

درس پنجم هدیه ( شتربان باایمان )

$
0
0

پرسش های متن 

1- کا ر صفوان چه بود ؟ 

کار صفوان کرايه دادن شتر به مسافران بود. 

2- امام کاظم در زمان کدام پادشاه زندگی می کرد ؟ 

هارون 

3- هارون برای چه امری از صفوان شتر کرایه کرد ؟ 

هارون می خواست به همراه گروهی از درباريانش به سفر حج برود. کسی را نزد صفوان فرستاد وتعداد زيادی از شتران او را کرايه کرد. 

4- امام کاظم در مورد ستمگران چه فرمود ؟ 

هر کس زنده ماندن ستمگران را دوست بدارد، از آنان است و در آتش دوزخ جای خواهد داشت. 

5- صفوان برای اینکه با هارون مخالفت کند چه کرد ؟ 

صفوان برای رهايی از کمک به ستمگر، همه ی شترانش را فروخت و به هارون کرايه نداد. 

6- خداوند در قرآن درباره رفتار ما بایکدیگر وهمین طور با پیامبر و خانواده اش چه فر موده ؟ 

به يک ديگر محبّت بورزيم و انسان های با ايمان و نيکوکار را دوست بداريم. هم چنين از کسانی که با دين خدا و پيامبراو و اهل بيتش عليهم السّلام دشمنی می ورزند، دوری کنيم و راه خود را از آن ها جدا نماييم. 

7- خدا در قرآن درباره رابطه حضرت محمد و یارانش بایکدیگر وکفار چه فر موده است ؟ 

محمّد رسول خدا و يارانش، در برابر دشمنان کافر، سرسخت و استوار، و با يک ديگر مهربان و نيک رفتارند. 

8- تولی و تبری به چه معنا است ؟ 

يکی از وظايف دينی ما مسلمانان «تَبرّی» و « تَولّی » است. يعنی بايد مؤمنان را که دوستان خدا هستند،دوست بداريم و در مقابل، کافران ستمکار را که دشمنان خدا هستند، دشمن بداريم و از آن ها بيزاری بجوييم. 

9- حضرت ابراهیم تولی و تبری خود را چگونه نشان داد ؟ 

حضرت ابراهيم (عليه السّلام) وقتی فهميد سرپرست او بت پرست است و حاضر نيست دست از کار خود بردارد، از او بيزاری جست. 

10- روز سیزده آبان چه روزی است ؟ 

روز ملّی مبارزه با استکبار 

11- در روز سیزده آبان ما چه می کنیم ؟ 

در اين روز همه ی مردم، به ويژه دانش آموزان و دانشجويان، با شعارهايی مانند((مرگ بر آمريکا و اسرائیل )) بيزاری خود را از دولت های زورگو و ستمگر اعلام می کنند. 

فکر کن و بگو 

غير از روز ۱۳ آبان، چه مناسبت های ديگری می شناسيد که در آن ها ما بيزاری خود را از دشمنان اسلام اعلام می کنيم؟
 

در روز 22 بهمن ، روز جهانی قدس و روز برائت از مشرکین
 

درس ششم هدیه ( سرور آزادگان )

$
0
0
 
پرسش های متن 

1- عصر عاشورا چه کسی از اما تقاضای حضور در میدان نبرد را کرد ؟ 

قاسم برادر زاده امام حسین (ع) 

2- قاسم در چه سنی به شهادت رسید؟ 

در چهارده سالگی 

3- قاسم چرا می خواست به میدان جنگ برود ؟ 

قاسم می خواست به میدان جنگ برود تا در راه دین خدا کشته شود. 

4- بعد پیامبر معاویه با چه کسی جنگید و چه کسی را به شهادت رساند ؟ 

بعد از پيامبر، معاويه به جنگ با امام علی (عليه السّلام)که جانشين پيامبر بود، برخاست. 

بعد از امام علی(عليه السّلام)، فرزندش امام حسن (عليه السّلام)نيز با نقشه ی معاويه به شهادت رسيد.
 

5- چرا اما حسین (ع) قیام کردند ؟ 

یزید آشکارا دين اسلام و حضرت محمّد (صلّی الله عليه و آله )را مسخره می کرد. 

فساد او در مردم نيز اثر گذاشته بود. يزيد می خواست دين اسلام را ريشه کن کند و آن را نابود سازد.
 

6- امام حسین درباره به حکومت رسیدن یزید چه فرمودند ؟ 

وای بر اسلام که به حاکمی چون يزيد گرفتار شده است. 

7- امام حسین درباره هدف خود از قیام در برابر یزدی چه فرمودند؟ 

همانا من برای اصلاح امت جدم قيام کرده ام. 

من می خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم.
 

8- امام حسین به همراه چند تن از یارانش در و در کجا به شهادت رسیدند ؟ 

امام حسين (عليه السّلام) و هفتاد و دو تن يارانش در صحرای کربلا به شهادت رسيدند. 

کامل کنید 

پاسخ سؤالات زير را به ترتيب اعداد داده شده از راست به چپ در جدول قرار دهيد؛ سپس حروف را به ترتيب کنار هم بخوانيد. رمز جدول، يکی از سخنان امام حسين (عليه السّلام) است. 

1- نام خواهر امام حسين(عليه السّلام)؛ پيام رسان کربلا( 4 – 7 – 12 – 13 ) 

2- جاری شدن اشک از چشم ها ( 3- 2- 17 – 1 ) 

3- وقتی به هم می رسيم، به يک ديگر می گوييم ......... ( 16- 20 – 14 – 8 ) 

4- تعداد جزء های قرآن کريم( 6 -21 ) 

5- زياد نيست ( 15- 11 )
 

6- اوّلين ماه از فصل زمستان ( 24- 23 ) 

7- شکلی که سه ضلع دارد ( 18 -19- 10 – 9 ) 

درس هفتم مطالعات ( طلای سیاه )

$
0
0
پرسش های متن  

1-سه گروه عمده ی انرژی کدام ها هستند ؟ 

سوخت های فسیلی ( نفت ، گاز ، زغال سنگ ......) 

انرژی های نو یا قابل تجدید (انرژی خورشیدی ، باد ، آب ) 

انرژی هسته ای 


2-سوخت های فسیلی را نام ببرید ؟ 

نفت ، گاز ، زغال سنگ و مشتقات آن ها مانند بنزین و گازوئیل . 

3- چگونگی تشکیل نفت را بگویید ؟ 

دانشمندان معتقدند نفت از انباشته شدن بقايای جانوران و گياهان در کف درياهای قديمی به وجود آمده است.اين مواد دربين لايه های رسوبی قرار گرفته و بر اثر گرما و فشار زياد و تغييرات شيميايی در طی ميليو ن ها سال به نفت تبديل شده اند. 

4-بعد از سوخت های فسیلی از چه انرژی بیش تر از بقیه استفاده می شود ؟ 

انرژی الکتریکی یا همان برق 

5- بیش تر برق مورد نیاز چگونه تولید می شود ؟ 

بيش تر برق(انرژی الکتريکی) مورد نياز ما از طريق سوزاندن نفت و گاز در نير وگا ه ها توليد می شود. 

6- برق حرارتی چگونه تولید می شود؟ 

در نيروگاه های حرارتی با سوزاندن سوخت های فسيلی، آب را به بخار تبديل می کنند . فشار بخار آب توربين ها را به حرکت درمی آورد و برق(انرژی الکتريکی) توليد می شود. 

7-برق آبی چگونه به دست می آید ؟ 

با بستن سد بر روی رود های پرآب و با استفاده از فشار آب ذخيره شده، توربين ها به حرکت درمی آيند و برق(انرژی الکتريکی) توليد می شود. 

8-درکشور ما 85 درصد برق چگونه تولید می شود ؟ 

در کشور ما 85 درصد برق ( انرژی الکتریکی ) ، برق حرارتی است. 


فعالیت 2 

با توجه به آنچه درباره ی آب و هوا و رود ها ی ايران مي دانيد، بگوييد چرا در کشور ما تو ليد برق آبي بسيار کم تر از برق حرارتي است؟ 

کشور ما جز کشور های کم بارش جهان است و بخش وسیعی از کشور ما را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد و ما منابع آبی محدودی داریم و بیشتر رودهای کشور ما فصلی هستند. 

