خود ارزیابی
1- مقصود از(( آواهای دلنشین )) و ((نغمه های مهربانی )) چیست ؟
این آوا ها و نغمه ها لالایی ها ، ترانه ها و صحبت های کودکانه ای که پدر و مادر و دیگر کسانی که در پروش کودک سهیم هستند از ابتدا به زبان فارسی در گوش نوزاد می خوانند و اورا با این زبان پرورش می دهند وبزرگ می کنند .
2- چرا زبان، موجودی زنده معرفی شده است ؟
چون هر زبانی فراز وفرود هایی دارد و در طول زمان می تواند بر سایر زبان ها تاثیر بگذارد یا تاثیر بپزیرد و تغییر و تحول داشته باشد . اگر اززبان حفظ و نگهداری نشود می تواند حتی به مرگ زبان بیانجامد .
معنی شعر
سخن
با اینکه سخن به لطف آب است......................کم گفتن هر سخن،صواب است
هر چند سخن به روانی و دلنشینی آب است،کم گفتن و به اندازه سخن گفتن کاری پسندیده و درست است.
آب ارچــه همـــه زلال خـیزد..........................ازخوردن پر، ملال خیزد
آب اگر چه زلال و شفاف و بدون عیب است، زیاد نوشیدن آن موجب دل آزردگی و ناراحتی می شود.
کم گوی و گزیده گوی چون دُر.......................تا زاندک تو، جهان شود پُر
کم سخن بگو و گزیده و حساب شده مانند مروارید که کمیاب ولی با ارزش است تا همین سخنان اندک امّا با ارزش تو در سراسر جهان انتشار یابد.
لاف از سخن چو دُر توان زد........................آن خشت بود که پُر توان زد
انسان می تواند از سخن و گفتار باارزش ،همچون مروارید لاف بزند و به آن ببالد و خشت و گل است که نیازمند فراوانی است.
یـک دستـه گـل دمـاغ پـــرور .........................از خرمن صد گیاه بهتر
یک دسته گل خوش بو وروح نواز، از انبوهی از گیاهان بدون بو یا بدبو بهتر است.
ای زبان فارسی
ای زبان فارسی ، ای دُرّ دریای دری .............. ای تو میراث نیاکان ای زبان مادری
ای زبان فارسی ، ای مروارید دریای پارسی دری ای میراث پدران ما ای زبان مادری ما
در تو پیدا فرّما ،فرهنگ ما ، آیین ما ............... از تو بر پا ، رایَتِ دانایی و دانشوری
شکوه فرهنگ و آیین ما در تو آشکار شده است و پرچم دانایی و دانش پژوهی ما ایرانیان به وسیله ی تو برافراشته شده است .
کابل و تهران و تبریز و بخارا و خجند .............جمله ، ملک توست تا بلخ و نیشابور و هری
وسعت تصرف گویش تو از کابل و تهران و تبریز و بخاراوخجند تا بلخ و نیشابور و هرات است.
جاودان زی ، ای زبان دانش و فرزانگی .............تا به گیتی نور بخشد آفتاب خاوری
تا زمانی که آفتاب از مشرق طلوع می کند تو جاودانه زندگی کن ای زبان دانش وخردمندی .
فارسی را پاس می داریم زیرا گفته اند .............«قدر زر ، زرگر شناسد قدر گوهر ، گوهری»
ما زبان فارسی را حفظ می کنیم چون همان طور که زرگر قدر زر را و جواهر شناس قدر جواهر را می داند ، ما هم قدر زبان فارسی را می دانیم .
معنی واژه ها
فراز= بلندی / فرود = پستی / اعتبار = در اینجا آبرو -ارزش / عظمت = بزرگی / شکوه =هیبت – فرّ / شوکت = شکوه - فرّ – عظمت / بی گمان = بدون شک / درک = فهم /دلاوری = شجاعت / دّر =مروارید / دری = فارسی کهن / فرّ = شکوه - زیبایی / آیین =مذهب – روش / رایَت = پرچم – درفش / جمله = در اینجا به معنی همگی است / مُلک =سرزمین / زی = زندگی کن / فرزانگی = خردمندی / گیتی = جهان / خاوری = شرقی /پاس می داریم = قدر می دانیم - ارزش می نهیم .
