چوب يك ماده قابل تجديد است كه تركيبي از سلولز و ليگنين(ماده چوب)و قسمت كوچكي از ترپن- رزين (صمغ گياهي)و اسيد هاي چرب است.
چوب شامل45% سلولز -30% نيمه سلولز- 23% ليگنين است. ليگنين ماده اي چسبنده است كه الياف سلولز را به هم مي چسباند
1-پوست كندن درخت:
كار تهيه كاغذ با بريدن چوب شروع مي شود پوست درخت بايد پاك شود قبل از اينكه در تهيه كاغذ مورداستفاده قرار گيرد یک استوانه چرخشی گردان که اطراف درخت حرکت می کنند پوست درختان را می کند.
نوعی دستگاه برای کندن پوست تنه درخت
2-چيپس كردن:
بعدقبل ازاينكه به خمير تبديل شوندآن را به تكه هاي كوچك مي برد يك چاقوي دوار با دور زدن تنه را به چيپس تبديل مي كند.
انیمیشن دستگاه chipper برای دیدن انیمیش روی لینک کلیک کنید
3- خمير كردن:
در مراحل تهيه خمير سلولز و نيمه سلولز ها از ليگنين جدا مي شودوچيز هاي ديگر مانند روغن و رزين آن جدا مي شوند اين مهمترين مرحله ساخت است زيرا باقيمانده الياف براي ساختن محصولي كه ما كاغذ مي شناسيم به كار مي روددر اينجا دو مرحله اساسي تهيه خمير وجود دارد.
الف –خمير سازي شيميايي :
روش شيميايي در تهيه كاغذ كرافت كه نوعي كاغذ قهوه اي رنگ مخصوص بسته بندي است به كار مي رود. درخمير سازي شيميايي الياف سلولز صاف و يكد ستايجاد مي شود در تهيه خمير كاغذ كرافت چيپس ها به وسيله هيدروكسيدسديم و سولفيدسديم
براي تهيه خمير قهوه اي رنگ محكم پخته مي شوداين مرحله كاري پيشرفته براي جداسازي ليگنين و رزين از چوبهای نرم است كه پس از عمل اوردن خميري با ويژگيهاي بسياربالا است. چوبهاي زايد به عنوان سوخت مورداستفا ده قرارمي گيردو بيشتر از 95% خميرشيميايي براي بازيافت مجددبدست مي ايد. مشكلي كه وجودداردآزاد شدن سولفيدهيدروژن والكل گوگرددارخانواده سولفيدها است كه در محيط ايجادبوي بد مانند بوي تخم مرغ فاسد مي كند.اگر چه استفاده از دستگاه هاي تصفيه گاز در آسيابها بوي بد را كاهش مي دهد.
مشكل دوم اين است كه الياف سلولزي كه در طول مراحل ساخت كاغذ كرافت ا ز دست مي رودمي تواند فيبرهاي بستررا تشكيل دهدكه باعث مشكلات محيطي اطراف لوله هاي فاضلاب شود.درهرصورت روشهاي فني اصلاح و بهبود اكثر مشكلات را از بين برده است.
رنگ تيره ناشي ازخميربدست امده نيازمنداين است كه بطور قابل توجه اي شسته وسفيدشودتاقابل استفاده شود.
ب- خمير سازي مكانيكي:
در اين مرحله پوست درخت كنده شده وتوسط ديسك فلزي دوار به خميرتبديل مي شود این هم خوب است هم بد. درصد خمیر قابل استفاده بالا بوده اما کیفیت کاغذ بدست آمده پایین تر است 95 درصد چوب به خمیر تبدیل می شود در حالی که در خمیرکرافت این مقدار به 45 تا 50 درصد
می رسد اما كيفيت کاغذ پايين تر است زيراخمير سازي مكانيكي يك مرحله کاربرد فشرده انرژي است كه مثل كرافت بازده نداردچون ليگنين ورزين درخت درخمير موجود است ومراحل آسياب كرد ن يا پودركردن الياف سلولز راپاره و خردكرده ودوام و استحكام خمير را كاهش ميدهد . در نتيجه خمير داراي الياف و شبكه ضعيف و ظرفيت ليگنين آن بالااست كه باعث مي شودوقتي درنورآفتاب نهاده مي شودتيره به نظرآيد.كاغذي كه با
اين روش بدست مي آيدبيشتردرطبع روزنامه ودفتر تلفن-و موارداستعمال مشابه كه مرغوبيت بالاي كاغذ، واقعا موردنياز نيست به كارمي رود.