فعالیت 3 

برای حفظ محيط زيست، استفاده از برق حرارتي بهتر است يا برق آبي؟ چرا؟ 

برق آبی زیرا برق حرارتی از سوزاندن سوخت های فسیلی به دست می آید که سوزاندن این 
سوخت ها گازهای گلخانه ای تولید می کنند و باعث آلودگی محیط زیست می شوند .
 

9- بیش ترین منابع نفت ایران در کدام قسمت کشور قرار دارد ؟ 

بيش ترین منابع نفتی ايران در جنو ب غربی و غرب کشور وجود دارد. 

10- بیش ترین منابع نفتی غرب کشور در کدام استان قرار دارد؟ 

استان کرمانشاه 

11- بیش ترین منابع نفتی جنوب غربی کشور در کدام کجا قرار دارد؟ 

در استان خوزستان و خلیج فارس 

12- به غیر از دو ناحیه اصلی در کدام نواحی دیگر ایران نفت کشف شده است ؟ 

در اطراف تهران و قم 

13- مهمترین میدان های نفتی جنوب و غرب ایران کدامند ؟ 

دهلران – اهواز - مارون – آغاجاری – گچساران – بی بی حکیمیه – ساسان 

14 – اولین چاه نفت ایران حدوداً چند سال پیش و در کجا کشف و استخراج شد ؟ 

اولين چاه نفت ايران حدود صد سال پيش در مسجد سليمان استان خوزستان حفر 
شد و به نفت رسيد.
 

15- از چه زمان توجه بیگانگان به ایران جلب شد و آنان منافع خود را چگونه به دست می آوردند ؟ 

از زمان کشف و استخراج نفت در ايرا ن، توجّه بيگانگان به منابع کشور ما جلب شد. کشور های خارجی قدرتمند تا مدّت های طولانی از طريق شرکت های نفتی خودشان دراستخراج و پالايش نفت ما دخالت می کردند و با قرارداد هايی که با ايران می بستند، منافع زيادی از نفت ايران می بردند. 

16- پس از پیروزی انقلاب وضع صنعت نفت چگونه شد ؟ 

پس از انقلاب اسلامی، همه ی کار های استخراج و پالايش نفت توسط متخصصان ايران انجام می شود. 

17- نفت خام پس از استخراج چگونه و به کجا فرستاده می شود ؟ 

نفت خام پس از استخراج از طريق لوله به پالايشگا ه ها منتقل می شود. بيش تر نفت تصفيه شده و فرآورده های نفتی توليد شده در پالايشگاه، از طريق لوله به نقاط مختلف کشور منتقل می شود. 

18- بیشتر منابع گاز ایران در کدام مناطق هستند ؟ 

بيشتر منابع گاز ايران در جنوب و شمال شرقی کشور هستند . 

19- منابع گاز جنوب را نام ببرید ؟ 

استان خوزستان و منابع گاز عسلويه و کنگان در استان بوشهر و سرخون در استان هرمزگان 

20- منابع گاز شمال شرق را نام ببرید ؟ 

منابع گاز خانگيران سرخس که در استان خراسان رضوی قرار دارد. 

21- ایران دارای شبکه ی گاز رسانی است یعنی چه ؟ 

ايران دارای يک شبکه ی گاز رسانی است و گاز از طريق خطّ لوله ی سراسری به اغلب شهرهای ايران می رسد. 

22- بزرگترین تجارت در جهان امروز چیست ؟ 

صادرات نفت و گاز 


23- چرا کشورهايی که نفت و گاز ندارند، نيازمند نفت و گاز کشورهای نفت خيز مانند ايران هستند؟ 

این کشور ها برای انجام فعاليّت های خود مانند حمل و نقل و کارخانه هايشان به نفت و گاز کشور های نفت خیز مانند ایران نیاز دارند. 

24 – ایران پول حاصل از صادرات نفت را چه می کند ؟ 

ايران پولی را که از راه صادرات نفت به دست می آورد، در فعاليّت های مختلف کشور استفاده می کند.

 

درس هفتم هدیه ( سیمای خوبان )

$
0
0
پرسش های متن 1- امام کاظم بعد از صرف غذا چه کردند ؟ بعد از پايان غذا، امام خدا را شکر گفت و سپس رو به کارگران کرد و فرمود: اگر ممکن است کمی بنشينيد، مشکلی پيش آمده که می خواهم در مورد آن با شما مشورت کنم.

2- امام دلیل مشورت خود با کارگران را چگونه بیان کردند ؟ امام کاظم درباره دلیل مشورت خود با کارگران به آن ها فر مود شايد خدا به ذهن شما چيزی بياورد که راه حلّ اين مشکل باشد.

3- بهترین راه هدایت مردم چیست ؟ بهترين راه هدايت، معرّفی الگوهای برتر و انسان های نمونه است.

4- خدا در قر آن درباره اهل بیت چه فرموده است ؟ همانا خدا اراده کرده که همه ی پليدی ها و ناپاکی ها را از شما اهل بيت دور سازدو شما را پاک و مطهّر گرداند.

5- اهل بیت دارای چه خصایل اخلاقی بودند چند مورد را بنویسید ؟ آنان مهربان و خوش اخلاق بودند. خطای ديگران را به راحتی می بخشيدند. از کسی کينه به دل نمی گرفتند. اشتباهات مردم را به رخ آنان نمی کشيدند و آنان را سرزنش نمی کردند. اگر هم از عيب کسی خبردار می شدند، آن را می پوشاندند به خاطر خويشاوندی با پيامبر(صلّی الله عليه و آله) امتياز ويژه ای برای خود در نظر نمی گرفتند و بر مردم فخرفروشی نمی کردند.

گفت و گو کنید . در موارد زير بهترين برخورد چيست؟ - کسی شما را مسخره می کند يا به شما ناسزا می گويد. حرف های او را نشنیده بگیریم و اورا ببخشیم وبرای او دعا کنیم که خدا اورا به راه راست هدایت کند. -

در بازی، دوستتان به شما برخورد می کند و روی زمين می افتيد. با روی خوش به بازی ادامه می دهیم و از این بر خورد می گذریم. -

در حضور شما از ديگران بدگويی می شود. آن ها را از این کار نهی می کنیم واگر به همان کار ادامه داند آن مکان را ترک می کنیم. -

در مسير شما تکّه نانی روی زمين افتاده است. آن را برداشته ودر جایی قرار می دهیم که زیر پا نباشد اما پرندگان بتوانند از آن استفاده کنند

. کامل کنید: نام دوازده امام در جدول زير آمده است. نام ايشان را پيدا کنيد و دور آن ها خط بکشيد. باحروف باقی مانده، کلمه ای پنج حرفی ساخته می شود. جمله ی زير را با آن کامل کنيد.

درس پنجم علوم ( زمین پویا )

$
0
0
پرسش های متن 1- وقوع زمین لرزه باعث چه چیزی می شود ؟ وقوع زمين لرزه باعث آزاد شدن انرژی درونی زمين می شود.

2- چرا باید پدیده های طبیعی را بشناسیم ؟ ما بايد با شناخت زمين لرزه و پديد ه های طبيعی ديگر مانند آتش فشان و ... بتوانيم در کنار آن ها زندگی کنيم.

3- زمین لرزه چه زمانی اتفاق می افتد ؟ زمين لرزه وقتی اتفّاق می افتد که سنگ کره ی زمين در اثر نيروهای حاصل از درون زمين می شکند. انرژی حاصل از شکستن سنگ کره ی زمين به صورت امواج لرزه ای از داخل زمين به سطح آن می رسند و باعث تغييراتی در سطح زمين می شوند. ايستگاه فکر آيا همه ی زمين لرزه ها باعث خرابی در سطح زمين می شوند؟ این مورد به شدّت زمین لرزه ، استحکام زمین ، مدّت زمین لرزه و استحکام سازه های موجود در منطقه ی زمین لرزه بستگی دارد . علم و زندگی با توجّه به اثرات حاصل از زمين لرزه هايی که باعث خسارت هايی در محيط زندگی می شوند، جدول زير را تکميل کنيد.

