سه شنبه اول ديماه 

2- امام دلیل مشورت خود با کارگران را چگونه بیان کردند ؟ امام کاظم درباره دلیل مشورت خود با کارگران به آن ها فر مود شايد خدا به ذهن شما چيزی بياورد که راه حلّ اين مشکل باشد.

3- بهترین راه هدایت مردم چیست ؟ بهترين راه هدايت، معرّفی الگوهای برتر و انسان های نمونه است.

4- خدا در قر آن درباره اهل بیت چه فرموده است ؟ همانا خدا اراده کرده که همه ی پليدی ها و ناپاکی ها را از شما اهل بيت دور سازدو شما را پاک و مطهّر گرداند.

5- اهل بیت دارای چه خصایل اخلاقی بودند چند مورد را بنویسید ؟ آنان مهربان و خوش اخلاق بودند. خطای ديگران را به راحتی می بخشيدند. از کسی کينه به دل نمی گرفتند. اشتباهات مردم را به رخ آنان نمی کشيدند و آنان را سرزنش نمی کردند. اگر هم از عيب کسی خبردار می شدند، آن را می پوشاندند به خاطر خويشاوندی با پيامبر(صلّی الله عليه و آله) امتياز ويژه ای برای خود در نظر نمی گرفتند و بر مردم فخرفروشی نمی کردند.

گفت و گو کنید . در موارد زير بهترين برخورد چيست؟ - کسی شما را مسخره می کند يا به شما ناسزا می گويد. حرف های او را نشنیده بگیریم و اورا ببخشیم وبرای او دعا کنیم که خدا اورا به راه راست هدایت کند. -

در بازی، دوستتان به شما برخورد می کند و روی زمين می افتيد. با روی خوش به بازی ادامه می دهیم و از این بر خورد می گذریم. -

در حضور شما از ديگران بدگويی می شود. آن ها را از این کار نهی می کنیم واگر به همان کار ادامه داند آن مکان را ترک می کنیم. -

در مسير شما تکّه نانی روی زمين افتاده است. آن را برداشته ودر جایی قرار می دهیم که زیر پا نباشد اما پرندگان بتوانند از آن استفاده کنند

. کامل کنید: نام دوازده امام در جدول زير آمده است. نام ايشان را پيدا کنيد و دور آن ها خط بکشيد. باحروف باقی مانده، کلمه ای پنج حرفی ساخته می شود. جمله ی زير را با آن کامل کنيد.

1ـ کلمات هم خانواده : واژه هایِ هم ریشه که با هم ارتباطِ معنایی دارند و عربی 

هستند،واژه هایِ هم خانواده می گویند. در هم خانواده سه حرفِ اصلی کلمه باید 

به ترتیب در کلماتِ دیگر تکرار شوند تا بتوانند با یکدیگر هم خانواده باشند.

مثلاً کامل دارایِ سه حرفِ «ک م ل » استو می تواند با« تکمیل» هم خانواده باشد

 اما با « کلام » و« کلمه » هم خانوادهنیست چون سه حرفِ اصلی این کلمات 

« ک ل م» است و ترتیبِ این کلمات بایکدیگر متفاوت است.                                                                                                                                       

کلماتِ زیر به همراهِ هم خانواده هایشان را ، به خاطر بسپارید:

عُلوم: عالِم، عِلم، مُعَلِّم،عُلَما،تَعلیم،تَعَلُّم ، معلوم و...  

قادِر : مَقدور، قدرت ، قَدَر ، قَدّار ، قَدر، قَدیر و...

مسلمان: اسلام، تسلیم،مُسلِم، سلام،سالم، سلیم ،سلامت و ...   

ظالِم : ظُلم ، مَظالِم ، مَظلوم ، ظُلُمات، ظُلمَت و ...  

مسائل : مسئله ، سؤال ، سائِل و...

شُغل : شاغِل ، مَشغول ، مَشاغِل ،اشتغال،مشغله، اشغال و ... 

شاهد : شهید ،شُهدا ، مشهد و ...       

حُضور : حاضِر ، مَحضَر ، حُضّار و...

طالِب : مطلوب، مَطلب ، طَلَب و...     

ظاهِر : تظاهُر، مُتَظاهر،مَظاهر، ظَواهِر، مَظهَر،ظُهور و... 

نَصر : نُصرَت ، ناصِر ، مَنصور، نصیر و ...

اَعمال: عَمَل،عامِل،عامِلان و...

جاهِل : جَهل ،مَجهول ، جِهالت و...  

مُتَعال : تَعالی ، مُتَعالی، عالی ، اعلا ،علیا و...       

مَخلوق : خَلق ،خالِق ، خِلقَت، خَلایِق و...     

جَماعَت : جُمعه،جامِع ،اجتماع،جمیع،مجتمع،جوامع و... 

مُناظِره : مَنظَر ،نِظاره ، مَنظور ، ناظِر و...    

نسخ : مَنسوخ ،ناسخ و ...

فهم : مفاهیم ،مفهوم ، فهیم و ... 

* در فعل ها ، بن فعل ،چه بن  ماضی و چه بن مضارع می تواند به عنوان 

هم خانواده به کار رود.مانند :

ـ روان : رفتار ، روش ، رفته ، رونده و...   

ـ دیدار : بینا ، بینش ، دیده ، دیده بان ، بیننده و ...      

 2ـ مترادف (هم معنی ) : به کلماتی می گویند که از نظرِ نوشتن وخواندن با هم 

فرق دارند، امّا از نظرِ معنی با هم مشترک هستند؛ بعضی از کلمات دو یا چند 

مترادف دارند. 