بنویسیم
فعالیت های درس
1- کلمه های مترادفی را که در متن درس به کار رفته است ، پیدا کنید وبنویسید .
مانند = مثل ........... عمر= زندگی ........... شور = شادابی .......... تلاش=کوشش ........... بزرگی= عظمت........شکوه=شوکت ........... پابرجا = استوار .......... قدرت = توان .......... کلمه = واژه .......... پیوستگی = اتحاد
2- برای هر کلمه دو هم خانواده بنویسید .
تلفظ = الفاظ = لفظ
دقّت = دقیق = دقایق
مقصود = قاصد = قصد
عظمت = معظم = عظیم
3-با توجه به متن درس جدول زیر را مانند نمونه کامل کنید .
...........کلمه ............. آن ............ ها ........... ات
..........ستاره..........ستارگان ...... ستاره ها ......-------
...........نسل ...........-------........ نسل ها ........-------
............آن ...............آنان ......... آن ها ........-------
........... آوا ...........--------......... آوا ها ........-------
..........نغمه............--------......... نغمه ها ......-------
.........فرزند........... فرزندان.......فرزند ها .......--------
..........تغییر ..........---------.......-----------.....تغییرات
........دوست........... دوستان ......دوست ها .......-------
........دشمن .......... دشمنان ...... دشمن ها ......--------
4- برای هر کلمه دو صفت مناسب بنویسید
کلمه ........... صفت 1 .......... صفت 2
فرزندان ....... کوشا ............. خردمند
خط ........... زیبا ................ خوش
نگاهبان ....... هوشیار ......... با دقت
املاء
1- در متن زیر ، کلمات مشخص شده را با حروف مناسب کامل و بازنویسی کنید .
تلاش و کوشش شما فرزند مهر بان باعث سربلندی و عزّت من می شود . بزرگی و عظمت من و شما به این است که با هم ، کنار هم و نگهبان هم باشیم . تغییر و تحوّل ویژگی هر پدیده ی زنده است .
چهره ی نوشتاری و خطّی من ، برای ایجاد دوستی و صمیمیت میان من و شما کمی بیشتر اهمیّت دارد .
2- برای هر یک از واژه های زیر دو هم خانواده بنویسید .
کلمه ................ هم خانواده 1 ................ هم خانوداه 2
ظاهر ................... ظهور ............................ مظاهر
محبت .................. محب ........................... محبوب
3- در بند نخست درس واژه هایی را که یک نقطه دارند بیابید و بنویسید .
من - موجود - فرود - طولانی - خود - همان - با - نسل - بر - جاری- بوده ام - هم وطن
نگارش
1- چند کلمه ی مترادف از متن درس، انتخاب کنید و با استفاده از آن ها یک بند در باره ی زبان فارسی ، بنویسید.
زبان فارسی ترکیبی از شکوه و شوکت تاریخ پر بار ایرانیان است .تاریخی که با عظمت و بزرگی ایرانیان گره خورده . زبانی که سرشار از آواهای دلنشین و نغمه های مهربانی است . ما باید با تلاش و کوشش شور وشادابی این زبان را تا همیشه تاریخ زنده نگهداریم.
2- به عنوان یک ایرانی ، برای حفظ زبان فارسی چه وظایفی دارید ؟ درچند جمله بنویسید .
به کار نبردن واژه های معادل زبان فارسی از سایر زبان ها .
کاربرد صحیح واژه ها و عبارات و خارج نکردن واژه ها از شکل صحیح و ادبی آن ها ( عبارات را عامیانه به کار نبریم ) .
3- با استفاده از (( که ، از ، ولی )) متن زیر را کامل کنید .
یکی از پایه های زبان و فرهنگ ، واژگان آن زبان است که ما آن را قلب زبان می دانیم .ولی حفظ و نکو داشت کلمات زبان ملّی ، کمک به قدرت و عظمت زبان و فرهنگ ملّی آن است .