4- سالانه حدوداً چه مقدار زمین لرزه خفیف در کشور ما رخ می دهد؟ این زمین لرزه ها چه تأثیری در بروز زلزله های بزرگ تر دارند؟ سالانه حدود ۱۰۰۰۰ زمين لرزه ی خفيف در کشور رخ می دهد که توسط لرزه نگارها ثبت می شوند؛ امّا مردم آن ها را حس نمی کنند. اين زمين لرزه ها باعث آزادشدن انرژی درونی زمين و جلوگيری از وقوع زمين لرزه های بزرگ تر می شوند. ايستگاه فکر يکی از بازيکنان فوتبال، در يک مسابقه بر اثر برخورد با بازيکن حريف، دچار شکستگی ساق پا می شود، پس از چند ماه استراحت و درمان، مجدّداً به ميدان بازی فوتبال برمی گردد. به نظر شما اگر همان پای اين بازيکن، دوباره آسيب ببيند،احتمال شکستگی پای او در کدام قسمت بيش تر است؟ احتمال شکستگی در همان قسمتی که قبلا شکسته شده بود بیش تر است. معمولاً در جاهايی که پوسته ی زمين دارای شکستگی است، احتمال وقوع زمین لرزه بیش تر است . علم وزندگی آيا می دانيد بعد از وقوع زمين لرزه چه کارهايی را بايد انجام دهيد؟ جدول زير را تکميل کنيد.

5- ساختمان کوه آتشفشان دارای چه بخش هایی است ؟ مخروط آتشفشان - مجرای اصلی آتشفشان - مجراهای فرعی آتشفشان - دهانه ی اصلی آتشفشان - دهانه های فرعی آتشفشان

6- آتشفشان چه زمانی اتفاق می افتد ؟ آتش فشان زمانی اتفّاق می افتد که مواد آتش فشانی از داخل زمين به سطح آن راه پيدا می کنند و سنگ های آتش فشانی را به وجود می آورند.

7- آتش فشان ها از نظر فعالیت به چند دسته تقسیم می شوند ؟ به سه دسته . آتش فشان ها از نظر فعّاليّت ممکن است فعّال، نيمه فعّال و يا خاموش باشند.

8- آتشفشان فعّال چیست ؟ به آتش فشان هايی که در حال حاضر يا در سال های اخير مواد آتش فشانی (جامد،مايع،گاز) از دهان هی آن ها خارج شده است، آتش فشان فعّال گفته می شود.

9- آتشفشان نیمه فعال و خاموش چیست ؟ در آتش فشان های نيمه فعّال، فقط گاز از دهانه ی آن خارج می شود و آتش فشان هايی که هيچ گونه فعّاليّتی ندارند، آتش فشان خاموش گفته می شوند.

10 - دو آتش فشان نيمه فعّال و دو آتش فشان خاموش کشورمان را نام ببريد. آ تشفشان نیمه فعال : تفتان و دماوند آتشفشان خاموش : سهند و سبلان

11-هر يک از سنگ های آتش فشانی زير چه کاربردی دارند؟ توف آتشفشانی : در ساختمان سازی کاربرد دارد. پوکه معدنی : به عنوان مصالح ساختمانی استفاده می شود. سنگ پا :به عنوان ساینده در صنعت چوب بری کاربرد دارد. آزمایش کنید آيا می خواهيد يکی از گازهای آتش فشانی را توليد کنيد؟ ۱ برای اين کار مقداری جوش شيرين را در يک ليوان بريزيد و سپس به آن مقداری سرکه اضافه کنيد. ۲ مشاهدات خود را يادداشت کنيد و به کمک معلّم خود نوع گاز حاصل را تعيين کنيد. ترکیب ابتدا کف می کند و سپس حباب های گاز از آن خارج می شود گاز حاصل کربن دی اکسید است چون اگر کبریت روشنی را به لیوان نزدیک کنیم کبریت خاموش می شود.

12 – مهمترین گاز های خارج شده از دهانه آتشفشان ها چیست ؟ مهم ترين گازهای خارج شده از دهانه ی آتش فشان ها عبارت اند از: بخار آب، کربن دی اکسيد

درباره ی آتش فشان ها با هم گفت و گو و جدول زير را تکميل کنيد.

درس هشتم مطالعات ( انرژی را بهتر مصرف کنیم

$
0
0
پرسش های متن 1- به کدام منابع انرژی ، منابع انرژی غیر قابل تجدید می گویند ؟ به منابعی مانند سوخت های فسیلی که با استخراج تمام می شوند منابع غیر قابل تجدید می گویند

. 2- چرا تلاش می شود که انرژی های نو جایگزین سوخت های فسیلی شوند ؟ سوخت های فسيلی در اعماق زمين وجود دارند و ميليو ن ها سال طول می کشد تا تشکيل شوند. به همين دليل امروزه همه ی کشو رها تلاش می کنند تا انرژ ی های نو را جايگزين سوخت های فسيلی کنند.

3- انرژی های نو ( قابل تجدید ) را تعریف کنید ؟ انرژ ی های نو آن دسته از منابع انرژی هستند که تمام نمی شوند و همواره می توان از آ ن ها استفاده کرد؛ مانند انرژی خورشيد، انرژی آب و باد.

4- مزیت انرژِی های نو نسبت به انرژی های فسیلی چیست ؟ انرژ ی های نو برخلاف سوخت های فسيلی محيط زيست را آلوده نمی کنند. امّا حمل و نقل نفت و گاز موجب آلودگی محيط می شود و سوزاندن آ ن ها نيز هوا را آلوده می کند.

5- در کشور ما از انرژی خورشیدی چه استفاده هایی شده است ؟ کشور ما از آفتاب خوبی برخوردار است. از انرژی خورشيدی می توان برای گرم کردن هوا يا آب استفاده کرد و يا از آن انرژی الکتريکی به دست آورد.

6- از انرژی باید کجا و چگونه می توانیم استفاده کنیم ؟ از انرژی باد می توان در جاهايی که در بیش تر اوقات سال باد می وزد، به خوبی استفاده کرد. انرژی باد توربين ها را به حرکت درمی آورد و انرژی الکتريکی توليد می کند.

7- انرژی هسته ای چگونه به دست می آید ؟ انرژی هسته ای از شکافتن هسته ی اتم های بعضی عناصر مثل اورانيوم پديد می آيد.

8- انرژی هسته ای آیا قابل تجدید است ؟ انرژی هسته ای قابل تجديد نيست چون روزی معادن آن تمام می شود.

9- تفاوت انرژی هسته ای با سایر انرژی ها در چیست ؟ انرژی هسته ای يک فرق مهم با ساير انرژی ها دارد و آن اين است که انرژی بسيار زيادی توليد می کند. برای مثال يک کيلوگرم اورانيوم معادل سوختن ۱۲۰۰۰ بشکه نفت انرژی توليد می کند. فعالیت2 کاربرگه شماره 11 کتاب کار را انجام دهید و انواع انرژی ها را باهم مقایسه کنید.

10 – در مصرف سوخت های فسیلی چگونه می توانیم صرفه جویی کنیم ؟ *زمانی که بخاری روشن است، در ها و پنجره ها را باز نگذاريم. *اگر شومينه داريم، بهتر است آن را روشن نکنيم. شومينه هم سوخت زيادی مصرف می کند و هم موجب آلودگی هوای خانه می شود. *زمانی که هوا سرد است، به جای آ نکه درجه ی بخاری را زياد کنيم و يک پيراهن بپوشيم،لبا س های گر م تر بپوشيم و درجه ی بخاری راکم کنيم«اگر هر يک از ما دمای خانه را فقط چند درجه سانتیگراد کم تر کنيم، روزانه در مصرف مقدار زيادی سوخت صرفه جويی کرد ه ايم».