مانند:

تاریکی = ظُلمت                    جَمال = زیبایی، قشنگی             

نور = روشنایی                     تلاش = کوشش، سَعی، جَهد           

علم  = دانش                       عُطوفَت = مهربانی ، دلسوزی                           

مُراد = خواسته ، آرزو            خانه = سَرا                  آوا = صِدا 

مَعاش =خرجِ زندگی ، کفافِ زندگی                           غوغا = هَیاهو   

عزَّت = بزرگی ، جَلال        جامِه = لباس        ناراحت = غمگین، اَفسُرده،دل تنگ

عِیب = عار                  غُرور = خودپَسَندی          غم = اندوه          

مَعصیت =گناه ، سرکشی، عُصیان                    بُزرگی = جَلال   

پنهان = نَهان، غِیب                                 طَریقَت = شیوه ، رَوِش ، راه ،طَریق 

پیدا = آشکار                                         زندگی = حیات     

عمل = کار                                               تند = سریع

غَرّه = مَغرور                         نَصیحَت = پَند           ذوق = شوق      

رایگان = مُفت ، مَجانی                          شاد =خوش حال، سُرور                          

صَبر= بُردباری،شَکیبایی ،صَبور         مَشَقَّت = سختی ، دُشواری ، رنج ، تَعب     

سعادَت = خوشبختی ، نیک بختی     

3 ـ کلمه های ِدو تَلَفُّظی:برخی از واژه ها در زبانِ فارسی به دو صورت تَلَفُّظ 

می شود که هردو تَلَفُّظ،صَحیح می باشدبه این گونه واژه ها، کلمه هایِ دو تَلَفُّظی 

می گویند.

 مانند : 

باغِبان و باغبان    /  استُوار و استوار   /   مهرَبان و مهربان /  مُستَمَندو مُستمند /  

آسِمان و آسمان /      پاسِبان و پاسبان /     آشِکار و آشکار/       روزِگار و روزگار/  

4 ـ معادل کلمات : در زبانِ فارسی برخی از کلمات از زبان های دیگر وارِدِ زبان 

فارسی شده است و در کشورِ ما  نَهادی وجود دارد به نامِ «فرهنگستانِ زبان و

 ادبیّاتِ فارسی» که برایِ آن کلمات،مُعادِل هایی  را پیشنهاد می کند تا آن کلمات

 را به جای کلمات بیگانه استفاده کنیم. 

برخی از کلمات به همراهِ مُعادِلِ فارسی آن :

سایت : پایگاه                  اس ام اس(sms)  : پَیامَک     

اُتومُبیل : خودرو                        کوپِن : کالابرگ                  

 ایمِیل : رایانامه، نامه ی اِلِکترونیکی      فاکس : دورنگار، نَمابَر           

 کامپیوتِر : رایانه                          سوبسید : یارانه

 پاراگراف : بند                              کاما : ویرگول           آدرس : نشانی      

 سایت : پایگاهترمینال : پایانه          کاناپه : نیمکت    

 پیتزا : کش لقمه                   هلی کوپتر : بالگرد

 5 ـ کلمات هم آوا  (مُتَشابه) : به کلماتی می گویند که به یک صورت تلفّظ و خوانده

 می شوند،امّا شکلِ نوشتاری آن ها  و در نتیجه معنایِ آن ها متفاوت است.

(به طورِ خلاصه،کلمات هم آوا ، به کلماتی می گویندکه تلفّظ آن ها یکی است ولی

 املا و معنایِ آن ها با هم فرق دارد.) 

مانند :

خار : تیغه هایِ همراهِ گُل               خوار : ذِلَّت : پَستی ، ذلیل      

صَفَر : نامِ ماهِ دوّمِ قَمَری             سَفَر : از جایی به جایِ دیگر رفتن ، مُسافرت

اَساس : بنیاد ، پایه                         اَثاث : لوازمِ خانه

حَیات : زندگی                               حَیاط : مُحَوَّطه ی گوشه یِ خانه    

خاست : بلند شد                           خواست:طَلَب کردن،خواستن 

خان  : مرد بزرگ ، سرا                     خوان : سُفره      

خرد : کوچک                             خورد : میل کردن

رازی : اهلِ ری                      راضی : خشنود      

اَمَل : آرزو                                عَمَل : کار         

ثواب : پاداش ،اَجر                   صَواب : صَحیح ، دُرُست  

صَبا : نامِ بادی که از شرق می وَزَد.          

سَبا : نامِ سرزمینی در یَمَن در داستانِ حضرتسُلیمان (ع) 

خویش : خود                               خویش : فامیل

پرتقال : یک نوع میوه                 پرتغال :  نامِ کشوری در اروپا

اَرز  : واحدِ پولِ خارجی              اَرض : ز مین               عَرض : پهنا  

انواع جمله:

جمله از نظر محتوا و پیام چهار نوع است:

ا- جمله ی خبری: جمله ای است که خبری را می رساند.              مثال: احمد به مدرسه رفت.

۲- جمله ی پرسشی: جمله ای است که سؤالی را می پرسد.      مثال: احمد کجا رفت؟

۳- جمله ی امری: جمله ای است که انجام عملی را می خواهد.    مثال:کتابتان را باز کنید.

۴- جمله ی عاطفی: جمله ای است که یکی از عواطف واحساسات انسانی مثل تعجّب، تأسف،

خوشنودی، آرزو، دعا،خشم، نفرت و تحسین را بیان می کند.        مثال:

- چه  هوای خوبی!

- افسوس که زمان به سرعت می گذرد!

- دشت هایی چه فراخ!

- کاش امسال به مسافرت برویم!

- سپاس باد یزدان توانا و توانا را!

- آفرین بر تو!

نکته ی مهم: همانطور که در مثال های بالا مشاهده کردید در پایان جملات خبری و امری

علامت نقطه((.)) ودرپایان جملات پرسشی علامت سؤال ((؟)) ودرپایان جملات عاطفی علامت تعجّب

 ((!)) می گذاریم.

اجزای جمله:

هر جمله از دوقسمت نهاد و گزاره تشکیل می شود.

نهاد: قسمتی از جمله است که درباره ی آن خبری داده می شود.

گزاره: گزارش یا خبری است که درباره ی نهاد داده می شود.

نکته ی مهم: نهاد یا گزاره ممکن است شامل یک کلمه یا چندین کلمه باشد.

نحوه ی تشخیص نهاد و گزاره در جمله: برای تشخیص نهاد در جمله می توان از جمله ی سؤالی 

چه کسی؟ یا چه چیزی؟ استفاده کرد پس از تشخیص نهاد بقیّه ی جمله گزاره محسوب می شود.   

مثال۱:علی به مدرسه رفت.              نهاد:علی            گزاره:به مدرسه رفت

مثال۲: انقلاب اسلامی ایران، یک حادثه ی بزرگ تاریخ است.  

 نهاد:انقلاب اسلامی ایران                         گزاره:یک حادثه ی بزرگ تاریخ است

مثال۳:ما باید تاریخ گذشته و امروز خود را بشناسیم.