کارگاه نویسندگی
هر نوشته ای از چند جمله به هم پیوسته درست شده است . در هنگام نوشتن باید به ساده نویسی
و کوتاهی جمله ها ، توجه کنیم .
1- نوشته ی زیر را به صورت ساده و کو تاه تر بنویسید .
با مدادان ، خورشید از پشت افق ، یعنی آن جایی که در یا به آسمان می پیوندد ، پدیدار می شود
و چهره ی زرّین خود را به جهانیان نشان می دهد.
سپیده دم خورشید از مشرق طلوع می کند و نور خودرا به مردم می بخشد.
2- متنی در یک بند بنویسید و کلمات متضاد (( فراز و فرود )) و (( شکست و پیروزی )) را در آن به کار ببرید .
زندگی سر شار از فراز و فرود است انسان در طول زندگی با شکست ها وپیروزی های زیادی روبرو می شود که باید تمام آن ها را در قالب تجربه به دیگران هدیه کند.
3- با توجه به نوشته ی سمت راست ، بخش های خالی سمت چپ جدول را کامل کنید .
قبلا در باری زبان فارسی می دانستم که دارای سابقه ی طولانی و پرباری در میان سایر زبان هاست .
اکنون یاد گرفتم که این میراث با ارزش را به شکل صحیح آن حفظ کنم و به آیندگان انتقال دهم .
پس تلاش می کنم درباره ی زبان مادری ام مطالعات دقیق تری داشته باشم و در کاربرد صحیح واژگان کوشا باشم .
زبان فارسی را دوست دارم چون این زبان بزرگانی دارد که باعث افتخار و سربلندی من در بین جهانیان است .
4- ضرب المثل (( زبان سرخ ،سر سبز می دهد بر باد )) را در یک بند توضیح دهید.
بدون فکر و اندیشه سخن گفتن می تواند برای انسان مشکلاتی را به وجود بیاورد .حتی می تواند جان انسان را به خطر بیاندازد .پس بهتر است پیش از سخن گفتن فکر کنیم و هر سخنی را در هر جایی نگوییم تا خودرا از آسیب حفظ کنیم .
1- مقصود از(( آواهای دلنشین )) و ((نغمه های مهربانی )) چیست ؟
این آوا ها و نغمه ها لالایی ها ، ترانه ها و صحبت های کودکانه ای که پدر و مادر و دیگر کسانی که در پروش کودک سهیم هستند از ابتدا به زبان فارسی در گوش نوزاد می خوانند و اورا با این زبان پرورش می دهند وبزرگ می کنند .
2- چرا زبان، موجودی زنده معرفی شده است ؟
چون هر زبانی فراز وفرود هایی دارد و در طول زمان می تواند بر سایر زبان ها تاثیر بگذارد یا تاثیر بپزیرد و تغییر و تحول داشته باشد . اگر اززبان حفظ و نگهداری نشود می تواند حتی به مرگ زبان بیانجامد .
معنی شعر
سخن
با اینکه سخن به لطف آب است......................کم گفتن هر سخن،صواب است
هر چند سخن به روانی و دلنشینی آب است،کم گفتن و به اندازه سخن گفتن کاری پسندیده و درست است.
آب ارچــه همـــه زلال خـیزد..........................ازخوردن پر، ملال خیزد
آب اگر چه زلال و شفاف و بدون عیب است، زیاد نوشیدن آن موجب دل آزردگی و ناراحتی می شود.
کم گوی و گزیده گوی چون دُر.......................تا زاندک تو، جهان شود پُر
کم سخن بگو و گزیده و حساب شده مانند مروارید که کمیاب ولی با ارزش است تا همین سخنان اندک امّا با ارزش تو در سراسر جهان انتشار یابد.
لاف از سخن چو دُر توان زد........................آن خشت بود که پُر توان زد
انسان می تواند از سخن و گفتار باارزش ،همچون مروارید لاف بزند و به آن ببالد و خشت و گل است که نیازمند فراوانی است.
یـک دستـه گـل دمـاغ پـــرور .........................از خرمن صد گیاه بهتر
یک دسته گل خوش بو وروح نواز، از انبوهی از گیاهان بدون بو یا بدبو بهتر است.