11- در مصرف برق چگونه می توانیم صرفه جویی کنیم ؟ *عادت کنيم در خانه يا مدرسه، لامپ های اضافی را خاموش کنيم. مثلاً اگر در اتاق هستيم و در آشپزخانه کاری نداريم، لامپ آن جا را خاموش کنيم. *در يخچال را زياد باز و بسته نکنيم. با هر بار باز و بسته کردن يخچال، برق بيش تری مصرف می شود. *از لامپ های کم مصرف استفاده کنيم. *به ساعت ۷ تا ۱۱ شب، ساعت پيک يا اوج بار می گويند. در اين زمان چون هوا تاريک می شود و همه ی مردم چراغ ها را روشن می کنند، مصرف برق خيلی زياد می شود. در اين زمان سعی کنيم از وسايل برقی کم تری استفاده کنيم و از وسايل برقی پرمصرف مثل اتو، جاروبرقی و لباسشويی اصلاً استفاده نکنيم.

12- بر چسب انرژی را تعریف کنید ؟ برچسب انرژی هفت رنگ دارد. در وسيله ای که می خريم، هرچه فلش آن به سمت رنگ سبز پررنگ نزديک تر باشد،آن وسيله بهتر است، يعنی انرژی کم تری مصرف می کند و کارآيی آن بيش تر است.


درس هفتم فارسی ( دوستی و مشاورت )

$
0
0
معنی درس 


دوستی 

بدان ای پسر مردمان تا زنده اند از دوستان ناگزیرند که مرد اگر بی برادر باشد به که بی دوست ، از آن که حکیمی را پرسیدند که دوست بهتر یا برادر ؟ گفت برادر نیز ، دوست به . 
پس به کار دوستان اندیشه کن و دوستی ایشان به مردمی و احسان ، تازه دار و چون دوست نو گیری پشت بر دوستان کهن مکن .دوست ، همی طلب و دوستان کهن را بر جای همی دار تا همیشه بسیار دوست داشته باشی . و دیگر با مردمانی که با تو به راه دوستی روند و « نیم دوست » باشند ، نیکویی و ساز گاری کن و در هر نیک و بد به ایشان مشفق باش تا چون از تو مردمی ببینند ، دوست یکدل شوند .
 

بدان که انسان تا زمانی که زنده است ناچار است که با مردم دوست باشد و دوستانی داشته باشد که اگر یک انسان بی قوم و خویش و برادر باشد بهتر تا این که هیچ دوستی نداشته باشد زیرا از حکیمی پرسیدند که دوست بهتر است یا بردارد ؟گفت : برادر که اگر با انسان دوست نیز باشد خیلی بهتر می شود .پس به فکر دوستان خود باش و دوستی خودت را با آنها با مردمداری و انسانیت و خوبی همواره نو و تازه کن وز مانی که با کسی تازه دوست شدی دوستان قدیمی را از باد نبر و رابطه خود را با آنها قطع نکن . همواره با مردم تازه دوست شو و دوستان قدیمی را نیز برای خود نگه دار تا همیشه دوستان بسیاری داشته باشی .و هچمنین با کسانی که دوستی مختصری داری با نیکویی رفتار کن و در هر پیش آمد نیک و بد نسبت به آنها مهربان باش تا زمانی که این رفتار ها را از تو می بینند در دوستی با تو صمیمی شوند .« قابوس نامه ، عنصر المعالی کیکاووس »
 


مشاورت 

مشاورت کردن در کارها از قوی رایی مردم باشد و از تمامی عقل و پیش بینی ؛چه هرکس را دانشی باشد و هریکی چیزی داند؛ یکی بیشتر و یکی کمتر ویکی دانشی دارد و هر گز به کار نبسته است و نیازموده و یکی همان دانش داند و کار بسته است و آزموده.مَثَل این چنان باشد که: یکی باشد که بسیار سفر ها کرده باشد و جهان بسیار دیده و سرد و گرم چشیده و در میان کار ها بوده ،با آن کس برابر نتوان کرد که هرگز سفر نکرده باشد و ولایت ها ندیده ، و از این رو گفته اند «تدبیر با دانایان و پیران و جهان دیدگان باید کرد » . 
و نیز یکی را خاطر تیز تر باشد و در کار ها زود تر تواند دید و یک کند فهم باشد ، و تدبیر ده تنه چون زور ده مرده باشد .همه ی جهانیان متّفق اند که هیچ آفریده ، دانا تر از پیغامبر ( ص ) نبوده است و با این همه فضیلت و معجزات که اورا بُود ، خدای ( تعالی ) اورا می فرماید : « وَشاور هُم فی الامر » یا محّمد چون کاری کنی ویا مهّمی تورا پیش آید ،با یاران خویش تدبیر کن . 
مشورت نا کردن در کارها ، ضعف رایی باشد و هیچ شغلی بی مشورت ، نیکو نیاید.
 

مشورت در کارها نشان هوشمندی و عاقل بودن وآینده نگری است چون هرکس دانشی دارد و چیزی بلد است ؛ بعضی هابیشتر می دانند و بعضی ها کمتر بعضی ها دانشی دارند و هرگز از آن استفاده نکرده اندو آن را امتحان نکرده اند و بعضی های دیگر همان دانش را دارند و ازآن استفاده نیز کرده اند و آن را امتحان نیز کرده اند .مثلاً کسی که سفر ها زیادی کرده باشد و دنیا را دیده باشد و سردو گرم روزگار را چشیده باشد و کار های بسیاری را تجربه کرده باشد با کسی که هرگز سفر نکرده باشد و شهر های مختلف را ندیده باشد نمی تواند یکسان باشد .به مین دلیل گفته اند : « برای چاره اندیشی باید با دانایان و کهن سالان و افراد با تجربه مشورت کرد ». و همچنین یکی هوش بیشتری دارد و نتیجه کار ها را زودتر می تواند پیش بینی کند و یکی هوش کمتری دارد و این توانایی را ندارد ، همانطور که زور ده تفر از روز یک نفر بیشتر است فکر و اندیشه دهن نفر هم از فکر و اندیشه یک نفر قوی تر است . 
همه جهانیان به این موضوع عقیده دارندکه هیچ آفریده ای در دنیا داناتر و عاقل تر از پیامبر (ص ) نبوده است و با این همه خردمندی و معجزه ها که پیامبر داشت ، خدای بلند مرتبه به او می فرماید : (( در کار ها با آن ها مشورت کن )) ، ای محمّد زمانی که می خواهی کاری را انجام بدهی و یا مسئله مهّمی پیش آمد با مشورت با یاران خودت چاره اندیشی کن برای آن کار . مشورت نکردن در کار ها نشانه بی خردی است و هیچ کاری بدون مشورت درست انجام نمی شود .
«سیاست نامه خواجه نظام الملک توسی »
 

خود ارزیابی 

1- منظور از « مرد اگر بی برادر باشد بِه که بی دوست » چیست ؟ 

در اینجا مراد از برادر به طور کلی قوم و خویش می باشد ومنظور این است که آدم اگر قوم وخویش نداشته باشد بهتر از این است که دوستی نداشته باشد .چون داشتن قوم و خویش دست خود آدم نیست اما داشتن دوست و دوستی با مردم بهخود آدم بستگی دارد. 

2- پیام کلی درس مشاورت چیست ؟ 

این که در کارها باید مشورت کرد چون هرکس تجربه ای دارد و استفاده از تجربه دیگران باعث می شود ما در کار ها موفق تر باشیم . 


بخوان و حفظ کن 

معنی ابیات 

زورزش میاسای 

تن زنده والا به ورزندگی است ......... که ورزندگی مایه زندگی است. 

ارزش وجودی انسان به کار وتلاش است که این کار و تلاش در واقع باعث شادابی زندگی است. 

به سختی دهد مرد آزاده تن ................. که پایان تن پروری بندگی است. 

انسان آزاده به سختی ها تن می دهد چون می داند که نتیجه تن پروری و تنبلی حقارت ، اسارت ،بنده و زیر دست ، دیگران بودن است . 

کسی کو توانا شد وتندرست .............. خرد ررا به مغزش فروزندگی است. 

کسی که جسم خود را توانا و تندرست کند عقل و خرد او نیز بهتر و بیشتر کار می کند . 

ز ورزش میاسای و کوشنده باش ........... که بناید گیتی به کوشندگی است . 