نهاد: ما                         گزاره:باید تاریخ گذشته و امروز خود را بشناسیم

اجزای گزاره: گزاره از اجزایی تشکیل می شود که مهم ترین جزء آن فعل است که معمولاً در پایان جمله

قرار می گیرد از اجزای دیگری که در قسمت گزاره قرار می گیرد می توان به مسند، مفعول، متمّم و...

اشاره کرد.

فعل: فعل کلمه ای است که انجام عملی یا داشتن یا پذیرفتن حالتی را در زمان معیّن بیان می کند.

ویژگی های فعل:با توجّه به تعریف فوق می توان برای هر فعلی چند ویژگی را در نظر گرفت:

۱- انجام عملی یا داشتن یا پذیرفتن حالتی   

 مثال:

علی به مدرسه رفت.( عمل رفتن)      

 انقلاب اسلامی ایران، یک حادثه ی بزرگ تاریخ است.

 (فعل"است"داشتن حالتی را به نهاد نسبت می دهد)

هوا سرد شد. (فعل"شد"پذیرفتن حالتی را به نهاد نسبت می دهد)           

۲-زمان (ماضی، مضارع، آینده)

۳-شخص (اوّل شخص، دوم شخص، سوم شخص)

۴- شمار (مفرد یا جمع)

مسند: مسند حالتی است است که توسّط فعل اِسنادی به نهاد نسبت داده می شود.

فعل اِسنادی: فعلی است که فقط حالتی را به نهاد نسبت می دهند نه انجام عملی.

مثال:

انقلاب اسلامی ایران، یک حادثه ی بزرگ تاریخ است.

 (فعل"است"داشتن حالتی را به نهاد نسبت می دهد)        پس مسند:یک حادثه ی بزرگ تاریخ

هوا سرد شد. (فعل"شد"پذیرفتن حالتی را به نهاد نسبت می دهد        پس مسند:سرد

نحوه ی تشخیص مسند در جمله:

ا- مسند فقط در جملات اسنادی می آید.

۲- برای یافتن مسند در جمله از سؤال جه جور؟ یا چه نوع؟ می توان استفاده کرد.    

3- چند مورد از موارد استفاده از نیرو را نام ببرید ؟ از نيرو برای تغيير جهت حرکت، تغيير شکل جسم، حرکت جسم، توقّف جسم و کند شدن يا تند شدن حرکت استفاده می شود.

4- چه زمانی حرکت جسم تغییر می کند ؟ وقتی حرکت جسم تغيير می کند که به آن نيرويی وارد شود.

5- در شکل های زير با توجّه به اثر نيرو بر جسم مورد نظر، جاهای خالی را پرکنيد. ايستگاه فکر الف) حداقل چند جسم بايد بر هم اثر کنند تا نيرو ظاهر شود؟ حد اقل دو جسم ب)اگر دو جسم برهم اثر نگذارند، مانند حالتی که شخص در نزديکی اتومبيل ايستاده است و اتومبيل را هل نمی دهد. آيا دو جسم به هم نيرو وارد می کنند؟ خیر -

6- کک چند برابر جرم خود را می تواند بکشد ؟ بیش از یکصد هزار برابر

علم و زندگی در سال دوم با بازی طناب کشی آشنا شده ايد. در اين بازی دو تيم مثلاً سه نفره، در دو جهت مختلف طناب را می کشند. الف)به نظر شما در چه حالتی با وجود اين که بر طناب نيرو وارد می شود، امّا طناب حرکت نمی کند؟ هر گاه نیروی وارد شده از دو طرف ( دو گروه ) یکسان باشد. ب) در چه حالتی يکی از گروه ها برنده می شود؟ زمانی که نیروی بیشتری نسبت به گروه مقابل به کار ببرد.

آزمايش کنيد يک جسم سنگين مانند يک جعبه را انتخاب کنيد که به راحتی با هل دادن حرکت نکند. تلاش کنيد آن را به حرکت درآوريد. حال از يکی از دوستانتان بخواهيد تا او نيز به جعبه در همان جهت هل دادن شما نيرو وارد کند. آيا در اين حالت جعبه راحت تر حرکت می کند؟ توضيح دهيد چرا راحت تر حرکت کرده است؟ بله چون نیروی ما و نیروی دوست ما باهم جمع شده و به جعبه فشار وارد می کند که در واقع نیروی بیشتری به جعبه وارد می شود .

حال از دوستتان بخواهيد از طرف مقابل به جعبه نيرو وارد کند. آيا جعبه حرکت می کند؟ توضيح دهيد. خیر زیرا نیروی من ازیک جهت و نیروی دوست من از جهت مخالف با من به جعبه وارد می شود . وقتی نیرو ها هم جهت نیستند و در واقع مقابل هم هستند یکدیگر را خنثی می کنند در نتیجه جعبه حرکت نمی کند .

در کدام حالت نيروها اثر همديگر را خنثی کرده اند و جسم حرکت نمی کند؟ در حالتی که نیرو از دو جهت مخالف وارد می شود یعنی من از یک سوو دوست من از سوی دیگر به جعبه فشار وارد می کنیم. در کدام حالت نيروی خالص بيش تری به جسم وارد شده و جسم سريع تر شروع به حرکت می کند؟ در حالتی که هر دو از یک سمت به جعبه نیرو وارد می کنیم.

2-پس از شهادت امام عسکری(عليه السّلام)چه اتفاقی برای امام مهدی (ع) افتاد ؟ امام مهدی، به فرمان خداوند از چشم مردم پنهان شد، تا هر زمانی که خدا بخواهد و مردم آمادگی داشته باشند، قيام کند و جهان را پر از نيکی و عدالت سازد.

3- امام مهدی در دوران غیبت خود چگونه مردم را راهنمایی می کرد ؟ امام مهدی(عليه السّلام)برای ارتباط خود با مردم در دوران غيبت، چهار نفر از عالمان دينی را برگزيد.

4- پس از چهار نفری که برای ارتباط با امام تعیین شده بودن چه کسانی جانشین امام زمان شدند ؟ پس از آن چهار نفر، ايشان افراد خاصّی را با نام مشخّص، به عنوان جانشين خود معرّفی نکرده است؛ بلکه عالمان پرهيزگار و دين شناس هر زمان را به عنوان جانشينان خود قرار داده است.