ای زبان فارسی
ای زبان فارسی ، ای دُرّ دریای دری .............. ای تو میراث نیاکان ای زبان مادری
ای زبان فارسی ، ای مروارید دریای پارسی دری ای میراث پدران ما ای زبان مادری ما
در تو پیدا فرّما ،فرهنگ ما ، آیین ما ............... از تو بر پا ، رایَتِ دانایی و دانشوری
شکوه فرهنگ و آیین ما در تو آشکار شده است و پرچم دانایی و دانش پژوهی ما ایرانیان به وسیله ی تو برافراشته شده است .
کابل و تهران و تبریز و بخارا و خجند .............جمله ، ملک توست تا بلخ و نیشابور و هری
وسعت تصرف گویش تو از کابل و تهران و تبریز و بخاراوخجند تا بلخ و نیشابور و هرات است.
جاودان زی ، ای زبان دانش و فرزانگی .............تا به گیتی نور بخشد آفتاب خاوری
تا زمانی که آفتاب از مشرق طلوع می کند تو جاودانه زندگی کن ای زبان دانش وخردمندی .
فارسی را پاس می داریم زیرا گفته اند .............«قدر زر ، زرگر شناسد قدر گوهر ، گوهری»
ما زبان فارسی را حفظ می کنیم چون همان طور که زرگر قدر زر را و جواهر شناس قدر جواهر را می داند ، ما هم قدر زبان فارسی را می دانیم .
معنی واژه ها
فراز= بلندی / فرود = پستی / اعتبار = در اینجا آبرو -ارزش / عظمت = بزرگی / شکوه =هیبت – فرّ / شوکت = شکوه - فرّ – عظمت / بی گمان = بدون شک / درک = فهم /دلاوری = شجاعت / دّر =مروارید / دری = فارسی کهن / فرّ = شکوه - زیبایی / آیین =مذهب – روش / رایَت = پرچم – درفش / جمله = در اینجا به معنی همگی است / مُلک =سرزمین / زی = زندگی کن / فرزانگی = خردمندی / گیتی = جهان / خاوری = شرقی /پاس می داریم = قدر می دانیم - ارزش می نهیم .
بنویسیم
فعالیت های درس
1- کلمه های مترادفی را که در متن درس به کار رفته است ، پیدا کنید وبنویسید .
مانند = مثل ........... عمر= زندگی ........... شور = شادابی .......... تلاش=کوشش ........... بزرگی= عظمت........شکوه=شوکت ........... پابرجا = استوار .......... قدرت = توان .......... کلمه = واژه .......... پیوستگی = اتحاد
2- برای هر کلمه دو هم خانواده بنویسید .
تلفظ = الفاظ = لفظ
دقّت = دقیق = دقایق
مقصود = قاصد = قصد
عظمت = معظم = عظیم
3-با توجه به متن درس جدول زیر را مانند نمونه کامل کنید .
...........کلمه ............. آن ............ ها ........... ات
..........ستاره..........ستارگان ...... ستاره ها ......-------
...........نسل ...........-------........ نسل ها ........-------
............آن ...............آنان ......... آن ها ........-------
........... آوا ...........--------......... آوا ها ........-------
..........نغمه............--------......... نغمه ها ......-------
.........فرزند........... فرزندان.......فرزند ها .......--------
..........تغییر ..........---------.......-----------.....تغییرات
........دوست........... دوستان ......دوست ها .......-------
........دشمن .......... دشمنان ...... دشمن ها ......--------
4- برای هر کلمه دو صفت مناسب بنویسید
کلمه ........... صفت 1 .......... صفت 2
فرزندان ....... کوشا ............. خردمند
خط ........... زیبا ................ خوش
نگاهبان ....... هوشیار ......... با دقت
املاء
1- در متن زیر ، کلمات مشخص شده را با حروف مناسب کامل و بازنویسی کنید .
تلاش و کوشش شما فرزند مهر بان باعث سربلندی و عزّت من می شود . بزرگی و عظمت من و شما به این است که با هم ، کنار هم و نگهبان هم باشیم . تغییر و تحوّل ویژگی هر پدیده ی زنده است .