از ورزش دست بر ندار و مدام تمرین و تلاش کن که اساس این جهان بر پایه ی تلاش و کوشش گذاشته شده است . 

نیاکانت را ورزش آن مایه داد ............. که شهنامه ز ایشان به تابندگی ست . 

ورزش اجداد تورا آن قدر قوی کرد که نام پهلوانان آن ها در شاهنامه آمده و باعث ارزشمند شدن آن کتاب شده است . 

تو نیز از نیاکان بیاموز کار .................... اگر درسرت شور زندگی است. 

تو هم مانند نیاکان خودت این کار را یاد بگیر اگر می خواهی سرزنده و شاداب باشی در زندگی .
 
«محمد تقی ملک الشعرا بهار» 


معنی واژه ها 

ناگزیر = ناچار / بِه = بهتر / مردمی = انسانیّت / کهن = قدیمی / مشفق = دلسوز / مشاورت= مشورت – همفکری قوی رای = هوشمندی / تمامی عقل = در اینجا بسیار عاقل بودن /مَثَل = مثال / تدبیر = چاره / جهان دیده = باتجربه / متفّق اتفاق داشتن –هماهنگ بودن /فضیلت =برتری / والا = برتر / ورزندگی = تلاش - کوشش - ورزیدگی تن پروری = تنبلیمایه = در اینجا قدرت -توانایی شهنامه = شاهنامه شورهیجان .
 


بنویسیم 


فعالیت های درس 

1- هم معنی ( مترادف ) کلمات زیر را بنویسید. 

مشفق : دلسوز 

تهی : خالی 

احسان : نیکی - خوبی ( کردن ) 

تدبیر : راه حل - چاره اندیشی 

کهن : قدیمی - باستانی 

مشاورت : همفکری 


2- واژه های داخل کمانک را جایگزین کنید و به تناسب آن ها جملات را دوباره بنویسید. 

پس به کار دوستان اندیشه کن و دوستی ایشان به مردمی و احسان تازه دار. ( اندیشه خواهم کرد ) 

پس به کار دوستان اندیشه خواهم کرد و دوستی ایشان به مردمی واحسان تازه خواهم داشت .

مردمان تا زنده اند از دوستان ناگزیرند. ( ما) 

ما تا زنده ایم از دوستان ناگزیریم. 

استاد کمی به برق چشمان بچه ها که مشتاقانه می خواستند جواب سوال آقای مدیر را بشنوند ، نگاه کرد (می خواهند ) 

استاد کمی به برق چشمان بچّه ها که مشتاقانه می خواهند جواب سوال آقای مدیر را بشنوند ، نگاه می کند. 

3- با ترکیب کردن کلمه های داده شده ، مانند نمونه ، چهار کلمه جدید بسازید. 

نمونه :دل + شاد = دلشاد 

دل --- آفتاب --- پنجه --- سوخته --- یک --- قوی --- بها --- گران 

آفتاب+ سوخته = آفتاب سوخته 

قوی + پنجه = قوی پنجه 

گران + بها = گران بها 

یک + دل = یک دل 



4-جدول را مانند نمونه کامل کنید.
]جمله ]نهاد[/]مفعول[/]فعل]ما درس دوستی را خوانده ایم.[/][]ما[]درس دوستی ]خوانده ایم ]خدای تعالی، می فرماید. ]خدای تعالی[]می فرماید]دانشمند ، کتاب می خواند. ]دانشمند ]کتاب ]می خواند 



5- با حروف پراکنده زیر ، دو کلمه چهار حرفی معنادار بسازید. 

ن --- ب --- ا --- ی 

کلمه اول= بینا 

کلمه دوم = نایب 

کلمه سوم = بانی 



املا 

1- مفرد کلمات زیر را بنویسید . 

ظروف ------> ظرف 

ساعات -----> ساعت 

ملل ---------> ملّت 

بازوان -----> بازو 

آداب -------> ادب 

2- جمله های زیر را از نظر املایی بررسی کنید و شکل درست کلمه را داخل کمانک بنویسید . 

در هر نیک و بد به دوستان خود ( مشفق / مشفغ / موشفق ) باش . ( مشفق ) 

چون دوست نو گیری پشت بر دوستان ( کهن / کحن / کوهن ) مکن . ( 
کهن ) 

دوستی ایشان به مردمی و ( احسان / اهسان / احصان ) تازه دار . ( 
احسان ) 

3- کلمه های زیر را در جدول پیدا کرده و خانه های مربوط به هر کلمه را با رنگی، مشخص نمایید. 

 



نگارش 


1- متن زیر را بخوانید و در جاهای خالی ، کلمات مناسب بنویسید 

قناری آواز نمی خواند . گل چشمانش را باز نمی کند . گویی همه منتظر فصل بهار هستند فصل دوباره زنده شدن طبیعت .فصل گل های زیبا و بوته های سرسبز و آسمان آبی که خورشید گرم و مهربان در آن می تابد . من پشت پنجره منتظر رسیدن نشسته ام . در انتظار فصلی که عشق و شور به زندگی را همراه می آورد . 

2- با کلمات زیر یک جمله ی زیبا بسازید . 

می گفت : مادر بزرگ همشیه قصه های زیبایی می گفت. 

تاخیر : دیروزبرگزاری مسابقه ورزشی با تاخیر همراه بود

اندیشه : هیچ کاری را بدون اندیشه نباید انجام داد. 

نیکوکار : خدا به انسان نیکوکار پاداش خواهد داد. 


3- از دوست خود چه انتظاری دارید ؟ در سه سطر بنویسید . 

دانش آموز عزیز این فعالیت شخصی می باشد. 

4- یک بیت شعر را که به مفهوم «دوستی» اشاره داشته باشد به خط خوش بنویسید . 

درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد .......................... نهال دشمنی بر کن که رنج بی شمار آرد 


کارگاه نویسندگی 

خاطره نویسی ( یاداشت های روزانه ) 

برای پرورش توان نویسندگی و بهتر نوشتن ، باید فراوان بخوانیم و بسیار بنویسیم. 

یاد داشت کردن رویداد های روزانه و نوشتن خاطرات ، تمرین مناسبی است که به ما کمک می کند 
تا نویسنده ای توا نا بشویم. 


1- خاطره اولین روز مدسه خود را در یک بند بنویسید . 

دانش آموز عزیز این فعالیت شخصی می باشد. 

2- کارهای روز گذشته خود را در یک بند بنویسید . 

دانش آموز عزیز این فعالیت شخصی می باشد. 

3- ضرب المثل « تاپول داری رفیقتم ، قربان بند کیفتم »را در چهار سطر توضیح دهید. 

بعضی ها در دوستی فقط به دنبال سود و منفعت مادی خود هستند . بنابر این تا زمانی که از دوستی 
با دیگران سود ببرند به رابطه دوستی ادامه خواهند داد و زمانی که این سود و منفعت وجود نداشته 
باشد به راحتی به رابطه دوستی پایان خواهند داد یا رفتار خود را عوض خواهند کرد .اینگونه افراد 
اگر دوست در موردی به کمک آن ها نیاز داشته باشد به راحتی نفع خود را در نظر گرفته و به دوست خود کمک نخواهند کرد.

درس نهم فارسی ( راز زندگی )

$
0
0
معنی درس 
غنچه با دل گرفته گفت : 
«زندگی 
لب زخنده بستن است 
گوشه ای درون خود نشستن است » 
غنچه با دل گرفته گفت: زندگی یعنی نخندیدن و در گوشه ای تنها نشستن . 
گل به خنده گفت : 
«زندگی شکفتن است 
با زبان سبز ، راز گفتن است » 
گل با خنده گفت زندگی یعنی شکوفایی . راز زندگی همان سرسبزی است . 
گفت و گوی غنچه و گل از درون باغچه 
باز هم به گوش می رسد . 
تو چه فکر می کنی ؟ 
راستی کدام یک درست گفته اند ؟ 
همچنان گفت و گوی غنچه و گل از درون باغچه شنیده می شود. تو چه فکری در مورد گفت و گوی آنها می کنی؟ به نظرت کدام یک ازآنها حرفش درست است ؟ 
من که فکر می کنم 
گل به راز زندگی اشاره کرده است 
هر چه باشد او گل است 
گل یکی دو پیرهن 
بیشتر از غنچه پاره کرده است . 
من که فکر می کنم گل به راز زندگی پی برده و به آن اشاره کرده هرچه باشد او گل است و از غنچه تجربه ی بیشتری در زندگی دارد . 