5- یکی از جانشینان امام زمان در دوره ی ما چه کسی بود و چه کرد ؟ يکی از اين جانشينان در روزگار ما، امام خمينی(ره) بود. مردم ايران، به رهبری اين عالم و مرجع بزرگ دينی توانستند حکومت ضدّ مردمی و ضدّ دينی شاه را سرنگون کنند و جمهوری اسلامی را به وجود آورند.

6- در حال حاضر چه کسانی جانشینان امام زمان شناخته می شوند ؟ در زمان حاضر، مراجع تقليد دينی جانشينان امام زمان(عليه السّلام) شناخته می شوند.

7- در زمان حاضر ، ما چرا باید به مراجع دینی رجوع کنیم ؟ برای آگاهی از احکام دين بايد به آن ها مراجعه کنيم و از دستوراتشان پيروی نماييم.

8- رهبری جامعه اسلامی در حال حاضر در دست کیست ؟ رهبری جامعه ی اسلامی بر عهده ی يکی ازمراجع است که به عنوان ولی فقيه شناخته می شود. ولی فقيه با آگاهی کامل از دستورات دينی و شرايط سياسی و اجتماعی به اداره ی امور جامعه می پردازد.

گفت و گو کنید . اگر برای شناخت وظايف دينی به مراجع تقليد مراجعه نکنيم، چه مشکلاتی برای ما پيش می آيد؟ در انجام دستورات دینی به اشتباه خواهیم افتاد و ممکن است به جای بندگی خدا به اشتباه به سرپیچی از بندگی خدا دچار شویم .

کامل کنید: پاسخ سؤالات زير را به ترتيب اعداد داده شده در جدول قرار دهيد. سپس حروف را به ترتيب کنار هم گذاشته و بخوانيد. جمله ی به دست آمده، يکی از سخنان امام زمان(عليه السّلام) می باشد.

2- آداب معاشرت چیست ؟ به رفتارهايی که ما هنگام روبه رو شدن با ديگران و برای رعايت ادب در برابر آنان انجام می دهيم، آداب معاشرت می گويند.

3- رعایت آداب معاشرت نشانه ی چیست ؟ رعايت اين آداب نشان دهنده ی احترامی است که ما به فرد مقابل خود می گذاريم.

4- در قرآن درباره آداب معاشرت چه سفارشی شده است ؟ با مردم به نيکی سخن بگوييد.

5- انجام دادن آداب معاشرت می تواند باعث چه چیز هایی بشود ؟ عمل به آداب معاشرت می تواند صميميّت و مهربانی را در بين ما افزايش دهد و جلوی برخی ناراحتی ها و کدورت ها را بگيرد.

6- چند نمونه از آداب معاشرت که دردین ما وجود دارد را بنویسید ؟ 1- سكوت به هنگام صحبت ديگران 2- درگوشى صحبت نكردن 3- دورى از مسخره كردن 4- احترام به بزرگ ترها

7- در هنگام صحبت با ديگران چگونه باید عمل کنیم ؟ آرام سخن بگوييم، صدای خود را بلند نکنيم و با داد و فرياد حرف نزنيم. وقتی کسی با ما صحبت می کند، نيز مراقب باشيم سخن او را قطع نکنيم.

8- پیامبر در مورد قطع کردن سخن دیگران چه فر موده است ؟ هرکس سخن ديگری را قطع کند، گويا به صورتش چنگ زده است .

9- چرا در جمع نباید در گوشی صحبت کرد ؟ زيرا دیگران فکر می کنند که ما درباره ی آن ها حرف می زنيم و اين کار موجب ناراحتی آنان می شود .

10 – خداوند در قر آن درباره صحبت در گوشی چه فر موده است ؟ درگوشی صحبت کردن، از کارهای شيطان است.

11- پیامبر در باره احترام به بزرگتر ها چه فر مده است ؟ احترام به سالمندان، احترام گذاشتن به خداوند است.

12 – چند نمونه از مواردی که برای احترام به بزرگتر ها باید رعایت کرد بنویسید ؟ جلوتر از بزرگ ترها حرکت نکنيم، هنگام نشستن به آن ها پشت نکنيم، پای خود را پيش آن ها دراز نکنيم و از هر کاری که بی احترامی به آن هاست.

1- شهر اصفهان در چه منطقه ی جغرافیایی قرار دارد ؟
شهر اصفهان در کوه پايه های زاگرس قرار دارد و رود زاينده رود از وسط آن عبور می کند.
2- جمیعت اصفهان چقدر است و از نظر جمیعت بعد از چه شهر هایی قرار دارد؟
جمعيّت شهر اصفهان حدود ۲ ميليون نفر است. اين شهر بعد ازتهران و مشهد پرجمعيّت ترين شهر ايران است.
3- نقشه ی گردشگری چگونه نقشه ای است ؟
نقشه ی گردشگری، نقشه ای است که بر روی آن، مکا نهای ديدنی و آثار تاريخی نشان داده می شود.