استفاده از بخار در خمیر سازی
دریک تغییردر خمير سازي مكا نيكي چيپس ها از قبل بخار زده مي شوند اين مرحله را هم
چنين مرحله ترموديناميكي خمير سازي مي نامند . مرحله كم كردن مصرف انرژي به وسيله
نرم كردن چيپس با بخار آب، بر آسياب كردن ترجيح داردو بعد به مرحله بعدي مي رود.
در خميرسازي شيميايي - ترمو ديناميكي چيپس ها قبل از بخار دادن با سولفور آغشته مي شود.
اين كاراجازه مي دهدكه ليگنين و رزين از چوب خارج شودكه درنتيجه خميري محكم و قوي به
دست مي آيدخميري كه با اين روش بدست مي آيدمي تواند در توليد كاغذهاي روكش دار استفاده
شود.
4- سفيد گري:
يكي از مهمترين مراحل شستن و سفيد كردن است كه براي پاك كردن و تصفيه خمير بكار مي رود .
شستن ليگنين را جدا مي كند زيرا ليگنين روی صافي الياف را تاثیر دارد.گاز كلراين و دي اكسايد
كلراين براي شستشو ي خمير بكار مي رودو بيشتر عمليات شستشوي مكانيكي بوسيله پر اكسايد
انجام مي شود. گاز كلراين مقدار زيادي از بقاياي ليگنين را بر طرف مي كند تا دي اكسايد
كلراين، ليگنيني را كه نمي توان از بين برد سفيد كند.
5–ماشين كاغذ:
ماشين كاغذ درگير چهارمرحله است كه با آماده سازي مواد خام شروع مي شودالياف چوب
با آب ومواد معدني مخلوط مي شود مخلوطي كه 99%آن آب است.در يك ماشين مدرن آب
از پايين و بالا تخليه مي شود وقتي آب تخليه مي شود يك مرحله از كاغذ شكل گرفته است
در قدم بعدي بخش پرس يا آبگيري است كه در اينجا كاغذ بوسيله غلتكها و يك حصير وسيع
كه از رشته هاي نايلون و پلي استر است فشرده و چلانده مي شود و بيشتر آب كاغذ
گرفته مي شود. بعد از اين قسمت 40% تا50% كاغذ هنوز از آب است .در قسمت سوم در بخش
خشك كن بيشتر آب را از كاغذ مي گيرندپس از بخش خشك كن 2 تا 6 در صد كاغذ از آب
تشكيل شده است.
در يك ماشين كه داراي كيفيت بالا است يك دستگاه آهار زن روي كاغذ را
پوشش ميدهد. اين دستگاه یک پوشش از اهار مانند نشاسته و مواد معدنی را روی کاغذ
می کشد که کاغذ را محکمتر و صافتر و نرم تر می کند بعد از پوشش دادن كاغذ دوباره در
بخش خشك كن خشك مي شود وسرانجام روي رولهاي بزرگ پيچيده مي شود .
6- تيغه پوشش دهنده:
براي پوشش دادن كاغذ يك تيغه پوششي نازك را پس از تكميل كاغذ روي آن قرار مي دهد
سپس كاغذ سر خورده زير تيغه ديگري مي رود كه اين پوشش نازك را بر روي آن رسوب
ميدهد.اين پوششهاي مختلف كاغذ را براي استفاده در چاپ بسيار خوب مي سازد.
7 – غلتك ويژه برق انداختن:
اين مرحله كاغذ را جلا دار و خوش نما و صاف و نرم مي كنداين غلتكها ي ماشين ازرولهاي
وسيعي ساخته شده كه كاغذ را تحت فشار و گرماي زياد قرار مي دهد و پس از اين غلتكها
كاغذ به رولهاي كوچك منتقل مي شود
8 – تبديل به ورقه شدن آخرين مرحله ساخت كاغذ است:
بعضي ازرولهاي كاغذ به ورقه تبديل مي شودو بعضي هم جعبه و بسته براي مشتري است.
مراحل طراحي شده از قرنها قبل بوده و فقط اصول فني توليد اصلاح شده و بازده بيشتر شده
است و قيمت ها رضايت بخش تر.
چوب هنوز اساس و مايه كاغذ و يك محصول قديمي است.
روی لینک کلیک کنید