چهره ی نوشتاری و خطّی من ، برای ایجاد دوستی و صمیمیت میان من و شما کمی بیشتر اهمیّت دارد .
2- برای هر یک از واژه های زیر دو هم خانواده بنویسید .
کلمه ................ هم خانواده 1 ................ هم خانوداه 2
ظاهر ................... ظهور ............................ مظاهر
محبت .................. محب ........................... محبوب
3- در بند نخست درس واژه هایی را که یک نقطه دارند بیابید و بنویسید .
من - موجود - فرود - طولانی - خود - همان - با - نسل - بر - جاری- بوده ام - هم وطن
نگارش
1- چند کلمه ی مترادف از متن درس، انتخاب کنید و با استفاده از آن ها یک بند در باره ی زبان فارسی ، بنویسید.
زبان فارسی ترکیبی از شکوه و شوکت تاریخ پر بار ایرانیان است .تاریخی که با عظمت و بزرگی ایرانیان گره خورده . زبانی که سرشار از آواهای دلنشین و نغمه های مهربانی است . ما باید با تلاش و کوشش شور وشادابی این زبان را تا همیشه تاریخ زنده نگهداریم.
2- به عنوان یک ایرانی ، برای حفظ زبان فارسی چه وظایفی دارید ؟ درچند جمله بنویسید .
به کار نبردن واژه های معادل زبان فارسی از سایر زبان ها .
کاربرد صحیح واژه ها و عبارات و خارج نکردن واژه ها از شکل صحیح و ادبی آن ها ( عبارات را عامیانه به کار نبریم ) .
3- با استفاده از (( که ، از ، ولی )) متن زیر را کامل کنید .
یکی از پایه های زبان و فرهنگ ، واژگان آن زبان است که ما آن را قلب زبان می دانیم .ولی حفظ و نکو داشت کلمات زبان ملّی ، کمک به قدرت و عظمت زبان و فرهنگ ملّی آن است .
کارگاه نویسندگی
هر نوشته ای از چند جمله به هم پیوسته درست شده است . در هنگام نوشتن باید به ساده نویسی
و کوتاهی جمله ها ، توجه کنیم .
1- نوشته ی زیر را به صورت ساده و کو تاه تر بنویسید .
با مدادان ، خورشید از پشت افق ، یعنی آن جایی که در یا به آسمان می پیوندد ، پدیدار می شود
و چهره ی زرّین خود را به جهانیان نشان می دهد.
سپیده دم خورشید از مشرق طلوع می کند و نور خودرا به مردم می بخشد.
2- متنی در یک بند بنویسید و کلمات متضاد (( فراز و فرود )) و (( شکست و پیروزی )) را در آن به کار ببرید .
زندگی سر شار از فراز و فرود است انسان در طول زندگی با شکست ها وپیروزی های زیادی روبرو می شود که باید تمام آن ها را در قالب تجربه به دیگران هدیه کند.
3- با توجه به نوشته ی سمت راست ، بخش های خالی سمت چپ جدول را کامل کنید .
قبلا در باری زبان فارسی می دانستم که دارای سابقه ی طولانی و پرباری در میان سایر زبان هاست .
اکنون یاد گرفتم که این میراث با ارزش را به شکل صحیح آن حفظ کنم و به آیندگان انتقال دهم .
پس تلاش می کنم درباره ی زبان مادری ام مطالعات دقیق تری داشته باشم و در کاربرد صحیح واژگان کوشا باشم .
زبان فارسی را دوست دارم چون این زبان بزرگانی دارد که باعث افتخار و سربلندی من در بین جهانیان است .
4- ضرب المثل (( زبان سرخ ،سر سبز می دهد بر باد )) را در یک بند توضیح دهید.
بدون فکر و اندیشه سخن گفتن می تواند برای انسان مشکلاتی را به وجود بیاورد .حتی می تواند جان انسان را به خطر بیاندازد .پس بهتر است پیش از سخن گفتن فکر کنیم و هر سخنی را در هر جایی نگوییم تا خودرا از آسیب حفظ کنیم .