 4- اوج شکوفايی شهر اصفهان مربوط به کدام دروه است؟
اوج شکوفايی شهر اصفهان مربوط به دوره ی صفويّه است.
5- چرا در دوره صفویّه اصفهان به اوج شکوفایی رسید ؟
در اين دوره به دليل حمايت شاهان صفوی، تعداد زيادی از صنعتگران، معماران، هنرمندان و دانشمندان
به اصفهان آمدند و چنان آثار باشکوه و زيبايی به وجود آوردند که اين شهر به نصف جهان معروف شد.
6- چند مکان تاریخی و دیدنی اصفهان را نام ببرید ؟
1-میدان امام(نقش جهان )
2- مسجد شیخ لطف الله 
3- مسجد امام ( مسجد جامع عباسی ) 
4- کاخ عالی قاپو 
7- میدان نقش جهان به فر مان چه کسی ساخته شد و در اطراف آن چه بنا هایی قرار دارد ؟
این میدان به فرمان شاه عباس ساخته شد و در اطراف آن مسجد شیخ لطف الله – مسجد اما م مسجد جامع عباسی ) – و کاخ عالی قاپو قرار دارد .
8- مسجد شیخ لطف الله به فر مان چه کسی و به چه منظوری ساخته شد ؟
اين مسجد به فرمان شاه عباس ساخته شد تا شيخ لطف اللّٰه که عالم بزرگی بود، در آن نماز جماعت برگزار کند و به تربيت و تدريس شاگردان بپردازد.
9- مسجد امام ( مسجد جامع عباسی ) چه ویژگی دارد ؟
مسجد امام چهار ايوان در چهار جهت جغرافيايی دارد.
10 - همزمان با ساخته شدن مسجد امام چه معادنی در اطراف اصفهان کشف شد ؟
همزمان با ساخته شدن مسجد امام، معادن سنگ مرمر اطراف اين شهر کشف شده است و از اين سنگ ها در بنای مسجد استفاده کرده اند.
11- کتیبه را تعریف کنید ؟
کتيبه نوشته هايی بر روی سنگ، کاشی و مانند آن است.
12 – در دوره اسلامی معمولا چه چیز هایی روی کتیبه ها نوشته می شد .
معمولاً در کتيبه های دوره ی اسلامی، آيات قرآن، دعا و نام امامان بزرگوار را با خطّ خوش نوشته اند.
13- درسقف ایوان مسجد امام چه هنری به کار رفته است ؟
در سقف ايوان، گچ بری های تزيينی زيبايی ديده می شود.
14- کاخ عالی قاپو در چند طبقه ساخته شده و چند اتاق دارد؟
در 6 طبقه ساخته شده و حدود 50 اتاق دارد .
15 - شاه عباس از کاخ عای قا پو چه استفاده ای می کرد ؟
شا ه عبّاس در اين مکان به امور کشور می پرداخت ودستورات لازم را صادر می کرد و در تالا رهای آن از مهمانان پذيرايی می کرد.
16 – شاه و درباریان از ایوان کاخ چه استفاده ای می کردند ؟
شاه و درباريان از ايوان اين کاخ، چوگا ن بازی، جشن ها يا رژه های سربازان را در ميدان امام (نقش جهان)، تماشا می کردند. 
فعالیت 3 
به تصاوير مسجد امام و مسجد شيخ لطف الله دقّت کنيد. مهم ترين تفاوتي که در اين دو مسجد
مشاهده مي کنيد، چيست؟
مسجد شیخ لطف الله منار یا همان گلدسته ندارد اما مسجد امام ( مسجد جامع عباسی ) مناره هایی با بیش از 40 متر ارتفاع دارد 
فعالیت 4 
با توجه به مطالبي که در اين درس آموختيد، انواع فنون و هنر هايي را که در ساختن بنا ها
اصفهان به کار رفته، فهرست کنيد.
خطّاطی – کاشی کاری -گچ بری - کتیبه نویسی – معماری – سنگ کاری – نقاشّی مینیاتور –

انفجار رنگ ها را ببینید!!!
زمانی که مقدار کمی از شیر را با کمی از رنگ خوارکی ترکیب می‌کنید و سپس مقداری مایع ظرفشویی به آن اضافه می‌کنید چیزهای بسیار جالبی رخ خواهد داد. از این آزمایش می‌توانید برای غافلگیر کردن دوستانتان استفاده کنید و با استفاده از آن رازهای مایع ظرفشویی را فاش کنید.

وسایل مورد نیاز؛
•شیر
•بشقاب غذاخوری
•رنگ خوراکی (قرمز، زرد، سبز، آبی)
•گوش پاک کن
•مایع ظرف‌شویی
ادامه آزمایش را در ادامه مطلب مطالعه بفرمایید...

آزمایش؛
1)مقداری از شیر را به داخل بشقاب بریزید به طوری که به قطر نیم سانتی‌متر از محفظه داخل بشقاب را پر کند. سعی کنید شیر همه سطح ظرف را بپوشاند.
2)یک قطره از هر چهار رنگ قرمز ، زرد ، آبی و سبز را به شیر اضافه کنید. قطرات را در وسط بشقاب شیر و کاملا نزدیک به یکدیگر قرار دهید.
3)برای این قسمت آزمایش از یک گوش پاکن تمیز استفاده کنید. فکر می‌کنید که زمانی که با نوک گوش پاکن وسط شیر را لمس می‌کنید چه اتفاقی خواهد افتاد. البته دقت کنید که ظرف شیر تکان نخورد فقط و فقط با نوک گوش پاکن وسط آن را لمس کنید. مشاهده می‌کنید که اتفاق خاصی نمی‌افتد!
4)در این مرحله یک قطره از مایع ظرفشویی به انتهای دیگر گوش پاک کن اضافه کنید. حالا آن قسمت از گوش پاکن که به مایع ظرفشویی آغشته شده است را در وسط ظرف شیر قرار دهید و به مدت ۱۰ الی ۶۰ ثانیه نگهدارید. به ترکیب شدن رنگ‌ها نگاه کنید.
5)قطره‌ای دیگر از مایع ظرفشویی را به نوک گوش پاک کن اضافه کنید و بار دیگر این آزمایش را انجام دهید. سعی کنید این کار با قسمت‌های مختلف شیر انجام دهید.
متوجه خواهید شد که رنگ‌ها در داخل شیر حتی زمانی که گوش پاک کن وجود ندارد شروع به حرکت می‌کنند. چه چیزی باعث حرکت رنگ‌ها در داخل شیر می‌شود؟
این آزمایش چگونه کار می کند؟
درصد زیادی از شیر را آب تشکیل می‌دهد اما شامل موادی همچون ویتامین، مواد معدنی، پروتئین و همچنین ذرات ریز چربی نیز می‌باشد که در محلول شیر قرار دارد. چربی و پروتین‌ها نسبت به تغییرات در محلول اطراف خود (شیر) حساس هستند.
به هم ریختن رنگ‌ها به دلیل خاصیت شیمیایی قطره مایع ظرفشویی است. چرا که ویژگی‌های دو قطبی مایع ظرفشویی باعث تضعیف ترکیب‌های شیمیایی می‌شود که پروتین‌ها و چربی‌ها را در محلول کنار هم حفظ می‌کند.
یکی از قطب‌های مایع ظرفشویی یا همان هیدروفلیک (جاذب آب) در آب حل شده و قطب دیگر هیدروفوبیک (دافع آب) به توده‌های چربی در شیر می‌چسبند. به همین دلیل است که چنین حالت جالبی بوجود می‌آید.
مولکول‌های چربی درمسیر مولکولهای مایع ظرفشویی تجمع کرده با آنها ترکیب شده و پیوند می‌خورند. در طول حرکت همه این مولکولهای چربی، مولکولهای رنگی، همراه با حرکت مولکولهای چربی حرکت می‌کنند و ما را قادر می‌سازند تا حرکت‌های غیر قابل مشاهده مولکولها را ببینیم. زمانی که مایع ظرفشویی کم کم با تمام شیر ترکیب می‌شود این عمل کمتر و کمتر شده تا در نهایت خاتمه می‌یابد.
سعی کنید با اضافه کردن قطره‌ای دیگر از مایع ظرفشویی ببینید آیا جابجایی بیشتری رخ می دهد یا خیر؟ اگر چنین باشد پس شما کشف کرده‌اید که هنوز هم مولکولهای چربی‌ای وجود دارند که به دنبال مولکولهای رنگی هستند تا با آنها ترکیب شوند. یک قطره دیگر از مایع ظرفشویی را اضافه کنید و این آزمایش را انجام دهید.