خود ارزیابی 
1- گل زندگی را چگونه تعریف کرده است ؟ 
از نظر گل زندگی شکوفایی و رشد و سرسبز شدن و طراوت داشتن است . 
2-تعریف شاعر از زندگی چیست ؟ 
شاعر همانند گل زندگی را در شکوفایی و سرسبزی می بیند . 

حکایت 
عمر گرانمایه 
دو برادر ، یکی خدمت سلطان کردی و دیگری به زور بازو ،نان خوردی .باری توانگر گفت درویش را که : چرا خدمت نکنی تا از مشقّت کار کردن بِرَهی ؟ گفت : تو چرا کار نکنی تا از مذلّت خدمت ،رهایی یابی که خردمندان گفته اند :نان خود خوردن و نشستن به ، که کمر زرّین بستن و به خدمت ایستادن . 
دو برادر بودند که یکی به سلطانی خدمت می کرد و دیگری با کار و تلاش خود روزی به دست می آورد . 
یک بار برادر ثروتمند به برادر فقیر خود گفت که : چرا مانند من به سلطان خدمت نمی کنی تا از زحمت کار کردن راحت شوی . 
برادر فقیر تر گفت :تو چرا کار نمی کنی تا از خفّت و خواری خدمت به سلطان راحت بشی که اندیشمندان گفته اند : از دست رنج خود استفاده کردن و راحت بودن بهتر است از کمربند طلا بستن و در خدمت کسی سرپا ایستادن . 
به دست آهن تفته کردن خمیر ............ بِه از از دست بر سینه به پیش امیر 
آهن گداخته را با دست مانند خمیر شکل دادن بهتر است از اینکه دست بر سینه در خدمت پادشاه بایستی . 
عمر گران مایه در این صرف شد .......... تا چه خورم صیف و چه پوشم شتا 
عمر ارزشمند به این گذشت که تابستان چه بخورم و زمستان چه بپوشم. ( همه ی عمر در اندیشه ی خوردن و پوشیدن گذشت.) 
ای شکم خیره ، به نانی بساز ............. تا نکنی پشت به خدمت دوتا 
ای شکم گستاخ با تکه نانی سر کن تا برای خدمت به هر کسی تعظیم نکنی . 
چگونه می توانیم زندگی خودرا بارزش تر کنیم . 
با تلاش و کوشش وحفظ غرور و شخصیت خود که پیش هرکسی خدمت نکنیم . 
« گلستان ، شیخ مصلح الدّین سعدی شیرازی » 

ایستگاه اندیشه 
1-پیام این داستان چیست ؟ 
این که انسان کار خود را خودش انجام بدهد ووقتی که ضرورتی ندارد از دیگران کمک نخواهد . 
معنی واژه ها 
سلطان = پادشاه باری = یک بار توانگر = ثروت مند / مشقّت = سختی بِرَهی = رها شویمذّلت خواری - خفّت – پستی زرّین = طلایی /تفته = گداخته / گران مایه = گران بها /صیف تابستان شتا = زمستان خیره = گستاخ - لجباز بساز = قناعت کن / بزّاز =پارچه فروش / آبادی = روستای آباد – ده 

بنویسیم 

فعالیت های درس 

1- مخالف کلمه های زیر را بنویسید. 

خنده -------> گریه 

درست -----> نادرست = غلط = اشتباه 

درون ------> بیرون = خارج 

بیش تر ----> کم تر 

2- هر یک عبارت های زیر را در یک سطر توضیح دهید . 

با دل گرفته سخن گفتن : با غم یا اندوه صحبت کردن 

گوشه ای درون خود نشستن : در گوشه ای نشتن و در غم فرورفتن 

یکی دو پیرهن بیشتر پاره کردن : با تجربه تر بودن 

3- چرا شاعر « دل گرفته را به غنچه و خنده را به گل » نسبت داده است؟ 

زیرا غنچه بسته است و مانند این است که دلش گرفته است اما گل شکفته شده و باز است و مانند این است که شاد و خندان می باشد . 

4- فکر کنید و دلیل بیاورید که چرا زندگی شکفتن است؟ 

زندگی یعنی رشد کردن و به کمال معنوی رسیدن و این مانند زمانی است که گل می شکفد و به کمال زیبایی خود می رسداگر در زندگی رشد و کمال معنوی نداشته باشیم مانند غنچه نشکفته در زنگی خواهیم شد . بنابر این زندگی شکفتن و به کمال رسیدن است. 

املا 

1- چهار کلمه بنویسید که مانند غنچه در آن ها یکی از شکل های حر ف « غ » به کار رفته باشد . 

فروغ ---- شغال ---- دریغ ---- مشغول 

2- چرا کلمه (راز) از نظر املایی اهمیّت دارد ؟ با آوردن مثال توضیح دهید . 

چون حرف ( ز) که در کلمه ( راز ) وجود دارد به سه شکل دیگر نیز می تواند نوشته شود 
به طور کلی تمامی کلماتی که یک حرف از آن ها را می توان به چند شکل نوشت از نظر 
املایی دارای اهمیّت می باشند . مانند . مخصوص - صبر - حیاط - 


3- کلمه « زندگی » به این گونه ساخته شده است زنده + ی ، چهار واژه ذکر کنید که به همین شیوه ساخته شده باشد . 

مانند : دونده + ی = دوندگی 

بیچاره + ی = بیچارگی 

آزاده + ی = آزادگی 

سازنده + ی = سازندگی 

راننده + ی = رانندگی
 


نگارش 

1- برای هر یک از کلمات زیر دو صفت مناسب بنویسید. 

واژه ------------->صفت 1 ----------->صفت 2 

گل --------------> خوش بو------------>شکفته 

زندگی -----------> زیبا ---------------->شیرین 

باغ -------------> دلگشا -------------->سر سبز 

2- با استفاده از جان بخشی برای هر یک از کلمه های زیر ، یک جمله بنویسید 

زبان سبز : شعرزیبای خلقت با زبان سبز طبیعت سروده شده است. 

باغ : رخت زیبای باغ در پاییز رنگ دیگری به خود می گیرد. 

چمنزار : چمنزار زرد مانند این است که پاییز گریه می کند. 

3- تصویر زیر را در یک بند توصیف کنید. 

 
برکه ای با آبی پاک و درختانی سرسبز و روستایی پر از زندگی و کارخانه ای که با این همه زیبایی ناساز گار است. 

4- تصور کنید در باغ پر گل ایستاده اید و چهچه ی بلبل هم به گوش می رسد . گفتگوی خیالی میان بلبل و گل رادر یک بند بنویسید . 


درخت به بلبل گفت امروز تورا در باغ ندیدم . بلبل پاسخ داد به باغ همسایه و به دیدار غنچه نشکفته گل سوسن رفته بودم. 

کارگاه نویسندگی 

خلاصه نویسی 

یکی دیگر از راه های رسیدن به مهارت در نویسندگی ، خلاصه نویسی است . در خلاصه نویسی باید مطالب مهم واصلی متن را ذکر کنیم و از نوشتن جزئیات چشم بپوشیم . 

1- حکایت محبت را که پیش از این خوانده اید در یک بند خلاصه کنید . 

دو دوست دربیابانی دچار اختلاف شدند . یکی به صورت دیگری سیلی زد . 

فرد سیلی خورد آزرده شد و روی شن ها نوشت « امروز بهرتین دوستم به من سیلی زد » 

سپس به راه خود ادامه دادند فرد سیلی خورده به درون برکه ای افتاد و دوستش نجاتش داد. 

داستان این نجات را بر روی سنگ نوشت .فردی که سیلی زده بود تعجب کرد و گفت: 

چرا این دو واکنش متفاوت را انجام دادی ؟ دوستش جواب داد خوبی هارا باید برروی سنگ نوشت تا همیشه بماند. 