تحقیق کنید؛
آزمایش تغییر رنگ شیر یک آزمایش بسیاز جذاب و آموزنده است. اما این فقط یک آزمایش است. به نظر شما چطور می‌شود این کار را آنقدر بزرگتر و گسترده‌تر کرد که بتوان آن را یک پروژه علمی تلقی کرد؟
این آزمایش را این بار به جای شیر با آب انجام دهید. آیا همان نتیجه را بدست می‌آورید چرا؟
چه نوع شیرهایی برای این آزمایش بهتر نتیجه می‌دهند؟ کم چرب، پرچرب، خامه ای؟ آیا مقدار چربی موجود در شیر تاثیر گذار است یا خیر؟
دقت کنید: مایع ظرفشویی را تغییر ندهید از یک مایع ظرفشویی در تمام این آزمایشات استفاده کنید. نوع رنگ و مقدار آن را تغییر ندهید. مقدار مایعی را که به ظرف اضافه می‌کنید کم و زیاد نکنید. چرا که همه این مراحل این تضمین را می‌دهند که شما شرایط را تا حد امکان به صورت استاندارد حفظ کرده‌اید و تنها منتظر کشف یک متغیر هستید. در این حالت متغیر همان شیر خواهد بود. از تمام واکنش‌ها عکس تهیه کنید در صورت امکان فیلمبرداری کنید تا کشفیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارید.
در مرحله بعد می‌توانید با ثابت نگه داشتن نوع شیر و رنگ، تاثیر انواع مختلف مایع ظرفشویی را در این آزمایش بررسی کنید.

همه والدين بايد نسبت به تكاليف مدرسه و امور تحصيلي فرزندشان بسيار حساس و دقيق بوده و با دور انديشي و آينده نگري و نيز واقع بيني كليه نياز هاي كودك را درك نموده و سعي كنند با تشويق و ترغيب او يار و ياورش باشند.

متاسفانه برخي والدين در اين زمينه راه افراط و تفريط را مي پيمايند برخي ها كه خود را نا علاج و در مانده احساس مي كنند

 تلاش مي كنند براي كشاندن كودك به مسير صحيح مطالعه و تمرين و ممارست مطالب درسي از زور و خشونت و تنبيه بهره بجويند تا بتوانند به هدف خود دست يابند اما از نكته مهم در اين زمينه  غافلند و آن اينكه علت  و سرچشمه بسياري از نا بسامانيها و عقده هاي موجود در كودك همين مسئله است پس پدر و مادر ان بهتر است حربه ترس و خشونت را كنار گذاشته و با مهر و محبت ، شوقي در دل كوچك و معصوم كودك براي تحصيل علم و آموختن ادب بيآفرينند و بقول حافظ:

درخت دوستي بنشان كه كام دل ببار آرد                   نهال دشمني بر كن كه رنج بي شمار آرد

و تنها در اينصورت است كه قادر خواهيد بود به وظيفه اصلي خود كه همانا راهنمايي درست و اصولي كودك و پرورش جسم و روح او است دست مي يابيد و به داشتن فرزندي نمونه و مسوليت پذير افتخار كنيد.

برخي از والدين نيز پا را فراتر نهاده و چون دلشان نمي خواهد ذره اي از غم و اندوه و ناراحتي را در سيما و چهره ي فرزندشان ببينند خودشان را موظف و مكلف به انجام تكاليف درسي او مي كنند تا مبادا كودك با نوشتن تكاليف زياد دستش خسته شود اما بايد توجه نمود كه كودك هميشه والدينش را مغز متفكر خود مي داند پس اگر پدر و مادر فقط نقش مشاور و راهنمايي كننده را در كارها داشته باشد كارهاي كودك به گردن خودش مي افتد و مجبور مي شود آنها را انجام دهد در نتيجه اعتماد به نفس او بالا رفته و يقينآ بسوي تكامل فكري و هوشي نيز پيش خواهد رفت ..

پس اگر مي خواهيد در امور تحصيلي فرزندتان مشاركت كنيد به چند مورد مهم ذيل عنايت داشته باشيد:

1-شما مشوق و راهنما باشيد و پاسخ همه مسائل را براحتي و آساني در اختيار كودك قرار ندهيد  سعي نكنيد با دلسوزي بي موقع و بيش از حد جلوي خلاقيت و ابتكار و نوآوري در او گرفته شود بلكه با طرح سولاتي ذهن او را به چالش واداريد تا فرزندتان در آينده ذهني باز و خلاق داشته باشد.

2-ارتباط مستمر شما والدين عزيز با مربيان زحمتكش و دلسوز مدارس قطعآ در پيشرفت تحصيلي فرزندتان بسيار موثر است چون بهتر مي توانيد با اهداف مربي آشنا شده و از تجربيات آنها در اين زمينه سود بجوييد.

3- فضاي حاكم برخانواده را به يك محيط گرم و دل انگيزو دوشت داشتني  تبديل كنيد و با فراهم نمودن امكانت تحصيلي براي فرزندتان او را در دستيابي و رسيدن به اهدافش ياري كنيد.

تشبیه

یعنی مانند کردن چیزی به چیز دیگر که به جهت داشتن صفت یا صفاتی با هم مشترک باشند.

هر تشبیه دارای چهار رکن یا پایه است :

1- مشبه : کلمه ای که آن را به کلمه ای دیگر تشبیه می کنیم .

2- مشبه به : کلمه ای که کلمه ی دیگر به آن تشبیه می شود .