2- فهم خود را از ضرب المثل « جایی که نمک خوردی ، نمکدان مشکن » ،در یک بند بنویسید. 

اگر دیگران به ما محبت و لطف کردند باید قدر لطف و محبت آن ها را بدانیم و به آن ها بدی و خیانت نکنیم چون این کار مانند این است که مهمان کسی باشی و از غذاهایی که آن شخص اماده کرده استفادی کنی و در نهایت نمکدان اوراشکسته و به او ضرر بزنی. 

3- هرچه از محتوای درس های این فصل فهمیده اید در یک بند بنویسید . 

رعابت آداب دوستی و درک لحظه لحظه های زندگی .

درس نهم مطالعات ( پیشرفت های علمی مسلمانان )

$
0
0
پرسش های متن 

1- پیامبر چه زمانی حکومت اسلامی تشکیل دادند و این حکومت اسلامی موجب چه چیزی شد ؟

پس از هجرت از مکه به مدینه حکومت اسلامی تشکيل دادند و از آن زمان به بعد دعوت به اسلام هر روز با استقبال بیش تری روبه رو شد و گسترش يافت. 

2-پس از رحلت پیامبر مسلمانان برای گسترش اسلام چه کردند ؟ 

پس از رحلت پيامبر(ص) مسلمانان اسلام را در خارج از شبه جزيره ی عربستان گسترش دادند و در هردوره سرزمين های زيادی از جمله ايران را به قلمرو اسلامی افزودند و بسياری از کشورهای قدرتمند آن روز را به تصرف درآوردند. 

فعالیت1 

به نقشه توجه کنيد. دين اسلام در کدام قاره ها گسترش يافت؟ در هر قاره يکي دو کشور که اسلام در آ ن ها راه يافته است، نام ببريد. 

با توجه به نقشه دین اسلام در قاره های آسیا ، آفریقا و اروپا گسترش یافته است. 

در قاره آسیا در کشور های ایران، ترکیه ، اندونزی ، پاکستان ، تاجیکستان 

در قاره آفریقا در کشور های مصر ، لیبی، الجزایر، تونس ،سودان 

در قاره اورپا در کشور های بوسنی و هرزگووین ، اسپانیا ، آذربایجان گسترش یافته است.
 

3-علّت پیشرفت مسلمانان چه بود ؟ 

مسلمانان تحت تأثير قرآن و تعاليم دينی اسلام که به تفکر و آموختن علم اهمّيّت زيادی می داد، در زمينه های مختلف پيشرفت کردند. 

4-چند نمونه از اختراعات جزری را نام ببرید ؟ 

ساعت آبی، ساعت شمعی، دستگاه های خودکار برای ريختن آب و شستن دست و وضو، وسايل اندازه گيری خون، تلمبه و ... 

5- جزری به چه علمی آشنایی کامل داشت ؟ 

علم مکانیک 

6-چرخاب در جهان به چه نامی معروف است ؟ 

چرخ ایرانی 

فعالیت2 

در دوره اسلامي به دانشمندان، حكيم مي گفتند. چون آن ها علوم مختلف را مي دانستند و در 
چند علم، استاد بودند. آيا مي توانيد با توجه به مطالب اين درس چند مثال بزنيد؟
 

خیام ، ابوریحان بیرونی ، زکریای رازی ، ابوعلی سینا 

7- در زمان گسترش دین اسلام چه پیشرفت های علمی ای بین مسلمانان پدید آمد ؟ 

در این دوره هنرمندان ،صنعتگران ، دانشمندان، فیلسوفان ومهندسان ،زیادی ظهور کردند و ابداعات و اختراعات زادی در همه زمینه ها پدید آوردند. 

8-مبدأ تاریخ ما مسلمانان چیست ؟ 

هجرت پیامبر از مکه به مدینه 

9- خط زمان چیست؟ 

خطّ زمان نشان می دهد که هر واقعه در چه زمانی اتفاق افتاده است. 

10- روی خطّ زمان نشان دهيد و بگوييد هريک از اين افراد در چه زمانی زندگی می کرده اند؟ 

*ابوریحان بیرونی 440-362 هجری 

*زکریای رازی 313 – 251 هجری 

*خیّام 517 – 429 هجری
 

تعطیلی

$
0
0

مدارس تهران فردا تعطیل است

درس دهم : رنج هایی کشیده ام که مپرس

$
0
0

 

معنی ابیات 
درد عشقی کشیده ام که مپرس .............. زهر هجری چشیده ام که مپرس 
درد و سختی که از عشقو تلخی که از دوری کشیدهام قابل بیان نیست .
گشته ام در جهان و آخر کار ............... دلبری برگزیده ام که مپرس 
تمام دنیا را جست و جو کرده ام و سرانجام دلبری انتخاب کرده ام که قابل توصیف نیست .
بی تو در کلبه ی گدایی خویش ................ رنج هاییکشیده ام که مپرس .
بدون تو در گوشه ی خلوت خودم رنج هایی را تحمل کرده ام که قابل توصیف نیست .
همچو حافظ ، غریب در ره عشق .............. به مقامی رسیده ام که مپرس .
مانند حافظ غریبانه در راه عشق به مقام وجایگاهی رسیده ام که قابل توصیف نیست .

خود ارزیابی 
1- گرد آوری لغت نامه دهخدا چن سال طول کشید ، و چند نفر با دهخدا همکاری کردند ؟
گرد آوری این لغت نامه 40 سال طول کشید و حدود 100 نفر با دهخدا همکاری داشته اند .
2- ارزشو عظمت لغت نامه ی دهخدارا با چه کتابی برابر دانسته اند ؟. 
شاهنامه ی فردوسی .

3-چرا دهخدا آخرین دقایق عمر خود را با غزل حافظ به پایان برد ؟
او تمام عمر خود را در راه حفظ وبزرگداشت زبان و ادب پارسی صرف کرده بود بنابر این در آخرین دقایق عمر نیز بخشی از زبان پارسی راکه مناسب حال اودر آن لحظه ها باشد در خواست کرد .
بخوان و حفظ کن 
باران 
خوشا آنان که الله یارشان بی ............ به حمد و قل هو الله کارشان بی 
خوش به حال کسانی که خدا یارشان است کسانی که ستایش خدواند کاری است که همواره انجام می دهند .

خوشا آنان که دایم در نمازنند .............. بهشت جاودان بازارشان بی 
خوش به حال کسانی که همواره نماز خود را می خوانند و بهشت ابدی دستمزدی است که به خاطر این معامله به دست می آورند .

خداوندا به فریاد دلم رس..................... کس بی کس تویی من مانده بی کس.
خداوندا به داد دل درد من من برس که تو تنها کسی هستی که به داد بی کسان می رسی و کسی هستم که جز تو یاوری ندارم .

همه گویند طاهر کس نداره ...................... خدا یار منه چه حاجت کس .
همه می گویند که ((بابا طاهر )) بی کس مانده است ولی من خداوند را یار خودم دارم به همین دلیل نیازی به کس دیگری ندارم .
((بابا طاهر))

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ای نام تو روییده به گلدان لبم ................. در مرحمت تو غوطه ور، روز وشبم 
ای کسی که نام تو مانند گلی که در گلدان است مدام بر روی لبم است و در دریای لطف تو روز و شب شناورم .

در خاک ، طلب بذر دعا کاشته ام ............. باران اجابت تو را می طلبم .
دعاها ی خود را مانند دانه ای که برای رشد در خاک می کارند برای برآورده شدن به درگاه تو آورده ام و برآورده شدنش را از باران رحمت تو میطلبم .
(( سید حسن حسینی ))
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

اگر آن سبز قامت رو نماید ..................... در باغ خدا را می گشاید .
اگر آن فردی که لباس سبز رنگ می پوشد (( امام زمان )) ظهور کند باغ زیبای مادی ومعنوی الهی (( اصلاح جهان )) را به همه دنیا نشان می دهد .
تنم را فرش کردم تا بتازد ...................... دلم را نذر کردم تا بیاید .
خودم را آماده کرده ام تا امام زود تر ظهور کند برای این کار سعی کردم دلم را پاک کنم .
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

معنی واژه ها 
هجری شمسی =تاریخ خورشیدی / آیات = جمع آیه - نشانه ها / حجره = غرفه - اتاق/ مفصّل =کامل - گسترده / تالیف = نوشته / معتبر= با اعتبار / نَقل = بیان /تاخیر =درنگ / رحلت =مردن - فوت کردن / علّامه = دانشمند / هِجر = دوری / بی =در اینجا باشد / خوشا =خوش به حال / مرحمت = لطف -محبت / غوطه ور = شناور /طلب = در اینجا خواست – خواستن / اجابت =برآوردن - پاسخ دادن .