3- ادات تشبیه : کلمات یا واژه هایی هستند که نشان دهنده ی پیوند شباهت می باشند و عبارتنداز : همچون ، چون ، مثل ، مانند ، به سان ، شبیه ، نظیر ، همانند ، به کردار ،پنداری، گویی، به رنگ، به شکل، به اسلوب و....)

4- وجه شبه : صفت یا ویژگی مشترک بیت مشبه و مشبه به می باشد . ( دلیل شباهت )

مثال : علی مانند شیر شجاع است .

مشبه ادات مشبه به وجه شبه

نکته : « مشبه » و « مشبه به » طرفین تشبیه نام دارند . که در تمام تشبیهات حضور دارند اما « ادات تشبیه » و « وجه شبه » می توانند در یک تشبیه حذف شوند. که در این صورت تشبیه با داشتن دو رکن « مشبه » و « مشبه به » بر قرار است .

مثال : دل همچو سنگت ، ای دوست به آب چشم سعدی عجـب اسـت اگـر نگـردد که بگردد آسیابی

توضیح : دل به سنگ تشبیه شده است اما وجه شبه « سختی » در این بیت نیامده است .

نکته : در تشبیـه وقتی که « وجـه شبه » و « ادات تشبیه » حـذف شود ، به آن « تشبیه بلیغ » می گویند . ( تشبیه بلیغ زیباترین و رساترین تشبیه است . )

مثال : دلش سنگ است .

مشبه مشبه به

نکته 1 : در تشبیه همیشه وجود وجه شبه در « مشبه به » قویتر و بارز تر است که ما « مشبه » را در داشتن وجه شبه به آن تشبیه می کنیم .

نکته 2 : هر چه ارکان تشبیه کمتر باشد تشبیه ادبی تر است . ( البته داشتن مشبه و مشبه به الزامی است )

نکته 3 : هرگاه در تشبیه بلیغ ، یکی از طرفین تشبیه ( مشبه یا مشبه به ) به دیگری اضافه ( مضاف الیه) شود . به آن « اضافه ی تشبیهی » یا « تشبیه بلیغ اضافی » می گویند . در غیر این صورت ، تشبیه بلیغ اضافی است .

توجه : این نوع تشبیه در کتاب های درسی بیشترین کاربرد را دارد .

مثال : صبح امید که بد معتکف پرده ی غیب گـو بـرون آی که کـار شب تـار آخـر شد

اضافه ی تشبیهی اضافه ی تشبیهی

توضیح : امید به صبح تشبیه شده و غیب به پرده .

ترکیباتی مثل : درخت دوستی ، همای رحمت ، لب لعل ، کیمیای عشق ، خانه ی دنیا ، فرعون تخیل ، نخل ولایت و … اضافه ی تشبیهی محسوب می شوند .

نکته : تناسب میان کلمات می تواند از نظر جنس ، نوع ، مکان ، زمان ، همراهی و … باشد .

نکته : بیشترین کاربرد مراعات نظیر در شعر است اما گاهی در نثر هم دیده می شود .

مثال : رود شــاخ گـل در بر نیلوفر   بـرقصــند به صـد نـاز گلنـار ها

( شاخ ، گل ، نیلوفر و گلنار ــــ مراعات نظیر )

2-چرا دیدار پدر محمّد با افراد مختلف برای او جالب بود ؟ چون افرادی که به دیدار پدر محمّد می آمدند همگی از ادیبان، دانشمندان و فرهیختگان بودند .

3-محمّد شیخ عطّار را از کجا می شناخت ؟ او نام عطّار را از پدرش شنیده بود و همچنین برخی از اشعارش را خوانده بود وحفظ کرده بود .

حکایت

معنی ابیات شیخ خندید و بگفتش ای سلیم .................... این درخت علم باشد ای علیم

شیخ خندید و به او گفت که ای شخص ساده دل درختی که تو به دنبال آن هستی درخت علم است تو به صورت رفته ای

ای به خبر........... زان ز شاخ معنی ای ، بی بار و بر ای شخص ساده دل تو فقط در جست و جوی ظاهر این درخت پرداخته ای به همین دلیل است که از معنا و مفهوم آن غافل مانده ای . گه درختش نام شد ،

گاه آفتاب ................ گاه بحرش نام شد، گاهی سحاب به علم گاهی نام درخت می دهند گاهی نام آفتاب و گاهی نام دریا و گاهی نام ابر .

آن یکی کش صد هزار آثارخاست .............. کمترین آثار او عمر بقاست . تشبیه به درخت شدن علم یکی از صد هزار اثری است که از علم بر می خیزد و بدان که کمترین اثر علم عمر جاودانه است .

«جلاالدّین محمّد ، مثنوی معنوی ، بازنویسی و کاهش » در این شعر علم به چه چیزهایی مانند شده است ؟ درخت ، آفتاب ، بحر ( دریا ) ، سحاب ( ابر ) . معنی واژه ها نسخه ( کتاب ) = جلد / روانه کرد = راهی کرد / تَمسخُر = مسخره کردن / بار سفر را ببندید = آمادهی سفر شوید / سلیم = انسان ساده دل / علیم = دانا / بحر = دریا / سحاب = ابر / خلّاق = مبتکر / سرآمد = برتر / کرسی = وسیله ای گرم کننده که دارای یک چهار پایه یک منقل و یک لحاف است و در قدیم استفاده می شد / طب = پزشکی .

بنویسیم فعالیت های درس

1- کلمات زیر را مانند نمونه با « مند » یا « انگیز » ترکیب کنید. هیجان + انگیز = هیجان انگیز اندیش + مند = اندیشمند دانش + مند = دانشمند تعجّب + انگیز = تعجّب انگیز خاطره + انگیز = خاطره انگیز نشاط + انگیز = نشاط انگیز 2-اسم هایی را که در متن درس آمده پیدا کرده و در جدول زیر طبقه بندی کنید.شهر ، شخص، کتاب ،نیشابور ،جلال الدّین محمّد، اسرار نامه ، سمرقند ، بهاءالّدین ، بلخ، شیخ عطّار 3-متن زیر را با کلماتی که مشخص شده است ، کامل و باز نویسی کنید. این نخستین ( اولّین ) سفر بلند ( طولانی ) او بود . معمولا سفر برای بچه هایی به سن او هیجان انگیز ( جالب انگیز ) است . اما این سفر که معلوم ( مشخص ) نبود باز گشتی در آن باشد ، با دیگر سفر ها فرق ( تفاوت ) داشت .