فعالیت های درس

1- کلمه های ستون راست جدول با کدام بخش کامل می شود و به کار می رود 
(به نمونه توجه کنید ) 

کلمهگیترینگذارنده
اندیشمند-------اندیشمند ترین-----------
جاودانهجاودانگیجاودانه ترین-----------
مفصّل-------مفصّل ترین------------
خوان-----------------------خواننده
سرمایه--------------سرمایه گذار------
بیش-------بیشترین--------------
همسایههمسایگی---------------------












2- جدول زیر را کامل کنید 
کلمه – فضلّا – کتاب – متون - کلمات - فاضل – کتب- فصل – متن – ریاضیات فصول – ریاضی 

مفردجمع
فاضلفضّلا
متنمتون
کلمهکلمات
کتابکتب
فصلفصول
ریاضیریاضیات










3- کلمه های زیر را به شکل مناسب جمع ببندید 

کلمه / علامات جمعانهاات
استاداستاداناستادها------
لحظه-------لحظه هالحظات
لغت نامه-------لغت نامه ها-------
اطّلاع-------------------اطلاعات
روستا-------روستاها-------
تعطیل----------------تعطیلات








املاء

1- کلماتی را که در آن ها یکی از شکل های صدای (( س )) وجود دارد ، از درس 
پیدا کنید و بنویسید 
مپرس – شمسی – است – سپاهی – غلامحسین – اثر – فرانسوی – مفصل ترین –
فارسی – سال – صد – اساسی ترین – بسیاری – فردوسی – جست و جو – هستند – 
روستا ها – اشخاص – صحیح – استادان - نثر – سختی – می نویسد – کسی – نرسانیده-
سپس – بستر – بر می خاستم – سنگین – ستمکار – اسلحه - مسلّح – معاصر – دانست –
سرشار – آثار – اسفند – سرانجام – سخن – نشسته – صمیمی – سیّد – سکوت – سپری –
سستی – فرو می بست – شکست – ساکت – پرسید – رسیده ام – پس 

2- شش کلمه بنویسید که آخر آنها مانند کلمه ی (( مجداداً ))(تنوین )دار باشد 

فوراً - ظاهراً- سهواً - عمداً - غالباً - حتماً - باطناً -اولاً 

3-باتوجه به معنی ، گزینه ی صحیح را انتخاب کنید 
حیات = زندگی ----->گزینه ی صحیح 
حیاط = زندگی

نگارش 

1- از بین کلمه های زیر شش کلمه را انتخاب کنید و هر دو کلمه را در یک جمله 
بکار ببرید 

تعلیم – غالباً – اشخاص – سرشار – عشق – معاصر –حافظه – جامع- همکاری 

1- عشق به تعلیم کار آموزش را برای معلمان آسان می کند 
2- اشخاص موفق در زندگی غالباً افراد پر تلاشی هستند 
3- تعدادی هنرمندان معاصر برای خلق آثار خود با یکدیگر همکاری دارند

2-متن زیر را تا سه سطر ادامه دهید .
اگر به جای دوستان دهخدا بودم . بیشتر با او در باره لغط نامه اش صحبت و همکاری می کردم و از تبحر او در ادبیات 
بیش تر استفاده می بردم . سعی می کردم زمان بیشتری را با او باشم تا از گنج وجود او بیشتر استفاده کنم که 
بعد ها از نبود او حسرت نخورم . مردی بزرگ که لغت نامه ای بزرگ برای ما به یاد گار گذاشت . باشد که با استفاده 
واژگان زبان پارسی زحمات او ارج بنهیم 


3- با استفاده از کلمات زیر یک بند بنویسید 

جمع آوری – تحقیق – اندیشمندان – آثار - تاثیرگذار 

1- جمع آوری و تحقیق درمود آثار تاثیر گذار اندیشمندان مفید است . 
2-جمع آوری مطالب دانشمندان قرون گذشته و تحقیق در خصوص اندیشه ها و آثار آن ها در بهره برداری
از فرصت های تحقیقاتی اندیشمندان روز گار معاصر بسیار تاثیر گذارو سودمند خواهد بود 

4- جملات زیر را بخوانید و آن ها را با سلیقه ی خود به گونه ای کنار هم قرار دهید 
که به صورت یک انشاء در آید . در صورت نیاز کلمه ها یا جملاتی اضافه کنید 
با جهد و کوشش می توان رضای خالق بی چون را جلب نمود .
دعوی برتری از دیگران . کبر ، انسان را از همه افراد پست ، پست تر می کند .
فرمانبر خدا و نگهبان خلق بودن ، چه حس خوبی به انسان می دهد .
جوان مرد بودن و آدمیّت از نشانه های علم است که در انسان جلوه می کند .
با صبر و کوشش می توان به خوشبختی رسید .
کبر ، دعوی برتری از دیگران است . کبر ، انسان را از همه افراد پست ، پست تر می کند . برای شکستن کبر باید فر مانبردار خدا باشیم . فر مانبردار خدا و نگهبان خلق بودن از نشانه های جوانمردی است . جوان مرد بودن و آدمیّت از نشانه های علم است که در انسان جلوه می کند . فر مانبردار خدا و نگهبان خلق بودن چه حس خوبی به انسان می دهد انسان احساس می کند می رتواند رضایت خالق را به دست بیاورد برای اینکار باید جهد و کوشش نمود . آری با جهد و کوشش می توان رضای خالق بی چون را جلب نمود .در این راه باید صبر داشت چون با صبر و کوشش می توان به خوشبختی رسید .

کارگاه نویسندگی 

مقایسه 
یکی از راه های پرورش ذهن و تقویّت توانایی نوشتن ، به کار گیری مقایسه است 
مقایسه بیان تفاوت ها و شباهت های میان دو یا چند چیز است .

1- دو تصویر زیر را باهم مقایسه کنید 

1- این دو تصویر را می توان از جنبه ی فرد گرایی و گروه گرایی تفسیر کرد واین که اتحاد هم زیبایی ظاهری دارد 
و هم مفهوم باطنی .
2- در یک طرف این تصویر یک گل محمدی زیبایی را می بینیم که این گل علاوه بر این که یاد آور پیامبر عظیم الشان اسلام است و از
یک طرف دیگر آن فوایدش از جمله بوی خوش برای رایحه در مانی ،استفاده از برگ خشک آن و... به ذهنمان می رسد و در طرف دیگر این تصویر یک باغ گل لاله را می بینیم و می دانیم که لاله در فرهنگ ما یاد آور جان و خون پاک شهیدان است .

2- یک درس از کتاب فارسی را با یک درس از کتاب علوم مقایسه کنید و نتیجه را 
در چهار سطر بنویسید 

این فعالیت به عهده ی دانش آموز است 

3- مصراع (( رنج هایی کشیده ام که مپرس )) را برای پدر یا مادر خود بخوانید 
و سپس نظر آن ها را درباره ی زحماتی که برای شما کشیده اند ، بپرسید .با دقّت به 
سخنان آنان گوش دهید و درپایان آنچه را شنیده اید در پنج سطر بنویسید .

این فعالیت به عهده ی دانش آموز است

4 – فهم خود را از ضرب المثل (( کار نیکو کردن از پر کردن است ))، در یک بند 
بنویسید .

برای انجام هر کاری باید تمرین و ممارست زیاد داشته باشیم تا بتوانیم بر آن کار تسلط پیدار کنیم 
و بتوانیم آن کار را درست و به موقع انجام دهیم و نتیجه ی خوب بگیریم

Viewing all 374 articles
Browse latest View live