املاء 1- جملاتی از درس را که به نظر شما تاثیر گذار هستند بنویسید . این فعالیت بر عهده خود دانش آموزان است .

2- کلماتی از درس را که در نوشتن ان ها یک از دوشکل صدای ( ط / ت ) به کار رفته است ، بنویسید . ط = عطار - طول - طولانی ت = خسته - گفته - می گفتند – نخستین - تابه حال – است – زیارت - تنگ – دوستان – دلتنگ – تازه - داشت – تمام - می شناختند – تعجّب – یاد می گرفت - آموختن – اتاق – نشست – حتماً – بیت – نزدیک تر – دست – افتاب – می خواست – کتاب – نوشت – تشکر – خواست

3- واژه هایی از درس را که معنی آن را نمی دانید در جدول زیر بنویسید ، سپس با مراجعه به واژه نامه ،معنای هر کلمه را مقابل آن بنویسید. این فعالیت بر عهده خود دانش آموزان است . نگارش

1- با استفاده از هر دسته از کلمات زیر ، یک جمله درباره جلال الدّین محمد مولوی ، بنویسید . الف ) دلتنگ – خاطره – زاد گاه مولوی از مرور خاطره های گذشته احساس دلتگی برای زادگاهش می کرد . ب) آینده – موفق – انسان پیش بینی عطّار این بود که مولوی در آینده انسان موفّقی خواهد شد.

2- جمله ی (( از شادی در پوست خود نمی گنجید )) را در سه سطر ، توضیح دهید. وقتی انسان به موفّقیّتی می رسد که مدّت های زیادی برای رسیدن به آن موفّقیّت تلاش کرده احساس شاد مانی خواهد کرد گاهی این احساس شاد مانی به قدری زیاد است که انسان نمی تواند آرام وقرار داشته باشد و دوست دارد همه را در این شادی خود سهیم کند معمولا به این گونه شادی خارج حد تحمل می گویند که از شادی در پوست خود نمی گنجد .

3- با توجه به مسیر حرکت جلال الدّین محمّد که در درس بیان شده است ، نقشه ی مسیر سفر های اورا بکشید و هرجا که لازم شد توضیحی اضافه کنید.

آغاز سفر مولانا از سمرقند به سمت مکه برای زیارت خانه خدا بود ولی او در بین راه ابتدا به شهر نیشابور وارد شد و با چند تن از بزرگان علم وادب آشنا شد. سمرقند ------------>نیشابور ------------>مکّه ( حج )

4- من پس از خواندن این درس یاد گرفتم: سفر بسیار خوب است و به تجربیات انسان اضافه می کند. احساس می کنم: چیزهای زیادی در دنیا برای دیدن و آموختن وجود دارد. آرزو می کنم: مانند مولانا به مراتب بالای از علم وادب برسم.  

کارگاه نویسندگی

روزنامه دیواری تهیّه ی روزنامه دیواری یک کار گروهی و کسب مهارت جمعی در نوشتن است یک روز نامه دیواری شامل داستان شعر ، گزارش ، مصاحبه ،اخبار مدرسه ، لطیفه، معّما ، مطالب علمی – تخیّلی ، و جدول کلمات متقاطع و ..... است .تهیّه ی روزنامه دیواری ، تمرین بازی ، شادی و یادگیری است.

1- با همکاری گروه یک روزنامه دیواری درباره یکی از نام آوران « شهیدان دانشمندان ، نویسندگان یا نیکوکاران » محلّ زندگی خود ( روستا یا شهر ) تهیّه کنید و عنوان اصلی بخش های مختلف آن را در این برگه بنویسید.

2- برداشت خود را از ضرب المثل « مشک آن است که خود ببوید ، نه آ ن که عطآ ر بگوید » در یک بند بنویسید. وقتی کسی از ویژگی مثبتی بر خوردار است باید با عمل خود این ویژگی را به همه نشان دهد و با رفتار پسندیده باعث شود که دیگران از این حسن او با خبر شوند نه اینکه منتظر بماند دیگران از او تعریف و تمجید کنند که چه بسا وقتی دیگران از او بگویند ممکن است چیز هایی را مطرح کنند که اصلا در او نباشد.

3- هرچه را از محتوای درس های این فصل فهمیده اید ، در یک بند بنویسید. به عهده ی دانش آموزان است.

درس دهم : راه تندرستی

پرسش های متن 
1- پشیوایان دین انجام چه ورزش هایی را سفارش کرده اند ؟
تيراندازی ، شنا، اسب سواری و کشتی
گفت و گو کنید

شما برای حفظ سلامتی خود چه کارهايی را انجام می دهيد؟
درست غذا می خوریم – ورزش می کنیم - بهداشت را رعایت می کنیم – به موقع می خوابیم وصبح زود از خواب بر می خیزیم 
2- اگر ما به کار هایی که باعث سلامتی ما می شود بی توجه باشیم دچار چه مشکلاتی خواهیم شد ؟
بدن ما ضعيف و ناتوان شده و توان مقاومت در برابر بيماری های مختلف را از دست می دهد

3- در دین ما چه چیز هایی نکوهش شده است ؟
در دين ما، ضعف و ناتوانی و سستی و تنبلی نکوهش شده

4- حضرت محمد در مورد توانمندی مومنان چه فر موده است ؟
مؤمن قوی و نيرومند، بهتر از مؤمن ضعيف و ناتوان است.
5- چگونه می توانیم شکرانه ی سلامتی را به جا آوریم ؟
يکی از را های شکرانه سلامتی اين است که به افراد ضعيف و ناتوان جامعه کمک کنيم
6- حضرت علی (ع) برای سلامتی خود از خداوند چه می خواست ؟
خدايا! به اعضای بدنم، برای خدمت در راه خودت توانايی بده.
فکر کن و بگو 
به نظر شما ورزش کردن به جز حفظ سلامتی و تندرستی چه فايده هايی برای ما دارد؟
باعث می شود که اوقات فراغت پرباری داشته باشیم – روحیه شادابی داشته باشیم 
کامل کنید 
پاسخ اين سؤالات را بنويسيد؛ سپس حرف اوّل پاسخ ها را در کنار هم قرار دهيد و با کلمه ای که به دست می آوريد، حديث را کامل کنيد.